Н. С. Ахтаева А. И. Абдигапбарова
ТАНЫМАЛ ЭКСПРЕСС-ДИАГНОСТИКА
жүктеу/скачать 1.92 Mb. Pdf көрінісі
|
| ТАНЫМАЛ ЭКСПРЕСС-ДИАГНОСТИКА
Жетекшінің басқару іс-әрекетінің кеңістігі Әрбір шебердің өз құралы бар. Хирургта – скальпель, сурет- шіде – қылқалам, жетекшінің негізгі құралы іс-әрекеттің қатаң жалғаспалы тізбегі болып табылады, оның әрбір бөлігі күрделі басқарушылық функцияны, яғни операцияны атқарады. Бұл тіз- бектің негізгі бөлімдері қандай? Микрожағдаятты бағалау және диагноз. Жоспарлау (ұзақ мерзімді, қысқа мерзімді және шұғыл). Ағымды микрожағдаяттың бағыты және диагностикасы. Шешімді өңдеу және қабылдау. Іс-әрекеттің бағдарламасын құру. Шешімді орындауға жіберу ұжымы. Ағымды және соңғы нәтижелерді бақылау, бағалау және түзету. Басқару процесінің түйіндік механизмдерін – «жоспарлау, мақсат қою және шешім қабылдау», негізінен іс-әрекеттің, бүк- телген бағдарламасын және нәтижесінің моделін қалыптас- тырады. Шешім қабылдау ең алдымен басқару психологиясының бө- лімді механизмінің бастауында проблемалы жағдайдың шешіл- генін білдіреді. Психология адамның интеллектуалды қайраткерлігінің проб- лемалы жағдайларын қарастырады. Барлық жағдайлар проблемалы бола бермейді. Проблемалы жағдай келесі компоненттерден тұрады: – қажеттілікті ұсыну, бұл проблемалы жағдайдың аспекті- лері – бұл субъект жағдайы; – зияткерлік мүмкіндіктер; – белгісіз білімдер немесе проблемалы тапсырмалар. Дәл осы үш компоненттің жиынтығын қамтитын жағдайлар басқа жағдайлардан ерекшелігін көрсетеді. Мына жағдайлардың үш түрін бөліп көрсетеді: 1) адам өзінің білетінін білгенде – бұл жағдайда қиындық та жоқ, ойланудың қажеттілігі де жоқ. 393 2) ол өзінің білмейтінін білмегенде – бұл жағдайда болашақ ғылыми проблемалар туралы айтуға болады. 3) ол өзінің білмейтінін білгенде – бұл жағдайда ол нағыз қиын жағдайға кездескен. Оның ерекшеліктерінің бірі – ол өзі- нің қосымша күшіне сүйене отырып, тапсырманың немесе қиын- дық тудырады және шешімін өзі таба алады. Басқаруда шешім қабылдау – мақсатты қалыптастыру, орын- дау субъектісі ретінде оны тапсырмаға қосу, іс-әрекет бағдар- ламасын белгілеу және жалпы бағыт-бағдар беру, ашық түрде туралауға орнату болып табылады. Қиын жағдайдың түріне және басқару қайраткерлігінің шарт- тарына тәуелді шешім қабылдауда өзіндік белгілер орнатылады. Қиын жағдай үш түрге бөлінеді: Детерминациялы. Оқиғалар мен құбылыстардың сызықтық себептік – зерттеулік байланыс негізіндегі ситуация (ең қара- пайым үлгі: егер күн батса, қараңғы түседі). Мүмкіндік. Бұл қандай да бір құбылыс немесе оқиғаның өзіндік немесе басқа деңгейлік мүмкіндікте жүзеге асыры- луы (мысалы: құлап бара жатқан монета немесе сандарымен кубик). Стратегиялық. Бұл белгілі құбылыстың алдағы болашақта- ғы өтуге тиіс жағдайлар (мысалы: жылдық жоспарды орындау, сертификат алу, диплом қорғау т.б.). Басқару шешімдерінің ерекшеліктері мен тән белгілерін қа- растырмас бұрын, сіздің назарыңызға тест ұсынылады, бұл тұл- ғаның ерекшеліктерін анықтау үшін қолданылады. Төменгі ұсынылған 20 сөйлемді мұқият оқыңыз және ұсы- нылған төрт шешімнің біреуін таңдаңыз: 1. Сіздің басшыңыз басқа жауапты тапсырмамен айналы- сып отырған қызметкеріңізге шұғыл тапсырма береді. Сіз және сіздің басшыңыз өз тапсырмаларыңызды кідіртуге болмайды деп есептейсіз. Өзіңіз қолданатын шешім нұсқасын таңдаңыз. А. Субординация қызметін қатаң ұстанамын, қызметкер- ге ағымдағы жұмысты орындауды кейінге қалдыруды ұсына- мын. 394 В. Барлығы басшының мен үшін қаншалықты беделді екен- дігіне байланысты. С. Қызметкерге бастаған жұмысын аяқтауын ұсынамын. Д. Қызметкердің жұмысына көңіл аудармаймын. жүктеу/скачать 1.92 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|