О каугабай p65
жүктеу/скачать 0.78 Mb. Pdf көрінісі
|
| «ХАН КЕЛЕДI, КЕТЕДI...»
Ћаскелеѓ ауданына ћарасты бiр ауылда бас ћосћан ћариялардыѓ Димекеѓе байланысты дау-талас ќѓгiмесi ћызды. Бџл желтоћсан оћиѕасынан кейiн Ћазаћстанды ћаралап, Мќскеу газеттерiнiѓ жосыћсыз маћала-сындар жариялап, арасында Димекеѓе де кљйе жаѕып, дљниенi шулатып жатћан кезi едi. Тљрi Димекеѓнен айнымаѕан зор денелi, љлкен ћария ѕана ол кiсi жайында орныћты ќѓгiме айтып отырды. Шамасы, аѕайын-туыстары болуы керек. Бiр кезде егде тартћан с#зшеѓ таћиялы кiсi: «Ћонаевты маћтай бересiз. Руы Ысты деп айта бересiз. Ћонаев #зi ћазаћша бiле ме?» – деп тосын сџраћ ћойды. «Ћазаћшаны екеумiзден жаћсы бiледi жќне шешен с#йлейдi. Сен оныѓ с#зiн тыѓдап, айтћан маћал-мќтелдерiн естiген жоћсыѓ. Сондыћтан текке жаныћпа», – деп сабырлы ћария Диме- кеѓнiѓ шежiре, с#зге жљйрiк кiсi екенiн џћтырды. Естай аћынныѓ бџрын жџрт естiмеген хикая-ћызыћтарын #з аузы- нан тыѓдап, Димекеѓнiѓ жиi айтатын маћал-мќтелдерiн џнатып жадына саћтаѕан аћсаћал ќѓгiмесiн жалѕастырып, тљннiѓ бiр уаѕына дейiн бiр жалыћтырмады. Арасында Димекеѓнеѓ естiген маћал-мќтелдердi жиi ћайталап отыр- ды. Димекеѓнiѓ оћырманѕа белгiлi кiтабында ћанатты с#здер мен к#не маћал-мќтелдер жиi кездеседi. Мысалы, «К#шкен елдiѓ к#мешi болса, еру елдiѓ ерулiгi бар», «Хан келедi, кетедi, халыћ ћалады, халыћ ћалса таћ ћалады», «Кiрме мен кљндестiѓ кљнi бiр», «Баћ деген к#шедi , ћыз алѕан кљйеуге де кетедi, ћыздан туѕан жиенге де кетедi», «Ат-тоны бар кiсiде Ќзiрет Ќлiнiѓ кљшi бар», «Жыл деген жылѕадан аћћан су», «Тљбiн бiлмеген тљгiн бiлмейдi» т.б. Ћазаћтыѓ осындай ћасиеттi с#здерi мен маћал- мќтелдерiн есiнде џстап, реттi жерiнде ћолдана бiлген Димекеѓдi «от ауызды, ораћ тiлдi» шешеннiѓ #зi, шежiре- даналыћтыѓ к#зi деп айтпауѕа лажыѓ жоћ. |