Национально-освободительного движения
№ 45 Выписки из книги «Алаш әскері»
жүктеу/скачать 2.64 Mb. Pdf көрінісі
|
| № 45
Выписки из книги «Алаш әскері» ...Алашорда басшылығы Башқұрт автономиясымен тығыз жұмыс істеді. Әскери бөлімдерді қалыптастыру тәжірибесін зерттеді. Екі автономияның басшылары үнемі кеңесіп, бір-біріне қолдау көрсетіп отырды. Әртүрлі дереккөздерінде А.З. Валидидің басшылығымен 7 мың адамнан тұратын башқұрт-қазақ корпусын құру ниетінің болғандығы туралы мәліметтер кездеседі…(Карпов. Н.Д. Крестоносцы. М., 2014. С.91.) ...Башқұрт автономиясының жетекшісі – Башқұрт корпусының командирі А.З. Валиди өзінің естеліктерінде былай деп жазады: «Блокада Орска укрепила и расширила наши связи с Казахстаном. Прибывший от казахов юрист Азимбек Беримжанов (Бірімжанов Ғазымбек 1896 жылы Торғай уезінде, Тосын болысында дүниеге келді. Орынбордың нақты мектебін бітірді. 1916 жылы өз еркімен Батыс фронтының тыл еңбек жұмысына барды. Торғай уездінің мәмлегер соты. Ол Башқұрт үкіметіндегі Алашорда өкілі болған, Алашорда атынан Колчакпен келіссөздерге қатысқан. Торғай облысындағы Алаш әскери бөлімінің құрылуына белсенді қатысқан. 1921-1922 жылдары «Ак жол» газетінде редактор болып жұмыс атқарды. Өзінің басылымдарын «Шеген» деген лақап атымен басып шығарды. 1922 жылдан 1928 жылға дейін Берлин университетінің ауылшаруашылық факультетінде оқыды. Сол жылы Мәскеуге оралғаннан кейін ол тұтқындалып, Карелияға қуғынға жіберілді. 1937 жылы ату жазасына кесілді. 1988 жылы ақталды.) попросил нашей помощи для создаваемого ими в Тургайской губернии национального войска. Мы послали туда из офицеров Габдельхака Габитова и еще несколько человек. Они провели большую работу в городе Тургае, участвовали в формировании казахских национальных частей. Башкирское войсковое управление снабжало их военным снаряжением и оружием. Вооружение, предназначенное Самарским правительством для казахских войск, также проходило через нас. Мы собирались создать башкирско-казахский корпус и назначить его командующим генерала Ишбулатова, удостоившегося этого чина на царской службе»… Валиди Ахмет-Заки. Воспоминания. – Т. 1. – Уфа, 1994. – С.258. …Ә. Бөкейхан 1937 жылғы 6 тамыздағы тергеу барысында «біртұтас Башқұрт- Қазақ мемлекетін» құру туралы келісім болғандығын мәлімдеген. Ә. Бөкейханның мәлімдемелерінің нақтылығына сенетін болсақ, мұндай шешім келесі ұстанымдарға негізделген: «во-первых, необходимостью обеспечения наших вооруженных сил для борьбы с советской властью, это объединение сил рассматривалось нами как реальная возможность устоять против Красной Армии, кроме того, казахи не проходили воинской службы в царской России, а башкиры проходили, и, следовательно, слияние 95 наших отрядов с башкирами повысило бы их боеспособность; во-вторых, смежность территории и наличие в Башкирии значительного количества населения, состоящего из обашкиренных казахов; в-третьих, выгодность сочетания экономики Казахстана и Башкирии: башкирская руда, лес и казахский хлеб, скот и нефть. Исходя из этих соображений, мы считали, что, объединившись, мы сумеем создать свое государство, сильное в военном и экономическом отношении»… Кыдралина Ж.У. Алимхан Ермеков. – А., 2012. – С.56. ...Бірақ Ә. Бөкейхан жауап алу кезінде мойындағанындай, осы кездесуден кейін Қызыл Армиямен күресуді қоспағанда, басқа ештеңе орындалмады. Өйткені, 1919 жылдың аяғында Алаштық отрядтар Ақ гвардиямен бірге Қызыл Армия әскерлері тарапынан талқандалды... Опубл.: Әбдіғалиұлы Берік. Алаш әскері. 1918-1920 жж. – Астана: Қазақстан Республикасы Президенті жанындағы Қазақстан стратегиялық зерттеулер институты, 2017. – 392 б. (44-45 бб.) жүктеу/скачать 2.64 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|