Контактілі ультрадыбыстық -

Контактілі ультрадыбыстық - бұл адамның қолына немесе денесінің
басқа бөліктеріне оның көзімен, өңделетін бөлшектерімен, оларды ұстауға
арналған құрылғылармен, дыбысталған сұйықтықтармен, медициналық
ультрадыбыстық
аппаратураның
сканерлерімен,
ультрадыбыстық
дефектоскоптардың іздеуші бастарымен жəне т. б. жанасу арқылы берілетін
ультрадыбыстық.
Ауа ультрадыбысы - бұл ауа ортасындағы ультрадыбыстық тербеліс.
Осы анықтамалардан ультрадыбыстық адамға ауамен, сумен жанасу
арқылы немесе тікелей дірілдейтін бетінен (құрал-саймандар, машиналар,
аппараттар жəне басқа да мүмкін көздер) беріледі.

Ультрадыбыстық адам ағзасына айтарлықтай əсер етеді жəне органдар
мен тіндерге ғана емес, сонымен қатар жасушалық жəне басқа сұйықтықтарға
да əсер етеді. Сұйық ортада тараған кезде ультрадыбыстық осы сұйықтықтың
кавитациясын тудырады, яғни.онда осы сұйықтықтың буларымен жəне онда
еріген заттармен толтырылған ең кішкентай бос көпіршіктердің пайда болуы
жəне олардың қысылуы (тарсылдауы). Бұл процесс шудың пайда болуымен
бірге жүреді.
Қуатты
ультрадыбыстық
қондырғыларда
жұмыс
істеген
кезде
операторлар бас ауруы туралы шағым түсіреді, олар əдетте тоқтаған кезде
жоғалады; тез шаршау; түнгі ұйқының бұзылуы; күндіз ұйқышылдық сезімі;
көру қабілетінің төмендеуі, көз алмасына қысым сезімі; нашар тəбет;
ауыздың тұрақты құрғауы жəне тілдің қатаюы; іштің ауыруы жəне т. б.
Шудан, дірілден, ультра жəне инфрақызылдан жұмыс істейтіндерді
қорғау
Өндіріс жағдайында шу мен дірілді азайтуға келесі əдістермен қол
жеткізуге болады:
- шу мен дірілді олардың пайда болу көзінен тікелей жою немесе азайту;
- дыбыс жəне діріл оқшаулау құралдарымен шу жəне діріл көздерін
оқшаулау; дыбыс жəне діріл сіңіру;
- технологиялық жабдықтарды, машиналарды, механизмдерді ұтымды
орналастыру;
- үй-жайларды акустикалық өңдеу (үй-жайда дыбыс энергиясының
тығыздығын, қабырғалардан, төбелерден, жабдықтардан жəне т. б.
шағылысуды азайту);
- шуы аз технологиялық процестер мен жабдықтарды енгізу, машиналар
мен механизмдерді қашықтықтан басқарумен жарақтандыру, жұмыс
істейтіндердің еңбегі мен демалысының ұтымды режимін құру жəне т. б.;
- жеке қорғаныс құралдарын қолдану;
- емдеу-алдын алу шараларын қолдану.
Шу деңгейін төмендетудің тиімді əдісі - оның таралу жолында дыбыс
өткізбейтін жəне дыбыс сіңіретін кедергілерді орнату.