О каугабай p65
жүктеу/скачать 0.78 Mb. Pdf көрінісі
|
| ЖЕЛТОЋСАН ОЋИЅАСЫ НЕМЕСЕ
АЋЫННЫЃ АЙБАРЛЫ ЉНI Дљние-заман ћалай #згерсе ћоѕамда солай #згерiп, тiптi аяћастынан бљлiнедi екен. Ќлемдегi ћуатты да ћџдiреттi КСРО тоћырап келiп, соѓында кљйредi. Коммунистiк ћоѕамыныѓ тарих сахынасынан кетуi Алматыдаѕы 1986 жылѕы 17-шi желтоћсаннан басталды. Ќлемде мерейi љстем мемлекеттегi белгiлi тџлѕа, танымал ћоѕам ћайраткерi Ћонаевты ћорлап ћызметтен алу – КСРО кљйреуiнiѓ басы едi. Џлт тќуелсiздiгi туралы айтћанда Ћонаевтыѓ ћызметтен кетуi мен желтоћсан оћиѕасы ћатар елестейдi. ;йткенi “Ћонаев – Желтоћсан” оћиѕасы тарихтаѕы бiз к#з к#рген шындыћ. Алаѓда жастардыѓ ћаны т#гiлдi, елде Ћонаев жасаѕан игiлiктердiѓ бќрi жоћћа шыѕарылып, Димекеѓiѓде жазалаудыѓ зымияндыћ ќрекетi астыртын кљш алды. Ешкiмге артыћ с#з айтып, бiреуге ћиянат жасамаѕан ары таза, жаны перiштедей пќк Димекеѓдi Ћџдай таѕаланыѓ #зi ћорѕады. Алаѓда жастар џрып соѕылып, жендеттерден таяћ жеп, итке таланып жатћанда Димекеѓнiнде шекесi ћызбады. КГБ iске ћалай кiрiсiп, тергеп жазалаудыѓ айлалы ќрекетi мен тќсiлiн ойластырып жанталасты. Ћаладан шыѕуѕа рџћсат етiлмей “љй ћамаѕында” отырды. Димекеѓнiѓ де таѕдыры желтоћсандыћтарѕа џћсас едi. Ћонаев љйде ћамыѕып, алаѓдаѕы жастардыѓ #мiрiн ойлап, келiмсек басшыѕа налыды ќрi кейiдi. Ћаны ћайнады, бiраћ дќрменсiз едi. Келiмсек басшы Димекеѓнiѓ алаѓѕа шыѕып жастар алдында с#йлеуiн #тiндi. Соѓында с#зiнен айнып, айтћанынаѓ 163 танды. Егер сол кезде Димекеѓ алаѓѕа шыѕып, жастарды сабырѕа шаћырып, бќрiн #зi тљсiндiргенде мљмкiн ћан т#гiске жол берiлмес едi деген ой кейде ћылаѓ бередi. “Жастар текке арандады, екi оттыѓ ортасында ћалды. Обал болды” деп алаѓдаѕы жастарѕа Димекеѓнiѓ жаны ћатты ашыды. Ћаламгерлiк ћџћын пайдаланып, батырлыѕын к#рсетiп, жастарѕа батыл ара тљскен Жџбан аћынныѓ Жазушылар одаѕында с#йлеген с#зi Димекеѓнiѓ де ћџлаѕына жеттi. ;йткенi Жџбекеннiѓ алаѓдаѕы оћиѕаѕа байланысты ашынып, жаѓа басшыѕа батыра айтћан с#зi елге тарап кеткен едi. Жиналысћа ћатысушылардыѓ айтуынша ашуланѕан аћын “Алаѓдаѕы ћыз жiгiттердi итке талатуѕа кiм нџсћау бердi” деп сџстанады. “Бас кеспек болсада тiл кеспек жоћ” деген ћазаћтыѓ ежелгi маћалын ойына алып, жазыћсыз жастарѕа жаны ашыѕан аћынды ћас батырдыѓ #зi десек артыћ болмас. Сол сойћан оћиѕаныѓ айбатты аћыны мен себепкер кемеѓгерi жайында ќѓгiме жалѕаса бередi. Желтоћсан оћиѕасыныѓ ћасiретiне байланысты “;ттi дќурен осылай” атты (1992 ж.) естелiк кiтабында Димекеѓ былай налиды: “Ћыршын жастардыѓ т#гiлген ћаны љшiн, он екiде бiр гљлi ашылмаѕан жљздеген ћыздар мен жiгiттердiѓ жазыћсыздан жазыћсыз соћћыѕа жыѕылып, тџтћындалѕаны љшiн кiм жауап беруге тиiс? Бџл сџрау белгiсiн талай адамныѓ тџсына баттитып ћоюѕа болады” деп мџздай ћаруланѕан милиция мен ќскердi, ћаћаѕан аязда су шашып жастарды ћасћыр итке талатћан жендеттердi кiнќлап, оларѕа ауыр с#здер айтады. Ћатты ашынѕаннан оларды “кљнќњарлар” деп ћџран аяттарында айтылатын с#здермен айыптап, Димекеѓ олардыѓ кљнќлќрiн бетiне басады. С#зiнiѓ сонында “Басты џйымдастырушылардыѓ бiрi деп менi де нысанаѕа алды” деп зымияндыћтыѓ сырына љнiледi. Желтоћсан оћиѕасы Жџбан аћынныѓ онсызда дiмкќс денсаулыѕына ћатты ќсерiн тигiзген болу керек. К#п #тпей дљние салды. Сонында Димекеѓде к#п жљрмей тосын #мiрден #ттi. |