О р ы н д а ғ а н : ш ер Х а н а я у л ы м г р у п п а : 105а ж м ж ет ек ш І: Ер м ен бек П. Т а қуыз алмасуы. А сқазан сөлі: құрамы

А қуыздардың ыдырауы
Тағамдық ақуыздардың ыдырауы асқазан сөлінің әсерінен асқазан қуысында басталады. А сқазан сөлінде пепсин ферменті
бар. Бастапқыда пепсин белсендіріледі, бұл оның предшественнигінде – пепсиногенде – белсенді орталық ашылады. Бұл
активтендіру механизмі деп аталады аутокатализ. А сқазан қуысында белсенді орталықтың пайда болуы бұл ферменттің
асқазан жасушаларының ақуыздарына жағымсыз әсерін болдырмайды. А сқорыту трактінің бетін қорғаныс қабатымен
жабатын Муцин пепсиннің әсеріне төзімді.Пепсиннің әсерінен молекулалардың тереңдігінде орналасқан пептидтік
байланыстар тағамдық ақуыздарда ыдырайды. Пепсиннің осындай әрекеті нәтижесінде ақуыз молекулалары әртүрлі
ұзындықтағы полипептидтердің қоспасына айналады, оны кейде пептон деп те атайды. Тағамды термиялық өңдеу
ақуыздардың денатурациясын тудырады, яғни ақуыз молекуласының кеңістіктік пішінінің өзгеруі. Бұл ішкі пептидтік
байланыстарды пепсинге және басқа протеолитикалық ферменттерге қол жетімді етеді.А сқазан сөлінің құрамына тұз
қышқылы да кіреді. Ол сондай-ақ пепсиннің белсендірілуіне ықпал етеді. С онымен қатар, ол пепсиннің әсері үшін оңтайлы
қышқыл орта жасайды. Т ұз қышқылы сонымен қатар тағамдық ақуыздардың денатурациясын тудырады, бұл пепсиннің
әсерін жеңілдетуге көмектеседі. С оңында, тұз қышқылы бактерицидтік әсерге ие, тағамды микроорганизмдерден
бейтараптандырады.А қуыздардың одан әрі қорытылуы аш ішекте жүреді.

Қ орыт ынды
А минқышқылдарынан ақуыз синтезінде үш кезеңді ажыратуға болады.
Бірінші кезең-транскрипция. Ол ДНҚ үлгілерінде РНҚ молекулаларының түзілуі. Транскрипция
жасуша ядросында жүреді. С одан кейін арнайы ферменттердің көмегімен түзілген матрицалық РН Қ
цитоплазмаға ауысады.
А минқышқылдары тасымалдаушы РН Қ тасымалдаушыларымен селективті байланысады.Барлық т-
РНҚ
ұқсас
түрде салынған.
Әрбір
т-РНҚ
молекуласы
"
беде жапырағы"түрінде қисық
полинуклеотидтік тізбек болып табылады. Т -РНҚ молекулалары м-РНҚ-мен (антикодон) және
аминқышқылдарымен жақындығы бар әр түрлі ұштары болатындай етіп орналастырылған.
А қуыз биосинтезінің үшінші кезеңі .Рибосомаларда пайда болады. Әрбір рибосома екі бөліктен
тұрады
– үлкен және кіші
суббірліктер.
Олар
рибосомалық
РН Қ
мен
ақуыздардан
тұрады.Трансляция хабаршы РНҚ-ны рибосомаға қосудан басталады. С одан кейін аминқышқылдары
бар т-РН Қ түзілген кешенге қосыла бастайды. Қосылу бұл антикодон т-РНҚ-ны комплементарлық
принципіне негізделген хабаршы РНҚ кодонына байланыстыру арқылы жүреді.

П айдаланылған әдебиеттеер т ізімі
Әдебиеттер
Интернет ресурс
С .С еверин
Биологиялық химия
https://www.youtube.c
om/watch?v=LkWAWp
-ix3w
белковый
обмен
С .О.Тапбергенов
Медициналық
және клиникалық
биохимия
Voet D, Pratt CW,
Voet
JG
(2013).
Fundamentals
of
biochemistry : life
at
the
molecular
level