Орындаушы: Сарсенов Шиналиева Диана
жүктеу/скачать 244 Kb. Pdf көрінісі
|
| Люминесценция түрлері.
Люминесценция (лат. lumen — жарық, escent — әлсіз) — табиғатта кездесетін кейбір заттардың сыртқы факторлар себебінен сәуле шығару құбылысы. Қысымы азайған заттардан электр тоғы өткенде немесе кейбір заттарға электрондық сәуле түскенде олардың сәуле шығару құбылысы катодолюминесценция деп аталады. Бұлардың біріншісі "күндізгі жарық" шамдарында пайдаланылса, екіншісі теледидар экранында бейнесигналды жарық сигналына өзгерту үшін пайдаланылады. Электролюминесценцияны газдардағы разряд кезінде бақылауға болады. Хемилюминесценция заттарда кейбір химиялық реакциялардың жүру барысында, мысалы, тотығу процесі кезінде байқалады. Оның жарықтылығы тәжірибе жүргізіліп отырған температурадағы жылулық жарық шығарудың жарықтылығынан бірнеше ондаған есе көп болуы мүмкін. Люминесценцияны қоздырушы түрлеріне қарай бірнеше топтарға бөледі: 1. зарядталған бөлшектердің жасайтын люминесценциясы иондармен - ионо люминесценциясы; электродтармен – катодолюминесценция; ядролық сәуле шығарушымен – радиолюминесценция. 2. Рентгендік және γ-сәуле шығарудан – рентгенолюминесценция, фотондардан – фотолюминесценция. 3. кристалдарды үйкелеу, қысу және қыздырудан – триболюминесценция, электр өрісінің қыздыруынан – электролюминесценция. 4. экзотермиялық химиялық реакциялардан – хемилюминесценция. 7 Кейбір денелерде люминесценция құбылысы қозудан кейін біраз уақыт кешігіп барып пайда болады. Бұл құбылысты кешігіп жарықтану деп атайды. Люминесценцияны мынандай қасиеттеріне қарай классификациялайды. а) атомдар мен молекулаларды қоздырушылардың табиғатына қарай б) кешігіп жарықтанудың ұзақтығына қарай в) қозу кезіндегі атом ішіндегі өтетін үрдістерге қарай. |