Бақылау сұрақтары:
1.Қышқылмен өңдеудің мақсаты
2.Саз-қышқыл ерітінділерінің қолданылу аясы
3.Тұз қышқылы ерітінділерінің қолданылу саласы
4.Тұз қышқылының карбонатты жыныстармен әрекеттесуінің химиялық схемасы
5.Жұмыс қышқылы ерітіндісіне ингибиторларды тағайындау
6.Сірке қышқылын қышқыл ерітіндісіне қоспа ретінде тағайындау
7.Қышқылмен өңдеу процесін күшейтуге арналған қоспалар
8.Процестің технологиялық схемасы Тұз қышқылы ерітінділерінің қолданылу саласы
3.Қышқылмен өңдеу аймағы
9.Қажетті концентрациясы бар жұмыс ерітіндісін дайындауға қажетті тауарлық қышқылдың көлемі қалай анықталады?
№4 практикалық жұмыс
Қабат қысымын ұстап тұру және мұнай беруді жақсарту
Жұмыстың мақсаты: Қабат қысымын ұстап тұру және мұнай беруді арттырудың қолданыстағы әдістерімен, оларды қолдану шарттарымен танысу және әдістердің бірі – су тасуының параметрлерін анықтау үшін практикалық есептеулер жүргізу, сонымен қатар жақсартылған мұнай алудың жаңа әзірленген және енгізілген әдістері туралы ақпарат.
Негізгі ережелер: Қабаттан мұнай алу қарқынын арттыру және оның мұнай беруін арттыру үшін сарқылу режимдерімен салыстырғанда түпкілікті мұнай алуы жоғары қысым режимін құру үшін қабатқа жұмыс агенті айдалады.
Көп жағдайда (Ресей Федерациясы мен Қазақстан Республикасындағы кен орындары үшін 80%-дан астам) су мен газды айдау арқылы қабат қысымын ұстап тұру жүйесі (РМ) қолданылады.
Тұтастай алғанда мұнай қабаттарына әсер етудің келесі әдістері бар: шекті, шекті және контурішілік су басу, қабаттың биіктік бөлігіне газ айдау және мұнай өндірудің екіншілік әдістері (барлық мұнайлы аймаққа суды, газды айдау).
Ағынды су басу – бұл сыртқы мұнайлы контурдан белгілі бір қашықтықта (800 м артық емес) бұрғыланған айдау ұңғымалары жүйесі арқылы қорлар игерілетін айналымдық процесс. Өндіру ұңғымалары мұнайлы контурдың ішінде орналасқан. Шеттік тасқынды қолдану шарттары: жоғары гидравликалық өткізгіштік, пьезоөткізгіштік және қабат біркелкілігі, мұнайдың айтарлықтай қоры. Кемшіліктері: суды тұтынудың жоғарылауы, тілдер мен су конустарының пайда болу ықтималдығы (3-сурет).
Жиектерді су басу – айдау ұңғымаларының қабаттың мұнайлы-сулы бөлігінде сыртқы мұнайлы контур шегінде орналасу процесі (4-сурет). Бұл тасқынды қабаттың мұнайлы және суға қаныққан бөліктері арасындағы гидродинамикалық байланыс нашар, сыртқы және ішкі қоректендіру тізбектері арасындағы үлкен арақашықтықтар және қабат өлшемдері шағын болған жағдайда шеткі су басудың орнына қолданылады. Мұндай әсер ету түрінің кемшіліктеріне судың тек суға қаныққан жеріне ғана емес, сонымен қатар кен орнының мұнайға қаныққан бөлігіне де айдалуы жатады.
Өндірісті интенсификациялау және оның әсерінен коллекторды жабуды ұлғайту үшін контур ішілік су тасу қолданылады (1б-сурет), оның негізі кен орнын айдау ұңғымаларының қатарларымен бірнеше жеке учаскелерге кесу болып табылады. Ірі кен орындары сулы горизонт пен цикл ішіндегі су тасқынының үйлесімімен игеріледі. Ұңғымаларды орналастыру нұсқалары фокальды, контур ішіндегі сақина (1в-сурет), осьтік (1д-сурет) су басуы. Цикл ішіндегі су тасқынының энергия тиімділігі цикл ішіндегі және жақын циклдегі су тасқынына қарағанда біршама жоғары, өйткені барлық айдалған су, егер су ағынға төзімділігі төмен каналдар арқылы кез келген өндіру ұңғымаларына түспесе, кесу қатарының екі жағындағы мұнайды ауыстыру үшін пайдаланылады.
Ұңғымаларды орналастыру жүйесі кен орнының немесе қабаттың геологиялық құрылымына, берілген өндіру қарқынына, сұйықтықтардың қасиеттеріне және т.б.
Суды немесе газды айдау арқылы қабат қысымын ұстап тұру айтарлықтай материалдық шығындармен байланысты технологиялық күрделі процесс. Оның ұтымды жүзеге асырылуы белгілі бір факторлардың санына байланысты, олардың негізгілерінің бірі айдалатын сұйықтықтың мөлшері, мұнай берудің өтелу дәрежесі, сонымен қатар айдау және өндіру ұңғымаларының саны. Маңызды параметрлерге ұңғымалардың жұмыс режимдері және олардың өзара әсер ету дәрежесі жатады.
Достарыңызбен бөлісу: |