Модуль 04: «Іргелі білім»
Модуль 4. Коллоидтық химия. Дисперсті жүйелер
жүктеу/скачать 3.34 Mb.
|
| Модуль 4. Коллоидтық химия. Дисперсті жүйелер.
Дәріс 7.Коллоидтық химия. Дисперсті жүйелер Дәріс жоспары: Коллоидтық химияның негізгі ұғымдары. Дисперсті жүйе, дисперсті фаза, дисперстілік. Дисперсті жүйелердің қасиеттері мен жіктелінуі. Коллоидты химия деп беттік құбылыстар мен дисперсті жүйелер туралы ғылымды түсінеміз. Беттік құбылыстарға фазалар жанасу шегінде, фазааралық беттік қабатта және қосарланған фазалардың әрекеттесуінде туындайтын процестерді жатқызамыз. Қазіргі кезде коллоидтық химияның заңдылықтырын қолданбайтын халық шаруашылығының салаларын атап айту қиынға соғады. Тамақ өнеркәсібінде кездесетін көптеген технологиялық процестер коллоидты процестер. Мысалы, нан өндірісіндегі қамырды илеп, оны даярлау кездегі ісіну процесі және нан пісіру кезіндегі ұю мен коагуляция сияқты процестердің барлығы да коллоидты жүйелердегі құбылыстар. Сондай-ақ сүт өндірісіндегі айран, сүзбе, құрт, ірімшік, май, қаймақ сияқтыларды алудың өзі тікелей коагуляция және ісінуге кері құбылыс синерезис сияқтыларға негізделеді. Тағам даярлаудағы пісіру, тұздау сияқты құбылыстардың бәрі коагуляция немесе белоктың ыдырауы секілді процестер арқылы жүреді. Коллоидты химияда фаза, жүйе, гомогенді және гетерогенді жүйелер сияқты физхимиядағы түсініктер қолданады. Коллоидтық жүйе деп, бір дененің (дисперстік фаза) басқа бір денеде (дисперсті ортада) дисперленген (ұнтақталған, ұсақталған, майдаланған) күйін айтамыз. Коллоидты химияның дамуында үлкен көп роль атқаратын физика мен физикалық химияның Х1Х – ғасырдың аяғы мен ХХ – ғасырдың басында орындалған т.б. көптеген фундаментальдық зерттеулерді айта кеткен жөн. Олар: П.Лапластың (1805 ж) каппиллярлық теориясы, В.Гиббстің (1878 ж, фазалар ережесі, беттік құбылыстың теориясы), Ж. Рэлейдің 1871 ж., Щульце 1882 ж. мен Гардидің 1900 ж. коллоидтардың коагуляциясы, И.Лэнгмюрдің (1917 ж) адсорбция теориясы мен мономолекулалық беттік қабаттың құрылысы, А.В.Думанскийдің (1903 ж) коллоидтық ертінділердің электөткізгіштігі, 1918 ж. центрофуганы коллоидты бөлшектердің шамасын, мөлшерін анықтау үшін қолдануы, М.С. Цветтің (1903 ж) хромотографияны ашуы, Л.Г. Гурвичтің (1912-1917 ж) беттік құбылыстарды тексеруі, Антонов (1907 ж) ертінділердің беттік керілуі, Шишковскийдің (1908 ж) т.б. ғалымдардың еңбектері. Бұл зерттеулермен коллоидтық химияның толық курсын оқу арқылы таныса жатамыз. Н.П.Песков 1917 ж. коллоидтық жүйенің агрегативтік және седиментациялық тұрақтылығы жөніндегі ілімнің негізін салды. жүктеу/скачать 3.34 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|