О каугабай p65

212
шiркеулерге жќне ѕибадатханаларѕа баратын, ондаѕы
ћџлшылыћ ѕибадаттарды к#руге ћџмар Димекеѓ iлiмi дiнге
айналѕан Конфуций храмын к#рiп, тамашалайды. Ќбден
аралап, оныѓ #мiр-баянымен танысады.
Бес оћу орны, бiр университетi бар ћаланыѓ тiршiлiгi
Димекеѓе џнайды. Ћытай џлт к#семдерiнiѓ бiрi Сунь-Ят-
Сенiѓ #мiрi мен #негесiн бiледi. Алты жљз жылѕа жуыћ
тарихы бар аѕаш мџнараны к#рiп, мџнара тџрѕан жердегi
гљлзарѕа ћызыѕып, бџл жерде бiраз аялдайды. Сондай-аћ
Сунь, Ят сен, атындаѕы Сарайѕа кiрiп, оныѓ iшкi к#рiнiсiн
тамашалайды. Ћалалыћ Кантон газетi Кеѓес љкiметi
делегацияныѓ келгенi ж#нiнде хабарлайды. Делегаця
ћџрамында белгiлi академик Ћонаев бар деп жазса керек.
Кантон Политехникалыћ институтыныѓ оћытушылары мен
профессорлары ертеѓiнде Димекеѓмен кездесу #ткiзiп,
сџхбаттасады.
ЯНЦЗЫ ,ЗЕНI
Жылдыѓ т#рт маусымы жаз болып тџратын Кантон
џжымаћ #лке екен. Димекеѓ табиѕат таѓѕажайыбынан
ерекше ќсер алса керек. Бџл #лкенiѓ жемiс-жидегi мен
табиѕатын маћтайды.
Ћытай елiнiѓ таулары мен #зен к#лдерi адамзат тарихында
аѓызѕа айналѕан табиѕат таѓѕажайыптарына жатады.
Солардыѓ бiрi Янцзы #зенi. Ол география ѕылымында џлы
#зен аталады. Басы Тибет тауларынан басталатын #зеннiѓ
џзындыѕы 5700 шаћырым. Ћытайдыѓ џшы-ћиыры жоћ џлы
#лкелерiнен #тiп, Шыѕыс Ћытай теѓiзiне ћџятын #зен жаѕасы
тамаша тiршiлiк мекенi. ;зен жаѕалауы орман-тоѕайѕа бай,
ал егiс алћаптарында есеп жоћ. Янцзы #зенi бойында Чунцин,
Ухань, Иган, Нанкин, Шанхай, таѕы да басћа iрi ћалалар
орналасћан. Димекеѓ атаћты #зеннiѓ табиѕат ќлемi жайында
айта келiп, #зен бойындаѕы #ндiрiстi ћала Уханѕа тоћталады.
Алдымен ћала тарихына байланысты аѓызды айтып, бiр
жарым мыѓ жылдан аса тарихы бар шахардыѓ ћазiргi
тiршiлiгiн тiлге тиек етедi. Ухань iрi #зен порты, су жолдары
мен темiр жолдары осында тљйiседi. Сондай-аћ ќуе кемелерi
ћатынайды. ;кiнiштiсi, бџл ћалаѕа #зен жаћын болѕандыћтан
тасћын су жиi болады екен. Димекеѓ 1854 жылѕы апатты сел
тасћыны ж#нiнде бiраз деректер келтiредi. Апатпен алысћан

213
Ћытай халћыныѓ ерлiгiне ћайран ћалып, оны бiрлiк пен
џйымшылдыћтыѓ љлгiсi деп џѕады. Су тасћынына ћарсы 200
мыѓѕа жуыћ адамныѓ кљндiз-тљнi, “тiлсiз жаумен” алысћаны
ќлемдегi тосын оћиѕа едi. Халыћ таѕдырын ойлаѕан Ћытай
коммунистiк Партиясыныѓ ќрекетi нќтижесiнде апат
зардаптары жойылады.
Ухань ћаласыныѓ тарихы мен мќдениетi жќне
экономикасы ж#нiнде Димекеѓ бiраз ќѓгiмелейдi. Ќсiресе,
гидротехникалыћ ћџрылыстар ж#нiнде #з ойын тљйiндейдi.
Ћытайда Ухань университетiнiѓ #зiндiк бiлiм беру баѕыты
бар оћу орнына саналады екен. Университет 1913 жылы
ашылѕан. Оћу орны ректоры, коммунист Ли Да џлттыћ
сќулет љрдiсi саћталып, салынѕан оћу ѕимараттарын
к#рсетедi. Ѕалымдардыѓ келгенiне ћуанѕан ћытай оћытушы,
профессорлары #здерiнiѓ ѕылыми тќжiрибелерi ж#нiнде
айтады. Ћырыћ оћу кафедрасы, 91 профессоры бар оћу
орнында орыс тiлiнiѓ оћытылатыны ћонаћтардыѓ к#ѓiлiне
ћуаныш џялатады. Орыс тiлi ол кезде Социалистiк
мемлекеттер љшiн мќртебе болатын. Ухань университетiндегi
кездесуде МГУ-дiѓ ректоры И. Петровский с#з с#йлеп,
оћытушы, профессорларѕа ѕылымда табыс тiлейдi.
Ухандаѕы кездесу мен жљздесулер ерекше есте ћалады.
Соѓында Дунху #зенiнде ћайыћ пен серуендеп, Димекеѓ
тобы жаћсы демалады.

жүктеу/скачать 0.78 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: