Мұнай мен газға деген бұрғылау ұңғымаларындағы зерттеулер. Ұңғыма бұрғылау барысында
жүктеу/скачать 15.54 Kb.
|
|
Мұнай мен газға деген бұрғылау ұңғымаларындағы зерттеулер. Ұңғыма бұрғылау барысында жүргізілетін зерттеулер кешені. Бұл зерттеулердің мазмұны ұңғыманың бұрғылану мақсатына (тіректі, күрылымдық, параметрлік, іздеу, барлау, игеру, бақылау, т.б. ұңғымалары) байланысты, ол нақтылы ұңғыма үшін алдын-ала бекітілген геологиялық-техникалық нарядқа сәйкес жүргізіледі. Мұнай мен газ кенорындарын іздеу және барлау ұңғымаларын бұрғылау барысында төмендегі зерттеу түрлері жүргізіледі: а) ұңғыманың бұрғылануы табысты болуын қамтамасыз ететін техникалық зерттеулер (механикалық каротаж, үраметрия, ұңғыманың қисаю дәрежесін өлшеу, жуғыштау ерітіндісінің тығыздығы мен қасиеттерін қажетті қалыпқа келтіру); ә) ұңғыма оқпанының қимасын тұрғызу (ұңғыма оқпанынан бұрғылау тасбағанын алу, электрлік каротаж және сынамалау деңгейлерін анықтау, газдық каротаж, бұрғылау шламын алу); б) қойнауқатты тесіп өту және оны әр түрлі әдістер көмегімен сынамалау шараларын жүзеге асыру. Ұңғыма өнімдері көптеген компоненттердің қоспасы болып табылады. Мұнайды жинау және дайындау жүйесі құбырлармен қосылған өнеркәсіптік техникалық құралдар мен қондырғылар кешенін қамтиды. Қазіргі уақытта жинаудың мынадай кәсіпшілік жүйелері пайдаланылуда: 1) өздігінен ағатын екі құбырлы жинау жүйесі – ұңғыма өнімі 0,6 МПа қысымда бөлінеді. Шығарылған газ өз қысымымен компрессорлық станцияға немесе ГӨЗ-ге тасымалданады. Сұйықтық бөлудің екінші сатысына жіберіледі. Өздігінен ағатын суы бар мұнай (биіктік айырмасы есебінен) жинау пунктінің резервуарларына түседі, ол жерден орталық жинау пунктінің резервуарларына сорғымен беріледі. 2) Жоғары қысымды бір құбырлы жинау жүйесі – бұл жүйе мұнайды бөлу процесін процессорға ауыстыруға мүмкіндік береді. Технологиялық жабдықтың ең жоғары концентрациясына қол жеткізіледі, мұнай-газ жинау желісінің металл сыйымдылығы азаяды, кен орнында сорғы және компрессорлық станцияларды салу қажеттілігі алынып тасталады, кен орындарын игеру басталғаннан бастап ілеспе мұнай газын кәдеге жарату мүмкіндігі қамтамасыз етіледі. 3) Қысымды жинау жүйесі – бұл жүйеде ұңғымалардан 7 км дейінгі қашықтықта орналасқан учаскелік сепарациялық қондырғыларға мұнай мен газдың бір құбырлы көлігі және 100 км және одан да көп қашықтықта бір фазалы күйдегі газ қаныққан мұнай тасымалдау жүреді. Әдетте кен орындарында ұңғымалардың өнімдерін жинау мен дайындаудың қысым жүйесі қолданылады, бұл көмірсутектердің жоғалуын толығымен жояды. 1 - ұңғымалар; 2 - шығару желілері; 3 - топтық өлшеу қондырғысы; 4 - сепараторлар; 5 - суды алдын-ала ағызу қондырғысы; 6 - сорғылар; 7 - мұнайды кешенді дайындау қондырғысы; 8 - резервуар паркі 1.1 Сурет – Ұңғымалық өнімді жинау және дайындау жүйесінің принциптік схемасы 8 Ұңғымалардан газ сұйықтығы қоспасы автоматтандырылған топтық өлшеу қондырғыларына (АТӨҚ) түседі, онда ұңғымалық өнімнің мөлшері есепке алынады. АТӨҚ-дан кейін сұйықтық сығымдау сорғы станцияларына (ССС) немесе суды алдын-ала ағызу қондырғыларына (СААҚ) түседі. ССС-да бөлудің бірінші кезеңі жүзеге асырылады, содан кейін газ желісі арқылы газ тұтынушыға немесе газ өңдеу зауытына (ГӨЗ) жіберіледі. Ішінара газдалмаған сұйықтық орталықтан тепкіш сорғылардың (ОТС) көмегімен орталық жинау пунктіне (ОЖП) беріледі. Алдын ала су төгетін қондырғыда сұйықтық бөлудің екі кезеңінен өтеді. Бөлудің бірінші сатысында эмульсиялардың пайда болуын болдырмау үшін сұйықтыққа деэмульгатор беріледі. Газ бөлудің екі сатысынан кейін газды кептіру түйініне, содан кейін тұтынушыға немесе ГӨЗ-ге беріледі. Бөлудің екінші сатысындағы сұйықтық резервуарлар паркіне түседі, онда одан механикалық қоспалар ішінара бөлінеді және суды алдын-ала ағызып, кейіннен резервуарға айдау үшін блоктық сорғы станциясына (БСС) жіберіледі. ССС немесе АТӨҚ-дан кейін мұнай дайындалуға түседі. Мұнайды дайындаудың технологиялық процестері мұнайды дайындау қондырғысында (МДҚ) немесе мұнайды дайындаудың орталық пунктінде (МДОҚ) жүргізіледі және мынадай процестерді қамтиды: сепарация (1,2 кезең) және фазалық бөлу; өнімді сусыздандыру; тұзсыздандыру; мұнайды тұрақтандыру. Мұнай дайындау қондырғысында сұйықтық бөлу түйініне түседі. Содан кейін ол реагенті бар эмульсияны жылыту үшін пешке жіберіледі. Ол 50ºС дейін қызады және тұндырғыштарға түседі, онда эмульсия мұнай мен суға бөлінеді. Су тазарту резервуарларына ағызылып, содан кейін ББС-ға жіберіледі. Тұндырғыштардағы мұнай технологиялық резервуарларға жіберіледі, онда мұнай одан әрі судан бөлінеді. Суды алдын ала ағызу қондырғыларынан құрамында 10%-дан астам су бар мұнай қыздырғыш пештерде мұнай дайындау қондырғыларына сорғыштармен беріледі. Мұнай ағынына, сорғыларды қабылдауға деэмульгатордың мөлшерленетін шығысы беріледі. Пештерде қыздыру 45-50°C дейін жүзеге асырылады, содан кейін мұнай дегидраторларға түседі, онда мұнай дегидратациясы және тұзсыздандыру жүреді. Су мӛлшері 1%-ға дейін және температурасы 44-49°C болатын мұнай одан әрі газсыздандыру (тұрақтандыру) үшін "ыстық бөлу" сепараторларына түседі, сол жерден тауарлық резервуарларға (РВС) түседі. Мұнай резервуарлары – шикі және тауарлық мұнайды жинауға, қысқа мерзімге сақтауға және есепке алуға арналған ыдыстар. Сақтау үшін РВС типті резервуарлар (тік болат резервуар) пайдаланылады. Мұнай дайындау үшін келесі жабдықтар қолданылады: 9 ‒ бөлу қондырғылары – НГС типті екі фазалы сепараторлар, 2-ші саты сепараторлары болып табылады. СААҚ-да мұнайды тереңірек бөлу үшін екі сатылы бөлу қолданылады, яғни, қоспа екі сепаратордан өтеді; ‒ пештер мұнай эмульсиясын майсыздандыру және тұзсыздандыру блоктарының алдында қыздыруға, эмульсияны мұнай мен суға бөлу процесін жақсартуға арналған; ‒ қыздыру блогы (БН) – сусыздандыру және тұзсыздандыру блоктары алдында мұнай эмульсияларын жылытуға арналған. Мұнайды бөлуден басқа, мұнайды дайындау процесі мұнайды бос судан, механикалық қоспалардан және тұздардан тазартуды қамтиды. Бұл процесс тұндырғыштарда жүзеге асырылады. Тұндырғыштар мұнай эмульсияларын оны мұнай мен резервуарға бөлу үшін тұндыруға арналған; ‒ терең сусыздандыру және тұзсыздандыру үшін мұнай дайындау қондырғыларында электродегидраторлар қолданылады. жүктеу/скачать 15.54 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|