О каугабай p65
ТЉЙIН НЕМЕСЕ ДИМЕКЕЃНIЃ САПАРДЫ
жүктеу/скачать 0.78 Mb. Pdf көрінісі
|
| ТЉЙIН НЕМЕСЕ ДИМЕКЕЃНIЃ САПАРДЫ
САЅЫНА ЕСКЕ АЛУЫ 1949 жылы ћџрылып, Социалистiк даму жолына тљскен Ћытай “социалистiк лагерьдегi” Кеѓес одаѕынан кейiнгi екiншi џлы ел едi. Алѕашћы бес жылдыћ жоспарларында Ћытай бiраз табыстарѕа жетедi. Ќсiресе, #ѓдiрiстiѓ дамуында #рлеу, ќлеуметтiк жаѕдайда iлгерiлеу нышаны сезiлдi. Мысалы, болат ћорыту 13,7 пайызѕа, к#мiр #ѓдiру 2,6 пайызѕа, электр ћуаты 2,5 пайызѕа #седi. Елдi индустрияландырудыѓ нќтижесiнде #ѓдiрiс аућымы 1954 жылы 4,2 пайызѕа к#бейедi. Ћытайдаѕы социализмнiѓ алѕашћы бесжылдыћтар тџсындаѕы табысын Димекеѓ наћты цифр, деректер арћылы к#рсетедi. Кеѓес љкiметiнiѓ к#мегi арћасында елде к#птеген #ѓдiрiс орындары жџмыс iстеп, жџмыссыздыћ жойыла бастайды. Мысалы, iрi #ндiрiстiк ћала Шэньянда 200-ге жуыћ #ндiрiс орны ашылып, ауыр #неркќсiп дамиды. Ћытайда шыѕатын машинаныѓ т#рттен бiр б#лiгi осы ћалада жасалады. ;ндiрiспен ћатар елдiѓ мќдени #мiрiде жаѓалана 215 бастайды. Мќдениет љйлерi, театр, клубтар барлыћ жерде ашылып, онда халыћ жиi келедi. Сол кездiѓ еѓ жаћсы рухани орны кiтапханалар ќдебиетке толып оћырман саны к#бейедi. Шэньян ћаласында 750 000 том ежелгi Ћытай ќдебиетi бар кiтапхана оћырманѕа есiгiн ашады. Оћырман љшiн мџнда барлыћ жаѕдай жасалады. Сол дќуiрдiѓ идеологиясы мен саясаты болѕан маркстiк-лениндiк iлiм классиктерiнiѓ шыѕармалары Ћытайда миллиондаѕан таралыммен таралады. Мќдениет саласында Кеѓес Ћытай достыѕына арналѕан ќндер мен жырлар, кинофильмдер халыћћа нќсихатталады. Екi елдiѓ достыѕына арналѕан “Москва- Пекин” атты ќн елде жиi айтылатын музыкалыћ шыѕарма едi. Кеѓес делегациясы келген алѕашћы салтанатты кеште осы ќндi залдаѕы кљллi адам орындарынан тџрып ћосылып ћормен айтады. Кеѓес-Ћытай достыѕыныѓ жыршысы аћын Эми-Сяоныныѓ жырларын халыћ жатћа айтатын сол дќуiрдiѓ рухани љрдiсiн Димекеѓ аћындарша баяндайды. Ћытайда 30-кљнге созылѕан “сапар-саяхаты” кезiнде Димекеѓ бiзбен ежелден Ћџдай к#ршi ћылѕан “Аспан асты” елi жайында ќсерлi “сапарнама очеркiн” #зiнiѓ ћорытынды с#зiмен аяћтайды. Ћытайда 30 кљннiѓ ћалай тез #те шыћћанына ћайран ћалып, кейiн сапарды саѕына еске алады. Елге оралѕан соѓ тљрлi кездесулерде Ћытай ж#нiнде ќѓгiмелеп, алѕан ќсерлерi мен к#рген бiлгендерi туралы аѕынан жарылып айтады. 1954 жылы кљзде барѕан Димекеѓнiѓ “сапарнама очеркi” келесi жылы “Халыћтыћ Ћытайдаѕы 30 кљн” деген атпен оћырман ћолына тиедi. Таралымы 15 мыѓ дана кiтап жаѓа Ћытай жайында жазылѕан Ћазаћстандаѕы алѕашћы бiрегей очерк едi. Артыћ айтып, ќсiрелеу жќне бос с#зi жоћ бџл шыѕарма ћытайтанушылар љшiн ћазiр де ћџндылыѕы жоѕалмайтын љлкен еѓбек. Алда келе жатћан Димекеѓнiѓ жљз жылдыћ мерейтойына байланысты Ћытай-Ћазаћстан достыћ ћарым- ћатынасына ћатысты бџл кiтап бойынша ќртљрлi рухани шаралар #ткiзуге ќбден болады. Ћонаевтыѓ џлы Ћытай елi ж#нiнде жазѕан еѓбегi Димекеѓнiѓ жаћсыны к#ре бiлетiн ерекше ћасиетiн, к#рген- бiлгендерiн тереѓой мен аћыл-сезiмi арћылы #рнектеп, жаттыћ тiлмен жеткiзе бiлетiн кемеѓгерлiгiн дќлелдейтiн рухани дљние десек артыћ айтпаймыз. |