- Метаболизм- микроорганизм клеткасында жүретін барлық химиялық реакциялардың жиынтығы. Метаболизм екі қарама-қарсы реакциялар топтарынан тұрады:
- Катаболизм- энергетикалық метаболизм, ыдырау процессінің реакциялары.
- Анаболизм- конструктивті метаболизм, биосинтез реакциялары.
Бактериалды клеткаға қоректі заттар негізгі үш механизм жолдары арқылы енеді: - Пассивті диффузия концентрация градиенті бойынша, яғни сыртта қоректі заттың концентрацисы жоғары, ал клетка ішінде оның концентрациясы төмен.Егер заттың концентрациясы мембрананың екі жағында тенелсе, пассивті диффузия тоқтайды.Осы жолмен (және одан қайтадан) су сіңеді, энергия қажет етпейді.
- Жеңілденген диффузия мембранадағы арнайы белоктар арқылы және субстраттың спецификасы арқылы өтеді. Осы белоктар – пермеазалар субстратты спецификасын атқарады. Пемеазалардың негізгі қасиеті – мембранадан өту. Жеңілденген диффузия концентрация градиенті бойынша өтеді, сондықтан энергия қажет етпейді. Пермеазалар қажет субстратпен байланысып, мембрана өткізгіштігін жоғарылатып, одан өтеді. Пассивті диффузиямен салыстырғанда жылдамдығы жоғары.
- Активті транспорт – активті транспорт механизмдер нәтижесінде ерітілген заттар клеткаға концентрация градиентіне қарсы болғанында енеді, сондықтан активті транспорт клеткадан энергия қажет етеді. Бактерияларда осы механизм басым кездеседі. Активті транспорт механизмі бактериялардың клетка ішіндегі қоректі заттың ерітінді концентрациясы сыртқы ортада осы заттың концентрациясынан көп есе жоғары.
Транспорт жүйесі бактериалды клетка өмірінде екі негізгі қызмет атқарады: - Транспорт жүйесі бактериалды клетка өмірінде екі негізгі қызмет атқарады:
Керек субстраттарды клетка ішінде жоғары деңгейде ұстап тұрады
Клеткаішілік осмос қысымын реттейді, ертінді заттардың метоболизм активтілігіне оптималды концентрациясын ұстап отырады
Ашу процесі - Ашу процесін микроорганизмдердің ерекше тобы ашытқы клеткалары жүргізеді. Ашу процесі анаэробты жағдайда жүзеге асатын процесс. Мұндай жағдайда сутегі глицерофосфатқа айналып, ары қарай глицирин дефосфосфорленетін диоксиакцетонфосфат немесе фосфоглициринді альдегидке беріледі. Ортада глицириннен басқа ацетальдигидтің бисульфидпен комплексі, этил спирті және СО2 жинақталады. АТФ екі есе аз түзіледі, себебі бір триоза АТФ түзілмей тұрып, глициринге дейін қайта тотықсызданады.
Достарыңызбен бөлісу: |
