10. Сақтау объектiлерiн ұстау тәртiбi
Жалпы ережелер
-
Қоймаларда (үй-жайларда) заттар мен материалдар олардың өрт қауiптi физикалық-химиялық қасиеттерiн (ылғал түскенде, ауамен араласқанда тотығуға, өздiгiнен қызуға және тұтануға қабiлетi), заттар мен материалдарды бiрге сақтау бойынша өрт қауiпсiздiгi талаптарына сәйкес өрт сөндiргiш заттардың қосылушылық және бiр тектiлiк белгiлерiн ескере отырып сақталады. Қолданылатын өрт сөндiргiш заттардың бiр тектiлiгiне қарамастан, қандай да бiр материалдар мен тауарларды бiр секцияда каучукпен немесе авторезеңкемен бiрге сақтауға болмайды.
-
Жанғыш газдары бар баллондар, тез тұтанатын және жанғыш сұйықтықтары бар сыйымдылықтар (бөтелкелер, үлкен бөтелкелер, басқа да ыдыс), сондай-ақ аэрозоль орамдар күн сәулесi мен басқа жылудың әсерiнен қорғалады.
-
Көп қабатты қоймаларда аэрозоль орамдарын өртке қарсы бөлiктерде тек жоғары қабатта ғана жинауға болады, бөлiктегi мұндай орамдардың саны 150000 аспауы қажет.
Қойманың оқшауланған бөлiгiнде 15000 аспайтын орамды (қорапты) сақтауға болады, ал қойманың жалпы сыйымдылығы 900000 орамнан аспауы қажет. Қойма ғимараттары шатырсыз, тез ашылатын жабынды болуы тиiс.
Жалпы қоймаларда аэрозоль орамдарын 5000 данадан аспайтын мөлшерде сақтауға болады.
-
Ашық алаңдарда немесе шатырлар астында аэрозоль орамдарын тек жанбайтын контейнерлерде ғана сақтауға болады.
-
Қойма үй-жайларында материалдарды стеллажсыз тәсiлмен сақтау кезiнде қатарлап жиналады. Қойма үй-жайларының есiк ойықтарына қарама-қарсы енi есiктiң енiне тең, бiрақ 1 метрден кем болмайтын еркiн өту жолдары қалдырылады.
Қоймаларда әрбiр 6 метр сайын енi кемiнде 0,8 метр бойлық өту жолдары салынады.
-
Қойма үй-жайлары iшiндегi ағаш констукциялары оттан қорғау құрамымен өңделедi.
-
Транзиттiк электр кәбілдерiн, газ және өзге де коммуникацияларды өтетiн үй-жайларда қоймаларды орналастыруға болмайды.
-
Шырақтардан бастап сақталатын тауарларға дейiнгi қашықтық кемiнде 0,5 метр және жанғыш құрылыс констукцияларының үстiне дейiн 0,2 метр етiп қабылданады.
-
Тауар-материалдық құндылықтарды сақтауға арналған үй-жайларда тұрмыстық қызмет көрсету бөлмелерiн, тамақ iшу бөлмелері мен басқа да қосалқы қызмет бөлмелерiн орналастыруға болмайды.
-
Тауартанушылардың, сарапшылардың, қоймашылардың жұмыс орындарын қоршау үшiн қойма үй-жайларында орнатылатын шынылы қалқалар өрт туындаған жағдайда адамдар мен тауар-материалдық құндылықтарды эвакуациялауға кедергi келтiрмейдi.
-
Қойма үй-жайларында және дебаркадерлерде тиеу-түсiруге және көлiк құралдарының тұруына және оларды жөндеуге болмайды.
Рампаға (платформаға) түсiрiлген жүктер мен материалдар жұмыс күнi аяқталғанда алып тасталады.
-
Қоймалардың ғимараттарында ыдысты ашумен, жарамдылықты тексерумен және ұсақ жөндеумен, өнiмдi өлшеп ораумен, өрт қауiптi сұйықтықтардың жұмыс қоспаларын (нитробояуларды, лактарды) дайындаумен байланысты барлық операциялар сақтау орындарынан оқшауланған үй-жайларда жүргiзiледi.
-
Автомобильдер, мотовоздар, автотиегiштер мен автокрандар және жүк көтергiш техниканың өзге де түрлерi iрi жем-шөп, талшықты материалдар сақталатын маяларға, қатарларға және шатырларға оларда жарамды ұшқын сөндіргіш болған жағдайда кемiнде 3 метр қашықтықта жiберiледі.
-
Қоймалардың электр жабдықтары жұмыс күнi аяқталғанда токтан ажыратылады. Қойманы электрмен жабдықтауды ажыратуға арналған аппараттар қойма үй-жайынан тыс, жанбайтын материалдан жасалған қабырғаға немесе бөлек тұрған тiрекке орнатылады, шкафқа немесе пломбалауға арналған құрал-саймандары бар текшеге орналастырылып, құлыппен жабылады.
-
Қоймалардың үй-жайларында кезекшi жарықтандыруға, сондай-ақ газ плиталарын, электрмен жылыту аспаптарын пайдалануға және штепсель розеткаларды орнатуға болмайды.
-
Ашық алаңда материалдарды сақтау кезiнде бiр секцияның (қатардың) ауданы 300 шаршы метрден аспайды, ал қатарлар арасындағы өртке қарсы бөлiктер кемiнде 6 метр етiп қабылданады.
-
База мен қоймалардың аумағында орналасқан ғимараттарда персонал мен өзге де адамдардың тұруына болмайды.
-
А, Б және В1- В4 санатты қойма үй-жайларына локомотивтердiң өтуiне болмайды.
-
Цех қоймаларында кәсiпорында белгiленген нормадан тыс мөлшерде тез тұтанатын және жанғыш сұйықтықтарды сақтауға болмайды.
-
Түтiнді шығаруға арналған ойықтары бар терезелерi жоқ жертөле және цоколь қабаттардың үй-жайларында, сондай-ақ ғимараттардың жалпы саты торларын осы қабаттармен қосқанда жанғыш ыдыста жанғыш материалдарды немесе жанбайтын материалдарды сақтауға болмайды.
11. Тез тұтанатын және жанғыш сұйықтықтардың
қоймаларын ұстау тәртiбi
Резервуарлық парктердi ұстау тәртiбi
-
Резервуарлардың топырақ үйiп бекiтiлген жерлерi осы топырақ үйiп бекiтiлген жердегi ең үлкен резервуардың көлемiне тең көлемде қамтылады және жарамды күйде ұсталады. Топырақ үйiп бекiтiлген жердiң iшiндегi алаңдар тегістеліп, құм себіледі. Механикаландырылған өрт сөндiру құралдары үшiн топырақ үйiп бекiтiлген жер арқылы өту жолдарын салу кәсiпорын басшылығының рұқсатымен жүргізіледі. Бұл ретте топырақ үйiп бекiтiлетiн жердiң тұтастығы мен биiктiгiн, сондай-ақ резервуарлық парктiң шекарасымен өту жолдарын бұзуға жол берілмейді.
-
Толтыруды және деңгейдi өлшеудi бақылау мен автоматтандыруға арналған құрылғылардың желiлерiнен басқа, резервуарлардың топырақ үйiп бекiтiлiген жерi iшiнде және тiкелей резервуарларда электр жабдығын орнатуға және электр желiлерiн төсеуге болмайды.
Көрсетiлген электр аппаратурасы мен сымдарды Электр қондырғыларын орнату қағидаларына сәйкес жарылыстан қорғалған күйде ғана пайдалануға жол берiледi.
-
Резервуарлық парктегi құбырлардың коммуникациясы резервуарда авария болған жағдайда мұнайды бiр ыдыстан келесiсiне қотарып алу мүмкiндігін қамтамасыз ететіндей етіп көзделеді.
-
Жылдың қысқы мезгiлiнде резервуарлардың төбесiнен қарды дер кезiнде алу, сондай-ақ резервуарлық парктiң аумағына жолдар мен өрт сөндiруге өту жолдары қардан тазартылады.
-
Қыздыруға немесе жазғы уақытта ұзақ мерзiмдi сақтауға жататын резервуарға мұнай немесе мұнай өнiмiн толтыру кезiнде сұйықтықтың деңгейi (резервуардың шамадан тыс толтырылуын болдырмау үшiн) қыздыру кезiнде сұйықтықтың кеңеюiн ескере отырып белгiленедi. Суық мұнай өнiмiнiң ең жоғарғы деңгейi сыйымдылықтың биiктiгiнен 95 %, ал сұйытылған газдардiкi 83 % аспауы қажет.
-
Резервуардың төбесiнде төгiлген мұнай деңгейiн өлшегеннен немесе сынама алғаннан кейiн дереу алынады, ал резервуардың қақпағы құрғақ етiп сүртiледi. Төбеде сүртiлген материалдар мен қандай да бiр заттарды қалдыруға болмайды.
-
Жарылыс және өрт қауiптi үй-жайлар мен резервуарлық парк аумағында көмiрсутектердің шоғырлануын тұрақты бақылау үшiн жарық және дыбыс дабылы бар газ талдағыштар орнатылады.
-
Әрбiр резервуар жиналып қалған шөгiндiлерден жүйелi түрде (кестеге сәйкес) тазаланады.
-
Резервуарлардағы мұнайды қыздырғыштардың үстiндегi сұйықтық деңгейi кемiнде 50 сантиметр болғанда (белгiленген шектерде) қыздыруға болады.
-
Резервуарлардағы жабысқақ мұнайды қызмет көрсетушi персонал тұрақты қадағалағанда буды ирек түтiктерiмен ғана қыздыруға рұқсат берiледi.
-
Мұнай өнiмдерi толтырылған резервуарларда жұмыс ұшқынға қауiпсiз аспапты пайдаланып қана жүргiзiледi.
-
Резервуарлық парктегi өнеркәсiптiк кәріз желiсiнде кемiнде
0,25 метр тұрақты су деңгейi болатын және арнайы құдықтарда орнатылатын, арқанмен басқарылатын сақпандармен жабдықталған, резервуарлардың топырақ үйiп қоршалған жерiнен тыс шығарылған гидравликалық ысырмалармен қамтамасыз етіледі. Сақпандардың қалыпты күйi – жабық.
-
Жiктерде немесе корпустың негiзгi металында немесе түбiнде сызаттар пайда болғанда қолданыстағы резервуар дереу босатылып тазартылады.
Мұнай толтырылған резервуарда сызаттарды жою бойынша отпен жүргізілетін және механикалық жұмыстарды жүргiзуге жол берiлмейдi.
-
Резервуарлық парк пен бөлек тұрған резервуарлардың барлық аумағында көрiнетiн жерлерде белгiленген өртке қарсы режимдi бұзуға жол бермеу туралы жазулар болуы қажет.
-
Статикалық электр зарядтарының түзiлуiн болдырмау үшiн:
1) соғылған кезде ұшқын шығармайтын материалдардан дайындалған және сынама алғыштарға дәнекерленген ток өткiзетiн кiшкене арқандары бар сынама алғыштар қолданылады (арқанды резервуардың төбесіндегі тұйықтау клеммасына қосқан жөн);
2) статикалық электр зарядтарын жинамайтын маталардан жасалған киiм пайдаланылады.
-
Тез тұтанатын мұнай өнiмдерiн ағызу немесе құю кезiнде олардын сынама алуға жол берiлмейдi.
-
Сынама алу мен деңгейiн өлшеуге мұнай өнiмдерiнiң қасиеттерiн және олармен жұмыс iстеу кезiнде өрт қауiпсiздiгi қағидаларын жақсы бiлетiн адамдар жiберiледi.
-
Өлшеу құрылғыларының тұрақты жүйелерiмен ғана мұнай өнiмдерiнiң деңгейiн өлшеу және сынама алу қажет. Ерекше жағдайларда газ кеңiстiгiнiң артық қысымы 2,10 Па дейiнгі резервуарларда өлшеу люгi арқылы қолмен деңгейдi өлшеуге және сынама алуға болады.
-
Деңгей өлшеу және резервуарлардан сынама алу үшiн қызмет ететiн люктер герметикалық қақпақтармен, ал өлшеу тесiктерiнде iшкi жағынан ұшқын түзiлуiн болдырмайтын металл шығырмен жабдықталады.
-
Шөге бастаған, герметикаланбаған, сондай-ақ крандары, құбырларды қосқыштары, тығыздама толтырғыштары, ысырмалары, өрт сөндiру және салқындату жүйелерi ақаулы резервуарларды пайдалануға болмайды.
-
Күкiрттi мұнай өнiмдерi сақталатын резервуарлар үшiн пирофор күкiрттi темiр шөгiндiлерiнен тазалау бойынша жоспарлы жұмыстардың кестесi әзiрленедi.
-
Пайдаланылатын резервуар парктерi аумағындағы ашық отты (дәнекерлеу, кесу) қолданумен байланысты барлық құрылыс және монтаждау жұмыстары кәсiпорынның бас инженерiнiң жазбаша рұқсаты негiзiнде ғана жүргiзiледi.
-
Топырақ үйiп бекiтiлген жерлердiң iшiнде және топырақ үйiп бекiтiлген жерде құбырларды төсеу және жөндеу кезiнде қазылған орлар осы жұмыстар аяқталғаннан кейiн дереу көмiледi, ал топырақ үйiп бекiтiлген жер қалпына келтiрiледi. Жұмыста ұзақ мерзiмге үзiлiс болғанда уақытша топырақ үйiп бекiтiлетiн жер қалпына келтiрiледi.
-
Шөге бастаған, герметикаланбаған, сондай-ақ крандары, құбырларды қосқыштары, тығыздама толтырғыштары, ысырмалары, өрт сөндiру және салқындату жүйелерi ақаулы резервуарларды пайдалануға болмайды.
-
Деңгейді өлшеу және сынама алу тәулiктiң жарық уақытында орындалады. Түнгi уақытта сынама алу немесе деңгей өлшеу кезiнде жарық беру үшiн жарылыс қауiптi аймақтан тыс жерде ғана қосуға және ажыратуға рұқсат берiлетiн жарылыс қаупі жоқ аккумуляторлық фонарьлар ғана қолданылады, қалта фонарьларын пайдалануға жол берiлмейдi.
-
Авария кезiнде төгiлген мұнай өнiмiн жою үшiн, сондай-ақ топырақ үйiп бекiтiлген жерлерден кәріз жолдарында нөсер суын ағызу үшiн топырақ үйiлiп бекiтiлген жерлердiң шектерiнен тыс қолданысқа келтiрiлетiн сақпан-клапандар түрiндегi ысырма құрылғылар орнатылуы қажет.
-
Мыналарға:
1) герметикаланбаған жабдық пен тиек арматурасын пайдалануға;
2) жобалық құжаттамада белгiленген топырақпен үйiп бекiтiлетiн жердiң биiктiгiн азайтуға;
3) қисық тұрған және сызаттары бар резервуарларды, сондай-ақ ақаулы жабдықты, бақылау-өлшеу аспаптарын, өнiм өткiзгiштердi және тұрақты өртке қарсы құрылғыларды пайдалануға;
4) топырақ үйiп бекiтiлген жерге ағаш, бұта, шөп отырғызуға;
5) жанғыш негiзге сыйымдылықтарды орнатуға;
6) резервуарлар мен цистерналарды асыра толтыруға;
7) мұнай мен мұнай өнiмдерiн ағызу немесе құю кезiнде резервуарлардан сынама алуға;
8) найзағай кезiнде мұнай мен мұнай өнiмдерiн ағызуға және құюға болмайды.
-
Тыныс алу клапандары мен от бөгегiштер дайындаушы кәсiпорынның техникалық құжаттамасының талаптарына сәйкес тексеріледі. Тыныс алу арматурасын тексеру кезiнде клапандар мен торлар мұздан тазартылады. Олар тек өртке қауiпсiз тәсiлдермен ғана жылытылады.
-
Резервуарлық парктiң қоймаларында өрт сөндiргiш заттардың, сондай-ақ ең үлкен резервуарда өрт сөндiру үшiн қажеттi мөлшерде оларды беру құралдарының қоры құрылады.
-
Резервуарлық паркте жөндеу жұмыстарын жүргiзу кезiнде резервуарлардың топырақ үйiп бекiтiлген аумағына пайдаланылған газдар шығатын құбырында ұшқын сөндіргіштерi бар тракторлар мен автомобильдердiң ғана өтуiне болады, автокөлiк пайдаланылатын немесе қорғалмаған резервуарға 20 метрден артық жақындамауы керек.
Әр жағдайда көлiктiң өтуiне кәсiпорын немесе объект басшысы белгiленген тәртiппен рұқсат бередi.
-
Резервуарлық парктiң жұмыскерлерi пайдалану процесінде, сондай-ақ ықтимал авария немесе өрт болғанда қажеттi ауыстырып қосуды жылдам әрi мүлтiксiз жүргiзу үшiн құбырлардың орналасу сызбасы мен барлық ысырмалардың мақсатын бiлуi қажет.
-
Топырақ үйiп бекiтiлген жерлердiң iшiнде және топырақ үйiп бекiтiлген жерде құбырларды төсеу және жөндеу кезiнде қазылған орлар осы жұмыстар аяқталғаннан кейiн дереу көмiледi, ал топырақ үйiп бекiтiлген жер қалпына келтiрiледi.
-
Егер жөндеу жұмыстары алдында мұнай құбырын мұнайдан толығымен босату мүмкiн болмаса, онда мұнайдың төгiлуiн болдырмау шаралары қабылданады.
Мұнай өнiмдерiн ыдыста сақтау тәртiбi
-
Тұтану температурасы 1200С жоғары сұйықтарды 60 текше метрге дейiнгі мөлшерде еденi жанбайтын материалдардан жасалған және бетiнің қалыңдығы кемiнде 0,2 метр етіп тегiстелген топырақ қабаты төселген жағдайда жанғыш материалдардан жасалған жер асты қоймаларында сақтауға болады.
-
Жалпы саны 200 текше метр тез тұтанатын сұйықтықтардан немесе 1000 текше метр жанғыш сұйықтықтардан аспаған жағдайда, тез тұтанатын және жанғыш сұйықтықтарды ыдыста бiр үй-жайда бiрге сақтауға болады.
-
Қойма үй-жайлары басқа үй-жайлардан отқа төзiмдiлiк шегi кемінде ЕI-45 өртке қарсы қалқалармен бөлiнедi.
-
Қоймаларда тез тұтанатын сұйықтықтары мен жанғыш сұйықтықтары бар бөшкелердi қолмен жинау кезiнде еденге 2 қатардан аспайтындай етiп, жанғыш сұйықтықтары бар бөшкелердi механикалық жинау кезiнде 5 қатардан, ал тез тұтанатын сұйықтықтарды 3 қатардан аспайтын етiп орналастырылады.
Қатардың енiн 2 бөшкеден артық етiп орындауға жол берiлмейдi. Бөшкелердi тасымалдау үшiн бөшкелер арасындағы негiзгi өту жолдарының енi кемiнде 1,8 метр, ал қатарлар арасында кемiнде 1 метр етіп көзделеді.
-
Сұйықтықтарды тек ақаусыз ыдыста сақтау керек. Төгiлген сұйықтық дереу жинап алынады.
-
Ыдыста мұнай өнiмдерiн сақтауға арналған ашық алаңдар топырақ бiлiгiмен немесе биiктiгi кемiнде 0,5 метр, алаңға өтуге арналған пандустары бар, жанбайтын тұтас қабырғамен қорғалуы тиiс.
-
Алаң деңгейi жапсарлас аумақтан 0,2 метр жоғары етiп орналастырылуы және ағынды суды бұру үшiн ормен қоршалуы тиiс.
-
Топырақпен үйiп қоршалған бiр алаңның шегiнде 4 қатардан аспайтын қатарлар арасындағы бөлiктерi кемiнде 10 метр, ал қатар мен бiлiк (қабырға) арасында кемiнде 5 метр, мөлшерi 25х15 метр және биiктiгi 5,5 метр бөшкелердi орналастыруға болады.
Екi аралас алаңдардың қатарлары арасындағы бөлiктер кемiнде 20 метр болуы қажет.
-
Алаңдардың үстiнен жанбайтын материалдардан жасалған бастырмаларды орнатуға болады.
-
Қоймаларда тiкелей және топырақпен үйiп қоршалған алаңдарда мұнай өнiмдерiн құюға, сондай-ақ буып-түю материалдары мен ыдысты сақтауға болмайды.
Газ баллондарын сақтау тәртiбi
-
Жанғыш газдары бар баллондарды сақтауға арналған қоймалар жеңiл ашылатын жабындары бар, бiр қабатты, шатырсыз ғимараттарда орналастырылады.
Газы бар баллондар сақталатын үй-жайлардың терезелерi ақ бояумен сырланады немесе күннен қорғайтын жанбайтын құрылғылармен жабдықталады.
Баллондарды ашық алаңдарда сақтағанда оларды жауын-шашын мен күн сәулесiнiң әсерiнен қорғайтын бастырмалар жанбайтын материалдардан жасалады.
-
Баллондарды сақтау орындарының айналасында 10 метр қашықтыққа қандай да бiр жанғыш материалдарды сақтауға және отпен жүргізілетін жұмыстарды жүргiзуге болмайды.
-
Баллондар орналастырылатын шкафтар мен үйшіктер жанбайтын материалдардан жасалады және олардың iшiнде жарылыс қауiптi қоспалардың түзiлуiн болдырмайтын табиғи желдеткiшпен қамтамасыз етiледi.
-
Жанғыш газдары бар баллондар оттегi, сығылған ауа, хлор, фтор және басқа да тотықтырғыштары бар баллондардан, сондай-ақ улы газдары бар баллондардан бөлек сақталады.
-
Сығылған, сұйытылған және ерiтiлген күйдегi газ қысыммен жұмыс iстейтiн ыдыстарды орнату және қауiпсiз пайдалану талаптарына сәйкес баллондарда сақталуы тиiс. Баллондардың сыртқы қабаттары сол газ үшiн белгiленген түспен боялады.
-
Оттегi бар баллондарды сақтау және тасымалдау кезiнде майдың түсуiне және баллон арматурасының майлы материалдармен жанасуына жол беруге болмайды.
Баллондарды домалатқанда тиек арматурасын қолмен ұстауға болмайды.
-
Баллондарды жинау кезiнде бiр-бiрiне соғылуына, қақпақтар мен баллондардың жерге құлауына жол беруге болмайды.
-
40 баллоннан астам мөлшерде газдарды сақтайтын үй-жайлар жарылыс қауiптi шоғырлануға дейiн жарамды газ талдағыштармен жабдықталады. Газ талдағыштар болмаған жағдайда, сынама алу және бақылау тәртiбiн объектiнiң басшысы белгiлейдi.
-
Баллондардан газдың шығуы анықталғанда олар қоймадан қауiпсiз орынға шығарылады.
-
Жанғыш газдары бар баллондар сақталатын қоймаға табанында металл шеге немесе таға қағылған аяқ киiм киген адамдардың кiруге болмайды.
-
Табандығы бар жанғыш газ баллондары тiгiнен, олардың құлап қалуын болдырмайтын арнайы ұяшықтарда, торларда немесе басқа да құрылғыларда сақталады.
Табандығы жоқ баллондар көлденеңiнен рамаларда немесе стеллаждарда сақталады. Қатардың биiктiгi бұл жағдайда 1,5 метрден аспайтындай етiп қабылданады, ал клапандар сақтандыру қалпақтарымен жабылады және бiр жаққа қаратып қойылады.
-
Газ қоймаларында қандай да бiр басқа заттарды, материалдар мен жабдықты сақтауға болмайды.
-
Жанғыш газдары бар қоймалардың үй-жайлары табиғи желдеткiшпен қамтамасыз етiледi.
Ауыл шаруашылығы өнiмiн сақтау тәртiбi
Iрi жемшөптi сақтау тәртiбi
-
Iрi жемшөп қорын ферма ғимараттарынан тұйық, жанбайтын қабырғалармен (қалқалармен) және отқа төзiмдiлiк шегi кемiнде ЕI-45 жабындармен бөлiнген қосымша (жапсарлас салынған) құрылыстарда сақтауға болады.
-
Қосымша құрылыстар (жапсарлас салынған) тікелей сыртқа шығу жолымен жабдықталады.
-
Шөп жинау орны топырақ бiлiгiмен және сым қоршаумен қоршалады. Таразы шөп жинау орнынан тыс орналастырылады. Iрi жемшөптердiң кебендерi (маялары), бастырмалары мен қатарлары электр беру желiлерiне дейiн кемiнде 15 метр, жолдарға дейiн кемiнде 20 метр және ғимараттар мен құрылыстарға дейiн кемiнде 50 метр қашықтықта орналастырылады.
-
Шөп қоймалары қоршауларынан бастап жақын орналасқан орман алқаптарына дейiнгi қашықтық кемiнде 20 метр етiп орындалады, периметрiнің бойымен енi кемiнде 4 метр жолақ жыртылады.
-
Өндiрiстiк-шаруашылық кешеннiң аумағындағы iрi жемшөп қоймалары арнайы бөлiнген алаңда орналастырылады. Кебендердi (маяларды), сондай-ақ кебен (мая) жұптарын немесе қатарларды орналастыруға арналған алаңдардың периметрiмен енi кемiнде 4 метр жолақ жыртылады. Жолақтың шетiнен бастап алаңда орналасқан кебенге (маяға) дейiнгi қашықтық кемiнде 15 метр, ал бөлек тұрған кебенге (маяға) дейiн кемiнде 5 метр етіп орындалады.
-
Бiр кебен (мая) орналасқан ауданның 150 шаршы метрден, ал престелген шөп (сабан) қатарының 500 шаршы метрден асуына жол берiлмейдi.
-
Жекеленген қатарлар, бастырмалар мен кебендер (маялар) арасындағы өртке қарсы бөлiктер кемiнде 20 метр болуы қажет. Қатарларды, бастырмаларды мен кебендердi (маяларды) жұптап орналастырғанда қатарлар мен бастырмалар арасындағы қашықтық кемiнде 6 метр, ал олардың жұптарының арасы кемiнде 30 метр етiп қабылданады.
-
Кварталдар арасындағы өртке қарсы бөлiктер (бiр кварталда 20 кебен немесе қатар орналастыруға болады) кемiнде 100 метр етіп орындалады.
-
Ылғалдылығы жоғары шөптер конус тәріздес маяға (шөмелеге) аралары кемiнде 20 метр етіп бөлiп жиналады. Өздiгiнен жануға бейiм ылғалдылығы жоғары шөп маяларында дюймдi қималы металл құбырларға салынатын және әртүрлi тереңдiкте маяға орналастырылатын кәдiмгi сынап термометрлерiнiң көмегiмен температураны тұрақты бақылау жүзеге асырылады.
Температура 600С астам жоғарылағанда жанған шөп қазып алынады.
-
Жемшөп қоймаларында жұмыс iстейтiн тракторлар мен автомобильдер ұшқын сөндіргіштермен жабдықталады, ал автомобильдерде сөндiргiш бампердiң астынан алдына қарай шығып тұруы қажет. Ұшқын сөндіргіштермен жабдықталмаған тракторлар мен автомобильдер қоймаға жұмыс iстеуге жiберiлмейдi. Қоймаға кiрер алдында жүргiзушiлер ұшқын сөндіргіштiң жарамдылығын және нығыз бекiтiлуiн тексередi.
-
Шығыңқы құбырлармен, коллекторлармен немесе ажыратқыштармен тiкелей жанасуынан жемшөптiң тұтануын болдырмау үшiн тартқыш тракторлар және түсiру жұмыстарымен айналысып жатқан автомобильдер маяларға 3 метрден жақын бармайды.
-
Жемшөптi тiкелей автомобиль шанағына тиеу кезiнде оның қозғалтқышы сөндiрiледi. Қоймадан шығуға автомобильдiң тұрған орнын тексергеннен және өткiзу құбырына жақын шөптi (сабанды) жинағаннан кейiн ғана рұқсат берiледi.
-
Iрi жемшөп қоймаларында өрт шыққан жағдайда кемiнде 50 текше метр су қоры болуы тиiс.
Астық сақтау тәртiбi
-
Егiн жинау басталмас бұрын астық қоймалары мен астық кептiргiштердiң пайдалануға жарамдылығы тексерiледi. Анықталған ақаулықтар астық кептiру мен қабылдау басталғанға дейiн жойылады.
-
Астық қоймалары оқшау тұрған ғимараттарда орналастырылады. Оларға кiретiн қақпалар сыртқа қарай ашылатындай етiп орындалады және үймеленбейдi.
-
Астықты үйiп сақтағанда үйменiң төбесiнен бастап жабынның жанғыш құрылымдарына дейiнгi, сондай-ақ шырақтар мен электр өткiзгiштерге дейiнгi қашықтық кемiнде 0,5 метр етiп орындалады.
Ойықтар арқылы астық тасымалдау орындарында өртке қарсы қалқаларда от бөгегiш құрылғылар орнатылады.
-
Мыналарға:
1) басқа материалдар мен жабдықты астықпен бiрге сақтауға;
2) қойма үй-жайлары iшiнде қолданылатын астық тазалау және iштен жану қозғалтқыштары бар басқа да машиналарды қолдануға;
3) қойманың екi жағынан қақпалары жабық болғанда жылжымалы тетiктермен жұмыс iстеуге;
4) қатты отынмен жұмыс iстейтiн кептiргiштердi тез тұтанатын және жанғыш сұйықтықтардың көмегiмен, ал сұйық отынмен жұмыс iстейтiндердi алаудың көмегiмен жағуға;
5) температураны бақылау аспаптар мен оттықтағы алау сөнгенде отын берудi ажырату автоматикасы, электрмен тұтандыру жүйесi ақаулы немесе оларсыз кептiргiштерде жұмыс iстеуге;
6) астықты транспортер таспасының деңгейiнен биiк етiп үюге және таспаның транспортер құрылымына үйкелуiне жол берілмейді.
-
Кептiргiш жұмыс iстеп тұрғанда астық температурасын бақылау кемiнде әрбiр 2 сағат сайын сынама алу арқылы жүзеге асырылады.
Кептiргiштiң тиеу-түсiру тетiктерiн тозаң мен астықтан тазарту оның жұмысынан бiр тәулiктен кейiн жүргiзiледi.
-
Жылжымалы кептiру агрегаты астық қоймасы ғимаратынан кемiнде 10 метр қашықтықта орнатылады.
Кептiргiштердiң оттықтарын орнату кезiнде ұшқынның шығуы жоққа шығарылады. Мұржалар ұшқын сөндiргiштермен жабдықталады, олардың жанғыш құрылымдар арқылы өту орындарында өртке қарсы бөлiктер орнатылады.
-
Астық қоймаларында астықты желдеткенде желдеткiштер жанғыш қабырғалардан кемiнде 2,5 метр қашықтықта орнатылуы тиiс. Ауа өткiзгiштер жанбайтын материалдардан жасалады.
-
Кептiргiштердегi мойынтiректер мен тетiктердiң басқа да үйкелетiн бөлшектерi пайдалану нұсқаулығына сәйкес жүйелi түрде майланады.
-
Астық кептiргiш жұмыс iстеп тұрған кезде оған қызмет көрсетушi адамдар үнемі кептiру ғимаратында болады және оның жұмысын бақылауды жүзеге асырады.
-
Механикаландырылған астық қоймаларында:
1) төменгi тасымалдау галереясы жанбайтын материалдардан жасалады және тиiмдi желдеткiшпен қамтамасыз етiледi;
2) төменгi тасымалдау галереясынан сыртқа шығу жолдарының саны екiншi галереяның басында және соңында орналасқан терезеден кемiнде екеу етiп көзделеді. Бiрнеше секциялы қоймаларда төменгi тасымалдау галереясынан сыртқа шығу жолдары бiр-бiрiнен 60 метрден аспайтын етiп орналастырылады;
3) отқа төзiмдiлiгi III және IV дәрежелi қоймаларда жоғарғы конвейерлiк галереяларды (алаңдарды) жанғыш материалдардан дайындауға болады, ал отқа төзiмдiлiгi I және II дәрежелi ғимараттарда тек қана жанбайтын материалдардан дайындалады;
4) галереяның өту жолдарының енi кемiнде 0,7 метр етiп жасалады.
-
Бұғатталған механикаландырылған астық қоймаларында:
1) қоймалар, ғимараттар арасындағы жанғыш қосқыш галереяларда жанбайтын материалдарды қолдана отырып, 6 метрлiк өртке қарсы аймақтарды орнатуды көздеу қажет;
2) төменгi және жоғарғы галереялардағы, өртке қарсы қабырғалар арқылы таспалар өтетiн орындарда транспортерлердiң тұғырлары ұзындығы кемiнде 6 метрлiк жанбайтын материалдардан қарастырылуы қажет;
3) тасымалдау таспасының өтуiне арналған өртке қарсы қабырғадағы ойықтың өлшемi енi мен биiктiгi бойынша ең қысқа болуы және астық таспасының еркiн өтуi үшiн қажеттi жолдан үлкен болмауы қажет. Ойық оны автоматты түрде жабатын өртке қарсы құрылғымен жабдықталуы қажет;
4) төменгi және жоғарғы галереяларда қызмет көрсетушi персоналдың өтуi үшiн өртке қарсы қабырғаларда отқа төзiмдiлiк шегi кемiнде ЕI-60, сәл жабылатын жерлерi тығыздалған өртке қарсы өздiгiнен жабылатын есiктерi бар ойықтарды орнатуға болады.
-
Қолда бар астық қоймаларында тұрақты механизацияны орнату кезiнде:
1) норий мұнаралары немесе кептiру-тазалау мұнараларының құрылғысы жобалық құжаттамаға сәйкес келеді;
2) норий және өздiгiнен ағатын құбырлар, норий бастиектерi мен табандықтары бақылау люктерiнде дәл сондай қақпақтары бар жанбайтын материалдардан жасалады.
-
Өндiрiстiк және қойма үй-жайларының iшiнде iштен жану қозғалтқыштары бар машиналар мен жабдықты пайдалануға үзiлдi-кесiлдi жол берiлмейдi.
-
Астық сақтау үшiн ауданы 1200 м2 дейiн жанбайтын материалдардан жасалған, бөлек тұрған шатырларды салуға болады.
-
Астық тұқымының әртүрлi сұрыптарының кiшiгiрiм париясын қоймада сақтау кезiнде осы мақсат үшiн бұл жағдайда тұтас қойманың бойымен ортасына енi кемiнде 1,5 метр бiр өту жолын және қойманың қарама-қарсы қабырғаларында орналасқан қақпаларға қарсы, енi қақпалардағы ойықтардың енiне тең тура жүретiн екi өту жолын орната отырып, бөлек ағаш жәшік салуға болады.
-
Астықтың жекелеген партияларын бөлу үшiн ағаштан жасалған стандартты бидай қалқандарын қолдануға болады.
-
Жапсарлас бункерлер мен қойма қабырғалары арасында өту жолдары болған жағдайда олардың енi кемiнде 0,7 метр етiп қабылданады.
-
Барлық ғимараттар мен үй-жайларда ашық қыздыру элементтерi бар электрмен қыздыру аспаптарын, ал жарылыс, өрт қауiптi үй-жайларда электрмен қыздыру аспаптарының барлық түрлерін пайдалануға жол берiлмейдi.
-
Өнiмдi қаптарда, пакеттерде, қораптарда сақтауға арналған қоймаларда қатарлардың биiктiгi қаптардың жоғарғы қатары мен жабынның шығыңқы бөлiктерi немесе жамылғы, сондай-ақ электр желiлерi, шырақтар арасында кемiнде 1 метр саңылау қалдыра отырып, тиiстi биiктiкке электр тиегiшпен кедергiсiз төсеудi ескере отырып қабылданады. Ыдыстағы өнiм тұғырларда немесе стеллаждарда сақталады.
-
Нан пiсiру және макорон кәсiпорындарында ұнды қаппен жинау кезiнде өту жолдары мен өткелдердiң енi кемінде:
1) қатарлар арасындағы өту жолдары, кемiнде 12 м сайын – 0,8 метр;
2) қатарлардан бастап қабырғаларға дейiнгi қашықтық – 0,7 метр;
3) электр тиегiштер үшiн өткелдер – 3,0 метр;
4) көтергiш платформасы бар арбалар үшiн өткелдер – 2,0 метр етіп қабылданады.
-
Астық өнiмдерi саласының қалған кәсiпорындарының ыдыста өнiм сақтауға арналған қоймасының iшiнде:
1) қойманың ортасында, бойлай, енi тетiктердiң жұмысын қамтамасыз ететiн, бiрақ 1,25 метр кем емес – бiр;
2) қойма қақпасына қарсы, тура жүретiн, енi қақпалардың енiнен кем емес екi көлденең;
3) қатарлар мен қойма қабырғасы арасында – енi 0,7 метрден кем емес өту жолы орнатылады.
-
Астық қабылдау және астық өңдеу кәсiпорындарында ыдыста өнiм сақтауға арналған қойманың әрбiр жағынан тура жүретiн өту жолдары бар екi қақпа көзделеді. Қақпалар қойма тура жүретiн өту жолдарымен қақпаларға қарсы өнiм жиналуы мүмкiн әртүрлi үш бөлiкке бөлiнетiндей етiп орналастырылады.
-
Жылу беру аспаптарының бетi тегiс болады және оларды тозаңнан жүйелi түрде тазалау мүмкiндiгiн қамтамасыз ететiн биiктiкте орналастырылады.
-
Жылу беру аспаптарына еркiн қол жеткiзiледi. Жылу беру аспаптарын бөгде заттармен немесе материалдармен жабуға жол берiлмейдi.
-
Кеңейту ыдыстарын орнатуға арналған шатырлардағы кабиналар жанбайтын немесе жануы қиын материалдардан жасалады.
Достарыңызбен бөлісу: |