Қ
ҚОНАҚ (каз.: гость, буквально: только переночевавший) - понимание человека как временного гостя на земле, пребывание которого должно быть духовно наполненным, осмысленным. Отсюда - культ человечности, почитание в Степи закона гостеприимства.
|
ҚОНАҚ (қаз.: адам - қонақ) - адамның жер бетінде уақытша өмір сүруі түсінігі, оның келуі рухани толыққанды, мағыналы болуы керек. Осыдан адамға табыну, қазақ даласында қонақжайлылық заңын құрметтеу қалыптасқан.
|
KONAK (guest - Kazakh: the one, who had just spent the night) - The understanding of man as a temporary visitor on earth, whose being must stay spiritually filled, meaningful. Hence - the cult of humanity, devotion to Steppe law of hospitality.
|
ҚОНАҚЖАЙЛЫЛЫҚ (гостеприимство - каз.) обрядовое действо, ритуализированная форма приема гостей, в которой строго соблюдается сложная система отношений между гостями и хозяевами, старшими и младшими, мужчинами и женщинами, родственниками близкими и дальними.
|
ҚОНАҚЖАЙЛЫЛЫҚ - дәстүрлі іс-әрекет, қонақтар мен үй иелері, үлкендер мен кішілер, ерлер мен әйелдер, алыс-жақын туыстар арасындағы қарым-қатынастың қүрделі жүйесі, қатаң сақталатын қонақ қабылдаудың салт түрі.
|
KONAKZHAILYLYK (hospitality - Kazakh) - Ritual actions, ritualized form of reception, which is strictly adhered to a complex system of relationships between hosts and guests, senior and junior, men and women, relatives: close and distant.
|
ҚОҢЫР (от каз. коричневый, темный, мягкий, бархатный, спокойный) – одно из основных понятий традиционной музыки казахов: 1. задумчивый, глубокий, созерцательный; 2. кюи, передающие состояния глубокого раздумья, серьезного, сосредоточенного размышления о жизни во всех разнообразных, порой сложных ее проявлениях: прошлое, настоящее, будущее. Встречаются в традициях төкпе и шертпе; 3. понятие, адекватное термину «лад» в европейской музыке. Делится тонально на две большие группы: қоңыр и алқоңыр, что соответствует минору и мажору; 4. в певческой культуре служит для передачи оттенков культуры: мягкий, спокойный, красивый голос, спокойная песня, спокойная мелодия.
|
ҚОҢЫР (қаз. қызыл, қоңыр, қараңғы, жұмсақ, барқыт байсалды) – қазақ дәстүрлі сазының негізгі түсініктерінің бірі: 1. ойлы, терең, меңзей қараушы; 2. өмір туралы барлық түсініктер, кейде оның қиын сәттері, өткен өмір, осы сәт, болашақ туралы терең, ойлы, байсалды, шоғырланған шешім қабылдау сәтін көрсететін күй. Төкпе және шертпе дәстүрінде де кездеседі; 3. еуропа сазындағы «лад» (саз) терминіне тең түсінік, ол үндестілік жағынан екіге бөлінеді: қоңыр және алақоңыр, олар минор мен мажорға сәйкес келеді; 4. ән айту мәдениетінде мәдениет реңктерін көрсету үшін қолданылады: жұмсақ, байсалды, әдемі дауыс, сабырлы ән, сабырлы әуен.
|
KONYR (Kazakh - brown, dark, soft, velvet, serene) - One of the basic concepts of the traditional music of the Kazakhs: 1. Thoughtful, deep, contemplative; 2. A kui, transmitting deep state of meditation, serious, focused reflection on life in all its various, sometimes complex manifestations: Past, Present and Future. They are found in the traditions tokpe and shertpe; 3. term, which is adequate to a term "mode" in European music. Tonally it is divided into two big groups: konyr and alkonyr, which corresponds to the minor and major key; 4. in the culture of singing is used to communicate shades of culture: a soft, calm, beautiful voice, a quiet song, a quiet melody.
|
ҚОСБАСАР (каз.) – тармақты күй традиции шертпе (см. тармақты күй, күй шертпе). Распространены в Центральном, Северном, Восточном Казахстане. Создание Қ. народ связывает с именем аргына Тәттімбета Қазанғапұлы, создавшего оригинальную домброво-исполнительскую школу. К. обладают великой жизненной силой, способной вернуть к жизни человека, готового уйти в иной Мир.
|
ҚОСБАСАР (қаз) – шертпе дәстүріндегі тармақты күйлер (қар. Тармақты күй, шертпе күй). Орталық, Солтүстік, Шығыс Қазақстанда жиі тараған. Қ. тарихын халық домбыралық шертпе мектебін құрастырған, Арғын руынан шыққан Тәттімбет Қазанғапұлының атымен байланыстырады. Тармақты күй Қ. – о дүниеге кетуге дайындалған адамды өмірге қайта әкелетіндей ғұмырлық күш иесі.
|
KOSBASAR (Kazakh) - Tarmakty kui tradition of shertpe (see tarmakty kui, shertpe kui). Are spread in the Central, Northern, Eastern Kazakhstan. Creating of K. people links with the name of Tattimbet Kazangapuly from the genus of Argyns who created the original dombra-performing school. K has a great life force that can bring a person back to life, who is already ready to die.
|
ҚОШТАСУ (от каз. - прощаться) – песня прощания. Создаются и исполняются: 1. невестой в свадебном обряде; 2. народом, отдельными авторами при расставании с близкими, родиной; 3. сал, сері, акынами перед смертью («лебединые» песни Асета, Естая, Биржана).
|
ҚОШТАСУ (қаз.) – қоштасу әні. 1. шығарушылар мен орындаушылар: ұзатылып бара жатқанда қыз; 2. халық жақын туыстарымен, елімен қоштасарда жекелеген авторлар; 3. қайтыс болар алдында сал-серілер мен ақындар (Әсет, Естай, Біржан салдардың қоштасу әндері).
|
KOSHTASU (from Kazakh – to say goodbye) - A song of farewell. Created and executed: 1. by a bride in a wedding ceremony; 2. by people, by some authors when parting from loved ones, home; 3. by sal, seri, akyns before their death ("swan song" of Aset, Estay, Birzhan, etc.).
|
ҚЫЛ ҚОБЫЗ (каз.) - сакральный древнейший смычковый музыкальный инструмент Центральной Азии. В течение долгих тысячелетий разные этнические племена относились к Қ.Қ. и исполняемой на нем музыке с чувством глубокого почитания и преклонения, потому что считали его священным. Имеет специфический (густой, гнусавый, насыщенный тембр, т.е. окраску звука).
|
ҚЫЛ ҚОБЫЗ (қаз.) – Орта Азияның ежелгі киелі ысқылы музыкалық аспабы. Сан мыңжылдықтар бойы әртүрлі этникалық тайпалар Қ.Қ. және онымен орындалатын сазға ерекше құрметпен және сыйынушылықпен қарады, өйткені олар оны киелі деп санаған. Қ.Қ-дың өзіне тән (қою, әсем) дыбыс ырғағы (бояуы) бар.
|
KYL KOBYZ (Kazakh) - Sacred ancient stringed musical instrument of the Central Asia. For many thousands of years different ethnic tribes belonged to K.K. and performed music on it with a deep sense of reverence and admiration, because they considered it as sacred. It has a specific (thick, nasal, rich timbre, i.e. color of sound).
|
Л
|
ЛАД – (гр. harmonia- дисциплина, договореность) взаимоотношение устойчивых и неустойчивых ступеней в музыкальной системе. В музыке существует два основных лада мажорный и минорный.
|
ЛАД – (гр.harmonia- тәртіп, уағдаластық) – музыкалық жұйедегі тұрақты және тұрақсыз баспалдақтардың өзара қатынасы. Музыкада мажорлық және минорлық деп аталатын екі негізгі лад бар.
|
FRET – (Greek – harmonia – discipline, agreement) – The relationship of stable and unstable stages in the music system. In music, there are two basic frets: major and minor.
|
ЛАМЭНТО (ит. lamento) – плач, стон, жалоба, рыдание.
|
ЛАРГО (ит. largo – кең); баяу екпін.
|
LAMENTO (Italian - lamento) – A cry, moan, complain, sobbing.
|
ЛАРГО (ит. largo – широко); медленный темп.
|
ЛАМЭНТО (ит. lamento)- жылау, ыңыру, наразылық, боздау.
|
LARGO (Italian – largo - wide) - A slow pace.
|
ЛЕГАТО (ит.legato – связано) – связаное ведение мелодии, - обозначаемый в инструментальной музыке лигой, в хоровых произведениях не применяется, так как является естетственным и обычным способом пения; лига ставится при необходимости распевания двух или нескольких нот на один слог (гласный звук) текста.
|
ЛЕГАТО (ит. Legato - байланысты жүргізу) – аспаптық музыкада лигамен белгіленетін әуеннің байланысты жүргізілуі, хорға арналған шығармаларда қолданылмайды, өйткені ән айтудың табиғи және дағдылы тәсілі болып табылады; Легатоны айту кезінде барлық дауыссыз дыбыстар бір-бірімен өте тығыз байланыста болу керек. Дыбыс шығаруда сөйлеу мүшелері бір-бірімен жақын болу қажет.
|
LEGATO (Italian - legato - related) – A coherent maintaining of a melody, denoted in instrumental music as league, it is not applied in the works of tensors because it is natural and usual way of singing; league is put if it is necessary to two or several notes on one syllable (vowel sound ) of a text.
|
ЛЕЙТМОТИВ (от нем. leitmotiv - ведущий мотив) – 1. мотив, музыкальная тема, повторяющаяся на протяжении всего музыкального произведения, и служащая обычно характеристикой какого – либо действующего лица (в операх, балетах, опереттах); 2. Выражение основной идеи, явления в музыкальном произведении; 3. переносное значение: руководящая, основная мысль, неоднократно повторяемая и подчеркиваемая; определяющий мотив деятельности, поведения.
|
ЛЕЙТМОТИВ (нем. - жетектеуші сарын) – 1. музыкалық шығарманың өн бойында қайталанып отыратын және әдетте бір әрекетке қатысушы адамның (операларда, балеттерде, оперетталарда) сарыны музыкалық тақырыбы; 2. музыкалық шығармадағы негізгі идея мен құбылыстарды білдіру; 3. ауыспалы мағынада: дүркін-дүркін қайталанатын және ерекше көңіл аударылатын жетекші, негізгі пікір; іс-әрекетті, міңез-құлықты аңықтайтын сарын.
|
LEITMOTIF (from German leitmotiv – Leading motive) – 1. A motif, a musical theme that repeats throughout the entire piece of music and usually serves as a characteristic of any of the actors (in operas, ballets, operettas); 2. The expression of an idea, a phenomenon reflected the musical product; 3. Figurative meaning: leadership, the basic idea, repeatedly emphasized by the repeated and, determining the motive of activity, behavior.
|
ЛИБРЕТТО (ит. libretto - книжечка) – 1. словесный текст музыкально-драматического произведения (оперы, оперетты); сценарий балетного спектакля; 2. краткое изложение содержания оперы, балета, оперетты.
|
ЛИБРЕТТО (ит. - кітапша) – 1. музыкалық-драмалық шығарманың (операның, опереттаның) сөзбен берілген мәтіні; балеттік спектакльдердің сценарийі; 2. операның, балеттің, опереттаның қысқаша мазмұндалуы.
|
LIBRETTO (Italian libretto – book) – 1. Verbal text-musical works (operas, operettas); ballet scenario; 2. Summary of the opera, ballet, operetta.
|
ЛИРА (гр.) – 1. древнегреческий струнный щипковый музыкальный инструмент, который считается символом поэтического творчества, вдохновения; 2. западноевропейский средневековый однострунный смычковый инструмент; 3. семейство многострунных смычковых музыкальных инструментов европейского происхождения, распространенных в XV-XVIII в.в.; 4. струнный смычковый музыкальный инструмент украинских и белорусских певцов.
|
ЛИРА (гр.) – 1. поэтикалық шығармашылықтың, шабыттың нашаны болып есептелетін ежелгі гректік шекті ысқылы аспап; 2. орта ғасырдағы батысеуропалық бір шекті ысқылы аспап; 3. XV-XVIII ғғ. еуропалық, таралған көп шекті ысқылы музыкалық аспаптар тобы. 4. украиндық және Белорустық әншілерінің шекті ысқылы музыкалық аспабы.
|
LIRA (Greek) – 1 Greek stringed plucked musical instrument, which is considered as a symbol of poetic creativity, inspiration; 2. Western European medieval single-stringed instrument; 3. Family of many-stringed musical instrument of European origin, distributed in 15 – 18 centuries; 4. String fiddle musical instrument of the Ukrainian and Belarusian singers.
|
ЛИРИЗМ (от гр.) – лирика 1. проникновенный, задушевный, интимный тон; 2 лирическое настроение.
|
ЛИРИЗМ (гр. сыршылдық) – 1. терең ойлы, жанға жайлы, сырлы үн; 2. лирикалық көңіл-күй.
|
LYRICISM (from Greek) – 1. A heartfelt lyrics, soulful, intimate tone; 2. Lyrical mood.
|
ЛИРИКА (гр. - музыкальный, напевный) – 1. один из трех основных родов словесного искусства (наряду с эпосом и драмой), как правило, использующий стихотворную форму; Л. является прямым выражением индивидуальных чувств и переживаний; 2. совокупность произведений этого рода.
|
ЛИРИКА (гр. -сазды, әуенді) – 1. сөз өнерінің негізгі үш түрінің (эпоспен және драмамен қатар), әдетте өлеңмен жазылған нысанда айтылатын түрі; лирика жеке адамдардың сезімдері мен күйініштерін тура жеткізу болып табылады; 2. осы тектес шығармалардың жиынтығы.
|
LYRIC (Greek – musical, melodious) – 1. One of three main kinds of verbal art (along with the epic and drama), as a rule, using a poetic form; L. is a direct expression of individual feelings and experiences; 2. Set of works of this kind.
|
ЛИРИЧЕСКИЙ – 1 относящийся к лирике (см. лирика); проникнутый лиризмом (см. лиризм); 2. чувствительный, повышенно эмоциональный.
|
ЛИРИКАЛЫҚ – 1. лирикаға (қар. лирика) қатыстылар; лиризмге (қар. лиризм) еніп кету; 2. сезімтал, аса жалынды.
|
LYRICAL – 1. Referring to the lyrics (see lyrics), imbued with lyricism (see lyricism); 2. Sensitive, highly emotional.
|
ЛИЧНОСТЬ – человек, взятый как уникальное Я, способный преображать мир и самое себя. Быть Л. значит созидать свой уникальный внутренний смысловой мир. Всеобщим способом самореализации Л. выступает культура, которая выражает внутреннее смысловое единство с другими людьми и творческим опытом предшествующих поколений.
|
ТҰЛҒА - біртуар Мен ретінде алынған жеке адам. Т. болып туылмайды, Т. болып өсу барысында қалыптасады. Т. болу дегеніміз – өзінің ешкімге ұқсамайтындай бірегей ішкі рухани дүниесін құрай білу, қалыпты дамып, өмір тәжірибесі мен өзіндік қасиетке ие болу, әлеуметтік ортадан өз орнын таба білу. Т-ның қасиетті құпиясы оның еркін рухында жатыр. Соның арқасында адам өзіне дейінгі ұрпақтар мұрасын – мәдениетті жасампаз түрде қайта қарап, өзгертеді. Сөйтіп тұлға тұтастықты және бұған дейінгі ұрпақтарды шығармашылық тәжірибемен қамтамасыз еткенін көрсетеді.
|
PERSONALITY – A person, taken as a unique I, who is able to transform the world and herself; to be P. Means to build their own unique inner (notional) world. Universal way to self-actualization of P. Is culture that expresses the inner unity of meaning with other people and creative experience of previous generations.
|
ЛЮБОВЬ – нравственно-эстетическое чувство в отношениях людей друг к другу, сопровождающееся излучением душевного тепла и сердечности. Различают три рода Л. природную, родственную и духовную. Высшее проявление этого человеческого качества – духовная Л. связана с бескорыстным душевным отношением к любому человеку.
|
МАХАББАТ – жан жылуы мен және шын жүректен берілетін адамдардың бір-біріне деген қарым-қатынастарындағы өнегелілік-эстетикалық сезім. М. үш түрі бар: табиғи, ағайындық (туысқандық) және рухани. Адамзаттық қасиеттің ең жоғарғы көрсеткіші болып табылатыны – рухани М. Ол рухани жылуды кез келген адамға берумен байланысты. Басқа адамды жүрегімен жылытады, бірақ оған жауап сұрамайды.
|
LOVE – The moral and aesthetic sense in human relations to each other, accompanied by the emission of warmth and cordiality. There are three kinds L.: natural, reative and spiritual. Higher expression of human qualities – spiritual L. is associated with an unselfish soul attitude toward any person.
|
М
|
МАЖОР - (лат. dur, durus — твердый). Характерная особенность мажора — третья ступень диатонической гаммы, отстоящая от первой ступени на большую терцию. Мажорный лад строится следующим образом: тон-тон-полутон-тон-тон-тон-полутон.
|
МАЖОР – (ит. maggiore - қатаң) – оған тән ерекшелік – тұрақты үш дыбысы қатаң үнді саз. Астында үлкен және үстінде кіші терциясы бар, шекті дыбыстары таза квинта қүрайтын үшдыбыстық. М. сазы мына түрде құрылады: әуен-әуен – жартылай әуен-әуен-әуен – жартылай әуен..
|
MAJOR (Latin - dur, durus - hard) –A characteristic feature of a major is the third stage of the diatonic scale, lagging behind from the first stage on a large tierce. Major fret is constructed as follows: tone-tone-semitone-tone-tone-tone-semitone.
|
МАҚАМ (ар.) – 1.одно из основных понятий в арабской, турецкой и иранской музыке, обозначающее распространенный в этом регионе принцип музицирования; 2. вокально-инструментальный цикл, в котором главенствует сольное пение. М. - явление городской цивилизации, его темы и образы связаны с арабо-персидской поэзией, т.е. письменным наследием мусульманского Востока.
|
МАҚАМ (ар.) – 1. араб, түрік және иран сазындағы негізгі түсініктердің бірі, ол осы аймаққа таратылған музыка ойнау ұстанымын танытады; 2. Жеке орындаушы басымдылық ететін вокалды – аспапты цикл. М. – қала өркениетінің құбылысы, оның тақырыбы мен бейнелері араб-парсы поэзиясымен, яғни мұсылмандық Шығыс жазба мұрасымен байланысты.
|
MAQAM (Arabic) - One of the key concepts in Arabic, Turkish and Iranian music, indicating widespread principle of making music in these regions; 2. Vocal instrumental cycle, which is dominated by solo singing. M. is the phenomenon of urban civilization, its themes and images associated with the Arab-Persian poetry, that is, the written heritage of the Muslim East.
|
МАКАМ (каз.) напев, ритм, манера – у кзылординских жырау магический, ритуальный напев жыр,а (см. жыр, жырау). Отличается огромной силой эмоционального воздействия их интонации.
|
МАҚАМ (қаз. әуен, ырғақ, мәнер) – қызылордалық жырауларға (қар. жыр, жырау) тән жырды арбаулық діни әуенде орындау. Олар күшті, жалынды дауыс ырғағымен ерекшеленеді.
|
MAQAM (Kazakh) – Melody, rhythm, style – at Kyzylorda zhyraus – magic ritual chant zhyr (see Zhyr, Zhyrau). It is featured by a huge force of the emotional impact of their intonation.
|
МАКОМ – 1.одно из основных понятий в узбекской и таджикской профессиональной музыке устной традиции, региональная разновидность макама (см. макам); 2. Мелодия-модель, символизирующая определенную философскую, социально-этическую или лирико-психологическую концепцию (Рост - мера красоты и совершенства, Бузрук – величавость и монументальность); 3. жанровая система профессиональной музыки устной традиции (бухарский шашмаком, хорезмские М., дутарные М).
|
МАҚАМ (лат. - айтылым) - сөзді жеткізудің айтылымы мен мәнері. Мұның актер, әнші, диктор, дәріскер, мұғалім үшін мәні ерекше.
|
MAQOM – One of the key concepts in the Uzbek and Tajik professional music of oral tradition, the regional variation of Maqam (see Maqam); 2. Melody – a model, representing a certain philosophical, social, ethical or psychological lyrical concept (The growth is a measure of beauty and perfection, Buzruk – stateliness and monumentality ); 3. Genre system of professional music of oral tradition (Shashmaqom of Bukhara, Khorezm M., Dutar M).
|
МАЭСТОЗО (ит. maestoso) - величественно, величаво, торжественно.
|
МАЭСТОЗО (ит. maestoso) – айбынды, маңғазданып, салтанатты.
|
MAESTOSO (Italian - maestoso) - Majestic, stately, solemn.
|
МЕДИТАЦИЯ (лат.) – сосредоточенное размышление, способность глубокого погружения в состояние внутренней сосредоточенности, отрешенность от внешнего мира.
|
МЕДИТАЦИЯ (лат.) – жинақталған ой, ішкі шоғырланушылық, сыртқы әлемнен қол үзіп белгілі бір жағдайға терең ене білу қабілеттілігі.
|
MEDITATION (Latin) – Concentrated thinking, the ability to dive deep into a state of inner concentration, detachment from the outside world.
|
МЕДИУМ (лат. medium – средний) термин обозначающий среднюю часть диапазона женских голосов.
|
МЕДИУМ (лат. medium – ортанғы) әйелдер дауысының ортанғы дауыс көлемін белгілейтін термин.
|
MEDIUM (Latin – medium) - The term denoting the middle part of the range of women's voices.
|
МЕЛИЗМЫ (от греч. melismos – особый способ пения) – специальные обозначения определенных мелодических оборотов, представляющих украшение, опевание отдельных звуков мелодии: форшлаг, группетто, мордент, трель.
|
МЕЛИЗМДЕР (грек. melismos – ән айтудің ерекше тәсілі) – әуен сазын әшекейлеу, құлпырту. Музыкалық өрнектерге форшлаг, группетто, мордент, трель жатады.
|
MELISMS (from Greek - Melismos - a particular way of singing) - A special designation of certain melodic turns, representing a decoration, singing out of certain sounds of a melody: grace notes, grouppetto, mordent, trill.
|
МЕЛОДИЯ (гр. Melodia - напев, песня) - музыкальная мысль, воплощенная посредством звуковысотной линии, метроритма, темпа и лада, тембра (окраски звуков), динамики и жанровых деталей. Образно-эмоциональное единство звукового потока, смысловой (семантический) код музыки.
|
МЕЛОДИЯ (гр. - әуен, ән айту, әуез) – дыбыс жоғарлылығының сызығы, метроырғақ, екпін және саз, тембр (дыбыстардың бояуы), динамика және жанрлық бөліктер арқылы іске асатын музыкалық ой. Дыбыстар легінің бейнелік-сезімдік бірлігі, музыканың мағыналы (семантикалық) коды.
|
MELODY (Greek Melodia – Tune, song) – A musical idea, embodied by the pitch line, metrorythm, tempo, harmony, timbre, sound color, dynamics, genre details. Figuratively emotional unity of the sound stream, notional (semantic) code of music.
|
МЕТР (от греч. metron – мера) – чередование сильных и слабых долей в такте.
|
МЕТР (грек. metron – өлшем) –тактідегі әлсіз және күшті үлестердің ауысуы.
|
METER (from Greek - metron - a measure) – An alternation of strong and weak beats per measure.
|
МЕТРОНОМ – прибор для определения темпа путем точного отсчета длительностей метра, усовершенствован в 1816 г. И.Н. Мельцелем. Представляет механический равномерно качающийся маятник, в зависимости от темпа произведения задается определенное количество ударов маятника в минуту.
|
МЕТРОНОМ - метр ұзақтықтарын дәл санау жолымен екпінді есептейтін құрал. И.Н. Мельцел оны 1816 ж. жетілдірген. Бұл өзінен-өзі бірқалыпты тербелетін маятник, шығарманың екпініне байланысты маятниктің минутына белгілі бір соғу санын білдіреді.
|
METRONOME - A device for determining the tempo by an accurate count of a meter lengths, improved in 1816 by I.N. Meltsel. Represents a mechanical pendulum swinging evenly, depending on the pace of work, which is set as a specific number of beats of a the pendulum per minute.
|
МЕЦЕНАТ (лат.) – 1. имя римского государственного деятеля, прославившегося широким покровительством поэтам и художникам; 2. покровитель наук и искусств.
|
МЕЦЕНАТ (лат.) – 1. ақындар мен суретшілерге үлкен қамқорлық жасаумен аты шыққан римдік мемлекет қайраткерінің аты; 2. ғылым мен өнердің қолдаушысы.
|
PATRONS (Latin) – 1. The name of a Roman statesman, famous for wide patronage of poets and artists; 2. Promoter of Arts and Sciences.
|
МЕЦЦО-СОПРАНО (от ит. mezzo – серединный и soprano) – женский голос, средний по регистру между сопрано и контральто с диапазоном от ля малой октавы до ля второй октавы и шире. Верхний регистр этого голоса звучит плотно и несколько напряженно, середина и нижний регистр хорошо развиты и ярко окрашены темброво.
|
МЕЦЦО-СОПРАНО (от ит. mezzo – ортанғы және soprano) - әйелдер дауысы, регистр бойынша сопрано мен контральттың ортасында орналасқан, дауыс көлемі кіші октаваның ля нотасынан бастап екінші октаваның ля нотасына дейін кейде оданда кең. Бұл дауыстың жоғарғы қатары, ал ортанғы және төменгі қатары жақсы дамыған және дыбыс ырғағы ашық болған.
|
MEZZO-SOPRANO (from Italian - mezzo - middle and soprano) - A woman's voice, which is in the middle of the register between the soprano and contralto, with a range from La of a small octave to La of of a second and wider. The upper register of this voice sounds strained and somewhat dense, middle and lower register are well developed and brightly colored timbrely.
|
МИКСТ - (лат. mixstus – смешанный) регистр певческого голоса, в котором смешиваются грудное и головное резонирование.
|
МИКСТ - (лат. mixstus – аралас) әншілік дауыстың регистрі, кеуде және бас дыбыс шығару араласады.
|
MIXED (Latin - mixstus - combined) – A register of a singing voice, in which breast and head resonating are mixed.
|
МИНОР – (ит. Minore – меньший, также moll от лат. Mollis – мягкий – лад, устойчивые звуки которого образуют малое или минорное трезвучие, придающие ему специфическую темную окраску.
|
МИНОР – (ит. minore- кіші, ұяң) және moll лат.т. Mollis – жұмсақ – саз, тұрақты үш дыбысы ұяң саз. Астында кіші және үстінде үлкен терциясы бар үшдыбыстық.
|
MINOR – (Italian – minore – smaller; also moll from the Latin Mollis – soft) – A fret, concrete sounds of which form a small or minor triad, giving him a peculiar dark color.
|
МНОГОГОЛОСИЕ – образуется от сочетания двух или нескольких голосов. В зависимости от соотношения голосов в многоголосии образуются различные типы многоголосного склада: гармонический, гомофонно-гармонический, полифонический, смешанный.
|
КӨПДАУЫСТЫЛЫҚ – екі немесе бірнеше дауыстың үйлесінен пайда болады. Көпдауыстылықтағы дауыстардың арақатынасына байланысты көпдауысты әуен жарасымының әртүрлі үлгілері пайда болады: гармониялық, гомофонно-гармониялық, полифониялық, аралас.
|
POLYPHONY - is formed from a combination of two or more voices. Depending on the ratio of the voices in polyphony various types of polyphonic repertory are formed: harmonic, harmonic-homophonic, polyphonic, and mixed.
|
МОДЕРНИЗМ (фр.) - общее название направлений в искусстве и литературе XX в., для которых характерны отрицание традиционных форм и эстетики прошлого, опора на условность стиля, экспериментаторство.
|
МОДЕРНИЗМ (фр. ең жаңа, қазіргі) – XX ғ. өнер мен әдебиеттегі қалыптасқан бағыттардың жалпы атауы. М. реализмге қарсы қойылып, өткен өмірдің дәстүрлі пішіні мен эстетикасын жоққа шығарған.
|
MODERNISM (French) – A common name of art directions and literature of the 20th century, characterized by rejection of traditional forms and aesthetics of the past, relying on a convention of a style experimentation.
|
МОДЭРАТО – (ит. moderato) – 1. умеренно, сдержанно; 2. темп, среднее между andante и allegro.
|
МОДЭРАТО - (ит. moderato) – 1. біркелкі, байсалды, 2. екпін, andante мен allegroның ортасы.
|
MODERATO – (Italian - moderato) -1) Moderate, restrained; 2) Tempo, which is average between andante and allegro.
|
МОДУЛЯЦИЯ (от лат. modulation – соблюдение меры) – подготовленный постепенный переход из одной тональности музыкального произведения в другую с закреплением новой тональности.
|
МОДУЛЯЦИЯ (лат.т. modulation – өлшемін сақтау) – жаңа әуенділікті бекітіп, музыкалық шығарманың бір әуенділігінен екінші әуенділігіне дайындықты бірте-бірте ауысуы.
|
MODULATION – (from Latin modulation – compliance of the measures) - Prepared gradual transition from one pitch of a piece of music to another with the fixing of a new pitch.
|
МОЛОДОСТЬ – культурфилософская универсалия. В каждом возрасте раскрывается свой неповторимый и необратимый смысл расцвета человека и его отношений с миром. В молодости физическое и духовное состояние полны такой жизненной силы, что сама бесконечность Вселенной вдохновляет человека, молодой человек ощущает себя могущим на своем скакуне проскочить «до края», узреть все богатство бесчисленных миров, стать больше самого себя, когда и невозможное – возможно. Вдохновенно-радостное ощущение жизни столь ярко, что жизнь и мир в гармонии всех своих цветов и тонов кажутся сияюще – белыми, купаются в непрерывном сиянии Вселенной. (К.Нурланова).
|
ЖАСТЫҚ ШАҚ – мәденифилософиялық универсалия. Әр жас шамасында адамның қайталанбайтын және қайтарымсыз гүлденуінің мәні мен оның әлеммен қатынасы ашылады. Ж.Ш. табиғи және рухани жағдайдың өмірлік күшке толы болатыны сондай, тіпті бүкіл әлем шексіздігі адамды рухтандырады. Жас адам өзін ақбозатымен «дүниенің шетіне дейін» шауып өте алатын керемет ретінде сезінеді, сансыз әлемнің барлық байлығын байқайды, мүмкін емес нәрсе мүмкін болған сәтте де өзін жоғары сезінеді. Өмірді шабытты, қуанышты сезінудің жарқын болатыны сондай, өмір мен әлем өзінің барлық түсі мен әуенінде үйлесімде болып, жарқылдаған аппақ дүниенің үздіксіз шұғыласына шомылғандай болып көрінеді (Қ. Нұрланова).
|
YOUTH – Cultural philosophical universal. In each age reveals the unique and irreversible sense of human flourishing and its relationship with the world. In youth physical and spiritual is so full of vitality, that the infinity of the universe itself inspires man; a young man feels himself powerful on his horse to rush “to the edge”, to behold all the wealth of countless worlds, to become bigger than himself, and when the impossible becomes possible. Inspired joyful sense of life so vivid that the life and the world in harmony of all of its colors and tones seem shining, white, basking in the continuous glow of a universe. (K.Nurlanova).
|
МОНОДИЯ - (грек. monodia - одноголосное пение). Как свидетельствуют исследования по монодическим культурам разных народов Х.Кушнарева, С.Галицкой, Ю.Плахова, И.Кожабекова и многих других исследователей, М. – сложное многоликое явление (см. Список литературы в конце Словаря). В монодии присходило становление и развитие мелодии, и таких основополагающих принципов музыкального языка, как ритм, ладовое мышление, форма, тембр, динамика и другие средства музыкальной выразительности. Иными словами, монодия и гармония, одноголосие и многоголосие есть две взаимосвязанные стороны музыки как феномена общечеловеческой культуры. В современную эпоху монодия привлекает к себе все больше внимание. Собирая, расшифровывая и изучая наследие народов мира, музыковедение пришло к серьезному переосмыслению значимости одноголосного музыкального искусства. Стало ясно, что по своему богатству, разнообразию и внутренней содержательности монодия принадлежит к вершинным достижениям мирового музыкального искусства и что ее изучение открывает возможность лучше понять историю духовной культуры человечества (И.Кожабеков).
|
МОНОДИЯ – (грек. Monodia - жеке дауыста айтылатын ән деген мағнаны білдіреді). Х. Кушнарев, С. Галицкая, Ю. Плахов, И. Кожабеков, т.б.зерттеушілердің пайымдауынша, әр халықтың монодиялық мәдениеті – құрделі, әртүрлі құбылыс болып табылады (сөздіктің аяғындағы әдебиеттер тізімін қар.). М-да музыкалық өнердің негізгі ұстанымдары пайда болып, әрі қарай дамыған. Мұнда мелодия (әуен), ырғақ, саздық ойлау, пішін, дыбыс ырғағы, серпін секілді музыкалық тілдің негізгі қағидалары қалыптасқан. Басқаша айтқанда, монодия мен гармония, жеке дауыстылық және көп дауыстылық – музыканың екі өзара байланысты жақтары сияқты жалпы адамзат мәдениетінің феномені. Қазіргі заманда М-ға неғурлым көбірек көңіл бөлінуде. Әлем халықтарының мұрасын жинай, талдай және зерттей отырып, музыкатану бір дауысты музыкалық өнердің мәнділігін жаңа тұрғыдан қарауға келіп отыр. М. өзінің байлылығымен, ішкі мазмұндылығымен әлемдегі халықтардың мұрасын тануда және музыкалық өнердің шыңына, табыстарға қол жеткізуде адамзаттың рухани мәдениетінің тарихын тереңірек түсінуге мүмкіндік ашады (І. Қожабеков).
|
MONODY – (Greek – Monodia – monophonic singing) – It is considered to be complex multifaceted phenomenon – as testified by the researches of H. Kushnareva, S. Galitskaya, Y. Plakhova, I. Kozhabekova and many other researchers on monodic cultures of different folks. The formation and development of a melody, and such fundamental principles of music phraseology, as rhythm, modal thought, form, timbre, dynamics and other means of music expression took place in monody. In other words, monody and harmony, monophony and polyphony are two interrelated sides of music as phenomenons of human culture. In the modern epoch monody is attracting more and more attention. Collecting, deciphering and researching the heritage of different folks of the world, musicology came to a serious rethinking of a significance of monophonic music art. Taking into consideration its richness, diversity and inner conent, it has become clear that monody pertains to a pinnacle of achievements of world music art and that researches of this phenomenon open the possibility to understand better the history of human spiritual culture. (I. Kozhabekov).
|
МОТИВ (фр. motivo) – 1. в художественной литературе простейшая единица сюжетного развития; 2. в музыке: наименьшее построение, составляющее характерную часть основной темы (напев, наигрыш).
|
МОТИВ (фр.) – 1. көркем әдебиетте сюжеттің дамуындағы қарапайым бірлік; 2. музыкада: негізгі тақырыптың (әуені, сазы) өзіндік бөлігін құрайтын ең аз құрылымы.
|
MOTIVE (French motivo)) – 1. In fiction: the simplest unit of plot development. 2. In music: the smallest construction of the characteristic of the main theme (melody, tune).
|
МУГАМ – 1. разновидность практики музицирования в культурах Ближнего и Среднего Востока, региональная разновидность макама (Макам); 2. жанр азербайджанской народно-профессиональной музыки. Исполняется в вокально-инструментальном и сольно-инструментальном вариантах. М. составляют циклы, где чередуются инструментально-танцевальные и вокально-танцевальные разделы.
|
МУГАМ – 1. Таяу және Орта Шығыс мәдениетіндегі саз орындау тәжірибиесінің өзге аймақтық мақам түрі (қар. мақам); 2. әзірбайжандық халықтық-кәсіптік музыка жанры. Вокалды-аспаптық және жеке-аспаптық нұсқаларында орындалады. М. аспапты-би және вокалды-би бөлімдері кезектесіп отыратын циклдарды құрайды.
|
MUGAM – A kind of music-making practices in the cultures of the Middle East, the regional variation Maqam (see Maqam); 2. Genre of the Azerbaijan folk professional music. Performed in vocal and instrumental, solo and instrumental versions. M. Combine into cycles, where instrumental-dance and vocal-dance sections alternate.
|
МУЖСКОЙ ХОР - состоит из хоровых партий теноров, баритонов, басов и октавистов. Общий диапазон М. хора –от F контроктавы до A-H первой октавы.
|
ЕРЛЕР ХОРЫ - тенор, баритон, бас және октавист хор партияларынан тұрады. Жалпы дауыс көлемі контроктаваның F бастап бірінші октаваның A-H ноталарына дейін алады.
|
MEN'S CHORUS is composed of choir parts such as tenors, baritones, basses and oktavists. The total range of M. chorus is from F of a contre-ctave to A of the first octave.
|
МУЗА (гр.) – 1. в древнегреческой мифологии – каждая из девяти богинь, покровительниц поэзии, искусств и наук: Урания – покровительница астрономии, Каллиопа - эпоса, Клио – истории, Мельпомена – трагедии, Полигимния – гимнов, пантомимы, Талия – комедии, Эрато – любовной поэзии, Терпсихора – танцев и хорового пения, Евтерпа – лирической поэзии и музыки; 2. источник поэтического вдохновения.
|
МУЗА (гр.) – 1. ежелгі грек мифологиясындағы поэзияның, өнер мен ғылымның қорғаушысы болып табылатын 9 әйел-құдай: Урания – астрономия, Каллиопа – эпос, Клио – тарих, Мельпомена – трагедия, Полигимния – гимндер, пантомималар, Талия – комедия, Эрато – махаббат поэзиясының, Терпсихора – билер мен хор әндерінің, Евтерпа – лирикалық поэзия мен музыканың қолдаушылары; 2. поэтикалық шабыттың көзі.
|
MUSE (Greek) – 1. In Greek mythology – each of the nine goddesses-petronesses of poetry, the arts and sciences: Urania – the patroness of astronomy, Calliope – the epic, Clio – history, Melpomene – tragedy, Polyhymnia – carols, pantomimes, Thalia – comedy Erato – love poetry, Terpsichore – choral singing and dancing, Evterpa – lyric poetry and music. 2. A source of poetic inspiration.
|
МУЗИЦИРОВАНИЕ (от нем. заниматься музыкой) – 1. исполнение музыки в домашней обстановке, вне концертного зала; 2. в более широком понимании – игра на музыкальных инструментах.
|
МУЗИЦИРОВАНИЕ (нем.музыкамен айналысу) – 1. үйде, концерттік залдан тыс музыка тарту; 2 кең мағынада - музыкалық аспаптарда ойнау.
|
MAKING MUSIC (from German – Play music) – 1. Playing music at home, outside the concert hall; 2. In the broader sense – playing musical instruments.
|
МУЗЫКА (гр. - искусство муз) - искусство, отражающее действительность в звуковых художественных образах. Творческая деятельность в М. направлена на звук, организуемый в высотном, временном, тембровом, громкостном отношениях с целью воплощения особой образной мысли, ассоциирующей состояния и процессы внешнего мира, внутренние переживания человека со слуховыми впечатлениями.
|
МУЗЫКА (гр.- музалар өнері) – шындық болмысты дыбыстық көркем бейнелер арқылы көрсететін өнер. Музыкадағы шығармашылық іс-әрекет адамның есту қабілеті арқылы пайда болатын сезімдерін сыртқы әлеммен ойша байланыстыратын ерекше, бейнелі ойды іске асыру мақсатымен биіктік, уақытша, тембрлі, даусы қатты шығатын дыбысталуға бағытталған.
|
MUSIC (Greek – Art of Muses) – The art that reflects the reality in sound art images. Creative activity in M. Is aimed at sound, organized in high-altitude, timporary, timbre, loud ways to implement a special imaginative thoughts, associating states and processes of the external world, internal experiences of a person with auditory impressions.
|
МУЗЫКАЛЬНОЕ ОБРАЗОВАНИЕ – процесс и результат усвоения систематизированных знаний, умений, навыков, необходимых для музыкально-исполнительской и музыкально-педагогической деятельности. Под М.О. понимают также систему организации музыкального обучения в учебных музыкальных и педагогических заведениях. Различают среднее специальное, высшее и послевузовское МО.
|
МУЗЫКАЛЫҚ БІЛІМ - музыкалық-орындаушылық және музыкалық-педагогикалық іс-әрекетінен қажетті үдеріс пен жүйеленген білімді, дағдыны іскерлікті игеру нәтижесі. М.Б. музыкалық және педагогикалық оқу орындарында музыкалық оқуды ұйымдастыру жүйесі деп те есептеледі. М.Б. орта арнаулы және жоғары, орта жоғары оқу орнынан кейінгі болып бөлінеді.
|
MUSIC EDUCATION – A process and a result of acquisition of systematic knowledge and skills necessary for music performance and music pedagogy. M.E. is also understood as a system od the organization of music education in music and pedagogical institutions. There are specialized M.E., secondary M.E., higher M.E. and postgraduate M.E.
|
МУЗЫКА ОБРЯДОВАЯ – ритуальная магическая музыка, звучащая в самых сокровенных, значимых разделах обрядового действа (см. обряд). Имеют различные исполнительские формы: вокальную, инструментальную, вокально-инструментальную (Б.Кокумбаева).
|
ТҰРМЫС-САЛТ МУЗЫКАСЫ – тұрмыс-салт әрекеттерінің ең асыл да мәнді бөліктеріндегі дәстүрлі, сиқырлы музыка (салтты қараңыз). Оның орындалатын түрлері: вокалды, аспапты, вокалды - аспапты (Б. Қоқымбаева).
|
RITUAL MUSIC – Ritual magic music, sounding in the most intimate, meaningful areas of ritual action (see Ritual). Have different forms of performing: vocal, instrumental, vocal-instrumental (B.Kokumbaeva).
|
МУЗЫКАЛЬНАЯ ФОРМА - строение музыкального произведения, одно из средств воплощения идейно-эмоционального содержания музыкального произведения.
|
МУЗЫКАЛЫҚ НЫСАН - музыкалық шығарманың құрылымы, музыкалық шығарманың идеялық – эмоционалдық мазмұнын іске асыратын құралдардың бір түрі.
|
MUSICAL FORM – A composition of a piece of music; one of the means of incarnation the ideological and emotional content of a piece of music.
|
МУЗЫКОВЕД – специалист, работающий в какой-либо области музыкальной науки (музыковедения).
|
МУЗЫКАТАНУШЫ - музыка ғылымының (музыкатану) қандайда бір саласында жұмыс жасайтын маман.
|
MUSICOLOGIST – A professional musician, who works in any field of musical science (Musicology).
|
МУКАМ – региональная разновидность макама (макам). 1. в уйгурской культуре М .- циклическая вокально- инструментальная форма с включением танца; 2. в туркменской культуре М.- инструментальный жанр в сольном или ансамблевом исполнении на дутаре.
|
МУКАМ – мақамның (қар. мақам) аймақтық түрі. 1 ұйғыр мәдениетіндегі М. – бимен бірге берілетін вокалды-аспаптың түрі; 2 түркімен мәдениетіндегі М. – жеке немесе ансамбльмен дутарда ойналатын аспаптық жанр.
|
MUQAM – Regional variation of maqam (see Maqam). 1. In Uighur culture: M. – cyclic vocal and instrumental form with the inclusion of dance. 2. In Turkmen culture – instrumental genre in solo or ensemble performance using dutar.
|
|
|
МУШЕЛЕВЕД - специалист, занимающийся изучением мушеля. Основатель мушелеведения - А. Мухамбетова. На основе всестороннего изучения мушеля культурфилософ приходит к выводу о том, что мушель жас (см. мушель, мушель жас) cовпадают с известными современной медицине периодами крупных перестроек гормональной системы человека, из-за чего организм в эти периоды теряет устойчивое равновесие: 13 лет – период полового созревания, 25 лет – прекращение выработки гормона роста, 37 лет – известный период психологических кризисов, «теневая черта человеческой жизни» .
|
МҮШЕЛІТАНУШЫ – мүшелді зерттеумен айналысатын маман. Мүшелітанудың негізін салған - Ә. Мұхамбетова. М. жан-жақты зерттей отырып мәдениет философы мынандай қорытындыға келеді: «Мүшелі жас (қар. Мүшел) қазіргі заманғы медицинада белгілі адамның ірі гормондық жүйесіне сәйкес кезеңдерімен тоқайласады, сол себепті адамның ағзасы бұл кезеңде тұрақты тепе-теңдігінен айырылады. Мәселен, 13 жаста жыныстық кезеңі пісіп жетіледі, ал 25 жаста өсетін гормонның шығуы тоқтатылады, 37 жас –психологиялық тоқыраудың белгілі кезеңі яғни адам өмірінің «көлеңкелі сәті мол аралық».
|
MUSHELOLOGIST – A specialist, who studies mushel. Founder of mushelology – A.Mukhambetova. Based on a comprehensive study of mushel culture-philosopher concludes that mushel zhas (see mushel, mushel zhas) coincide with known periods of modern medicine of large rearrangements of human hormonal system, due to which the body loses during these periods of stable equilibrium: 13 years – the period of puberty, 25 years old – stop growth hormone, 37 years – a certain period of psychological crises, “shadow feature of human life”.
|
|
|
МҮШЕЛІ (каз.) – 1. 12-летний цикл тенгрианского календаря (тенгрианский календарь), в котором каждый год имеет название животного (Мыши, Коровы, Барса, Зайца, Волка, Змеи, Лошади, Овцы, Обезьяны, Курицы, Собаки, Свиньи; 2. жизненный цикл человека, включающий качественно разные возрастные ступени: детство, юность, зрелость, старость; и 3. являющийся у кочевников основой, организующей память культуры, ее глубинные пласты (А.Мухамбетова).
|
МҮШЕЛІ (қаз.) – 1. әрбір жыл жануарлар атымен аталатын (тышқан, сиыр, барыс, қоян, ұлу, жылан, жылқы, қой, мешін, тауық, ит, доңыз) 12 жылдық түзілістен тұратын тәңірлік күнтізбе (қар. Тәңірлік күнтізбе); 2. сапа жағынан әртүрлі жас ерекшелік сатыларын қамтитын адам өмірінің түзілісі: балалық шақ, жастық шақ, егделік шақ, кәрілік шақ; 3. көшпелі халықтардың негізгі ұйымдық мәдениет ескерткіші, оның тереңірек қабаты (Ә. Мұхамбетова).
|
MUSHEL (Kazakh) – 1. A 12-year cycle of Tengrian calendar (see Tengrian calendar), in which each year has a name of an animal (the year of a mouse, the year of a cow, the year of a leopard, the year of a hare, the year of a wolf, the year of a snake, the year of a horse, the year of a sheep, the year of a monkey, the year of a chicken, the year of a dog, the year of a pig). 2. Human life cycle, including qualitatively different age stages: childhood, adolescence, adulthood, old age. 3. Basis of the nomads, which organizes the memory of culture, its deep layers (A.Muhambetova).
|
|
|
МҮШЕЛІ ЖАС (каз. - поворотный год мушеля (мушель), сопровождающийся неустойчивостью, временным ухудшением здоровья, сложностями в социальных и психологических аспектах жизни человека. По мнению мушелеведов (мушелевед), в М.Ж. – 13-й, 25-й, 37-й, 49-й, 61-й, 73-й годы жизни – требуется особенно внимательное отношение самого человека, его родных и близких к его здоровью, эмоциональным проблемам.
|
МҮШЕЛІ ЖАС (қаз.) - әр адамның өміріндегі тұрақсыздықпен, денсаулықтың уақытша нашарлауымен, сондай-ақ өмірдің әлеуметтік және психологиялық күрделі аспектілерімен ұласатын мүшелі жылы (қар. Мүшелі). Мүшелі жаста – (13, 25, 37, 49, 61, 73 жастарда) адамның өзі, тустары мен жақындары оның денсаулығы мен көңіл-күй мәселелеріне ерекше назар аударғандары жөн.
|
MUSHEL ZHAS (Kazakh) – The rotary year of mushel (see mushel), accompanied by instability, temporary deterioration of health, difficulties in social and psychological aspects in human live. According to mushelologists (see Mushelologist), in M.Zh. – 13th, 25th, 37th, 49th, 61st, 73rd ... years of life – particularly require careful attention of the man himself, his family and friends to his health, emotional problems.
|
|
|
МУТАЦИЯ (от лат. мutation – изменение) – переход голосового аппарата подростков во взрослое состояние в связи с физиологической перестройкой организма, в процессе которой изменяется диапазон и тембр голоса.
|
МУТАЦИЯ (лат. мutation – өзгеріс) организмнің физиологиялық өзгерісіне байланысты жасөспірім балалардың дауыс аппаратының ересек қалпына ауысуы, осы өзгеріс кезінде дауыс бояуы мен дауыс көлемі де өзгереді.
|
MUTATION (from Latin - Mutation – change) – A transition of a vocal apparatus of adolescents to adulthood due to the physiological reconstruction of the organism, during the process of which range and tone of voice change.
|
|
|
МЭЦЦО (ит. mezzo) - середина, половина, наполовину; mezzo forte (м. фортэ) – со средней силой, не очень громко; mezzo piano (м. пиано) - не очень тихо.
|
МЭЦЦО (ит. mezzo) - ортанғы, жарты, жартылай; mezzo forte (м.. фортэ) – ортанғы күшпен; mezzo piano (м. пиано) - орташа.
|
MEZZO (Italian - mezzo) - The middle, half; mezzo forte (M. Forte) - the average force, not very loud; mezzo piano (M. Piano) - not very quiet.
|
|
|
Н
|
|
|
НАРОДНАЯ МУЗЫКА – песенная, инструментальная, вокально-инструментальная и музыкально-танцевальная культура, создаваемая и транслируемая (передаваемая) в народной среде. Характерны синкретичность, устный способ трансляции, импровизационность, полифункциональность.
|
ХАЛЫҚ МУЗЫКАСЫ - халық арасында шығарылып таратылатын әншілік, аспаптық, вокалдық-аспаптық және музыкалық-би мәдениеті. Х.М. тән белгілер: синкреттік (тұтастық), жеткізудің ауызша тәсілі, суырып салмалық, көп қызметтік.
|
FOLK MUSIC – vocal, instrumental, vocal-instrumental and music-dance culture, created and transmitted in folk surroundings. Characteristically - syncretism, oral way of broadcasting, improvisation and polyfunctionalism
|
|
|
НАРОДНЫЙ ХОР - вокальный коллектив, исполняющий народные песни с присущими им особенностями (хоровая фактура, голосоведение, вокальная манера, фонетика).
|
ХАЛЫҚ ХОРЫ – Халық әндерін тек өздеріне тән ерекшелікпен (хор фактурасы, дауыстану, вокалдық мәнер, фонетика) орындайтын вокалдық ұжым.
|
FOLK CHOIR - Vocal group, performing traditional songs with their inherent characteristics (choral texture, voice, vocal style, phonetics).
|
|
|
НАТУРАЛЬНЫЕ ЛАДЫ – лады (ладовые звукоряды), присущие традиционной и народной музыке. Свои названия, заимствованные из древнегреческой музыкальной терминологии, натуральные лады получили еще в Средневековье. Натуральные лады “старше” современных мажора и минора; они сложились в эпоху, когда в музыке господствовало мелодическое начало, а гармоническое мышление только еще зарождалось.
На натуральные лады (ионийский, дорийский, фригийский, лидийский, миксолидийский, эолийский и локрийский) опирается музыкальный фольклор многих стран и народов (поэтому их часто называют ладами народной музыки). Натурально-ладовые мелодические обороты можно также встретить в профессиональном музыкальном искусстве.
|
НАТУРАЛДЫ САЗДАР – дәстүрлі және халық музыкасына тән саздар (саздық дыбыс қатарлары). Бұл атау ертедегі орта ғасырларда берілген. Көне грек музыкалық терминологиясынан алынған. Натуралды саздар қазіргі қолданылып жүрген мажор және минорлардан, «ертерек» шыққан; бұлар музыкада әуендік бастау үстем болғанда, ал гармониялық ойлау тек қана туа бастаған дәуірде пайда болды. Натуралды саздарға (ионий, дорий, фриги, лидий, миксолидий, эолий және локрий) көптеген елдер мен халықтардың музыкалық фольклоры негіз болады (сондықтан да бұларды халық музыкасының саздары деп жиі айтады.)
|
NATURAL FRETS – Frets (modal scales) inherent in traditional and folk music. Acquired from Ancient Greek music terminology, natural frets got their names in Middle Ages. Natural frets are “older” than modern major and minor; they composed during the epoch, when melodical beginning dominated in music, and harmonic though had just started to germinate.
Folk music of different countries is based on different frets (Ionian, Dorian, Phrygian, Lydian, Mixolydian, Aeolian and Locrian); therefore they are often called frets of folk music. Natural modal melodic circulation can be also met in professional music art.
|
|
|
НАСЛЕДИЕ КЛАССИЧЕСКОЕ – произведения искусства, литературы, имеющие значение общепризнанного образца: песенная классика, европейская классика, народная классика.
|
КЛАССИКАЛЫҚ МҰРА – ән классикасы, еуропалық классика, халық классикасы сияқты көпшілік мойындаған маңызы бар өнер, әдебиет шығармалары.
|
CLASSICAL HERITAGE – Works of art, literature, generally accepted pattern of significance: the classic song, European classical, folk classics…
|
|
|
НАУАЙЕ (каз. - домбровый кюй (см. кюй) Дины Нурпеисовой. Сочинен в дни ташкентской декады Средней Азии и Казахстана (1944) как дань уважения памяти великого поэта и мыслителя Узбекистана Навои. В нем демонстрируются технические приемы, свойственные традиционным инструментальным школам Узбекистана, Туркмении, Киргизии.
|
НАУАЙЕ (қаз.) – Дина Нүрпейісованың күйі. Өзбекстанның ұлы ақыны және данасы Науаидің құрметіне сый ретінде Орта Азия мен Қазақстанның Ташкенттегі онкүндігінде (1944) шығарған. Онда Өзбекстан, Түркіменстан, Қырғызстанның дәстүрлі аспапты мектептеріне тән техникалық тәсілдер көрсетіледі.
|
NAUAYE (Kazakh) - Dombra kui (see kui) of Dina Nurpeisova. Composed during the Tashkent decade of Central Asia and Kazakhstan (1944) as a tribute to the great poet and thinker of Uzbekistan – Navoi. It demonstrates the techniques of traditional instrumental schools in Uzbekistan, Turkmenistan, Kyrgyzstan.
|
|
|
НАУРЫЗ - Великий день земли и народа – древний новогодний праздник. Отмечается в день весеннего равноденствия. Н. – международный праздник труда, гимн труду кочевника и земледельца. Во время праздника Н. звучали обрядовые приветствия и добропожелания, молодежь собиралась для совместных игр и развлечений.
|
НАУРЫЗ – жер мен халықтың Ұлы күні – ежелгі жаңажылдық мереке. Көктемде күн мен түн теңелгенде аталып өтіледі. Н. – халықаралық еңбек күні, көшпенділер мен отырықшылардың еңбегіне арналған әнұран. Н. мерекесі кезінде әдет-ғұрыптық ақ тілектер мен құттықтау сөздер айтылған, жастар жаңа ойындар ойнауға, көңіл көтеруге жиналған.
|
NAURYZ – Great Day of the land and the people – the ancient New Year’s holiday. It is celebrated in the day of vernal equinox. N. – international festival of labor, anthem to labor of nomad and farmer. There were ceremonial greetings and kind wishes during the holiday of N., the youth gathered together to play and have fun.
|
|
|
НАУРЫЗ КӨЖЕ (каз. - ритуальный напиток, содержит 7 компонентов кочевого и земледельческого труда, а именно: мясо–молочные и хлебо-овощные продукты. Символизирует союз двух великих тружеников Земли – кочевника и земледельца, подается в день международного праздника Наурыз (см. Наурыз).
|
НАУРЫЗ КӨЖЕ (қаз.) – көшпенділер мен отырықшылар еңбегінің 7 түрлі өнімін қамтитын, атап айтқанда: ет-сүттен, нан-көкөністен жасалған дәстүрлі сусын. Жердің ұлы екі еңбеккерлері - көшпенділер мен отырықшылардың одағын бейнелейді. Ол халықаралық Наурыз (қар. Наурыз) мерекесінде беріледі.
|
NAURYZ KOZHE – A ritual drink, contains seven components of the nomadic and agricultural labor, namely: meat, bread and dairy products, vegetable products. It symbolizes the union of two great workers of the Earth – a nomad and a farmer, it is served in an international day of Nauryz holiday (see Nauryz).
|
|
|
НЕОКЛАССИЦИЗМ – общее название художественных течений 2-й пол. XIX-XX вв., основывавшихся на классических тенденциях искусства античности, Возрождения и классицизма. В творениях Н. противоречия жизни противопоставлялись вечным эстетическим нормам и образцам. Характеризуют ориентацию на античную и классическую трагедию и лирику, подчеркнутые благородство, строгость и ясность стиля.
|
ЖАҢА КЛАССИЦИЗМ – XIX-XX ғғ. екінші жартысындағы өнердің классикалық өрлеуіне, антикалық: қайта өрлеу мен классицизмге негізделген көркем бағыттың жалпы атауы. Өмір қайшылықтары «мәңгі» эстетикалық нормалар мен үлгілерге қарсы қойылған. Стильдің бекзаттығы, қаталдығы мен айқындығы атап көрсетілген антикалық және классикалық трагедия мен лирикаға бағыт беруді бейнелейді.
|
NEOCLESSICISM – The general name for artistic currents of the 2nd half of the 19th – 20th centuries, based on classical art trends of antiquity, the Renaissance and Classicism. In the works of N. Contradictions of life contrasted with “the eternal” aesthetic norms and standards. Characterize the orientation on the ancient and classical tragedy and lyric poetry, emphasized nobility, rigor and clarity of style.
|
|
|
НЕОРОМАНТИЗМ – условное наименование комплекса разнообразных течений в европейской художественной культуре на рубеже XIX-XX вв., возникших главным образом как реакция на позитивизм в идеологии и натурализм в искусстве и возродивших ряд эстетических принципов романтизма (пафос личной воли, отрицание обыденного, культ иррационального, тяга к фантазии).
|
ЖАҢАРОМАНТИЗМ – XIX-XX ғғ. аралығындағы еуропалық көркем мәдениеттегі әртүрлі бағыттардың жинақталған шартты атауы. Ол ең бастысы идеологиядағы позитивизмге әрі өнердегі натурализмге арналған реакция және роматизмнің бірқатар эстетикалық принциптерін (жекелік, еркін шабыттану, үйреншікті жоққа шығару, иррационалдыдін, қиялға қарай тарту) қайта жаңғыртты.
|
NEO-ROMANTICISM – The code name of the complex variety of trends in European art culture in the late 19th – 20th centuries, occurred mainly as a reaction to positivism in ideology and naturalism in art, and revived a number of aesthetic principles of romanticism (pathos of personal will, the denial of the ordinary, the cult of the irrational , craving for fantasy).
|
|
|
НЕПОЛНЫЙ СМЕШАННЫЙ ХОР - состав в котором отсутствует какой-либо из основных голосов смешанного хора. Например, сопрано, альт, бас (без теноров); альт, тенор, бас (без сопрано); сопрано, тенор, бас (без альтов).
|
ТОЛЫҚ ЕМЕС АРАЛАС ХОР - аралас хордың негізгі бір дауысы жоқ құрам. Мысалы, сопрано, альт, бас (тенорсыз); альт, тенор, бас (сопраносыз); сопрано, тенор, бас (альтсыз).
|
|
Достарыңызбен бөлісу: |
