Глоссарий – қазақ және орыс тілдеріндегі терминдердің қысқа түсіндірілуі (шетел тілге аударылуы мүмкін); тапсырылған тақырып бойынша орындалады.
Семинар – сабақ ретінде студенттердің өздік жұмысының дәстүрлі түрі болып табылады және әр түрлі формаларда да болуы мүмкін, оқытушы оны жүргізу үшін өз авторлық идеясын құрастырады.
Реферат – СӨЖ ең көп кездесетін түрі, белгілі бір тақырып бойынша баяндама ретінде болады, оның ішіне әдебиеттің міндетті тізімі, ғылыми жұмыстың, кітаптың мазмұнының талқылануы кіреді. Одан да қызықты және шығармашылық жұмыс бұл рефератқа оппозиция жасау, яғни қарама-қарсы көзқарас ұсыну, оның барысында студенттерде анализдеу және дискуссияны жүргізу іскерліктері дамиды.
Коллоквиум берілген пән бойынша білім деңгейін және дайындылық деңгейін анықтау үшін көмектеседі, ол сұхбат түрінде болады.
Өздік жұмысқа арналған сұрақтар, оларға берілетін жауаптар терең анализ негізінде болуы керек. Эссені көбінесе үлкен курстарда оқитын студенттерге береді, бұл өзекті әлеуметтік-экономикалық мәселелерге байланысты өз ойларының айтылуы, ол әр түрлі сын жанрларда болады.
Презентация – студент өз презентациясына әр түрлі тақырыпты алуына болады және презентацияда көрсетілген аспектілерге өз көзқарасын білдіреді; презентация келесі критерийлер бойынша бағаланады: тақырыптың ашылуы, тыңдаушылардың қызығушылығын оятты ма, студент берілген мәселеге жауапкершілігімен ат салысты ма.
Нақты оқу жағдайлары – студенттерге көп жай және күрделі жағдайлар беріледі, олар бойынша студенттер сұрақтарға жауап беруі керек немесе мәселеге өз көзқарасын көрсетеді; жақсы дайындалған студенттер өз кейсін жазуы мүмкін.
Қызметтік ойындар студенттерде болашақ мамандықтың іскерліктеріне үйретеді; кейбір ойындарға үй дайындығы немесе кітапханаларда аяқталуы керек.
Топ проекті топта 3-5 адамнан аспауы керек, әрбір топ өз проектын дайындауы керек.
Жеке проект – жақсы дайындалған студенттер өз еркімен жасайды; жұмыс тақырыптың өзектілігімен, зерттеушілік сипатымен көзге көрінуі керек; проект қорытыныдысы студенттік конференцияда баяндалуы мүмкін.
Бақылау сұрақтары
-
Неге кредиттік жүйесі кезіңде студенттің өздік жұмысы негізгі мәселе болып табылады?
-
Студенттің өздік жұмысының негізгі формаларын атаңдар.
Әдебиет
1. 2007 жылдың 27 шілдедегі ҚР білім туралы Заңы.
2. Лиссабон конвенциясы: «О признании квалификаций, относящихся к высшему
образованию в Европейском регионе» 11.04.1997.
3. Болон декларациясы «О европейском регионе» 11.04.1997.
4. Государственный общеобязательный стандарт образования РК. Образование
высшее профессиональное. Бакалавриат. Основные положения. ГОСО РК 5.03.001-
2004. ҚР БҒМ 2004 жылғы 30 сәуірдегі № 380 бұйрығымен бекітілген.
Лекция 6. Студенттің білімін тексеру: аралық бақылау және емтихан тапсыру.
Жоспары
1. Күнделікті бақылау
2. Аралық бақылау
3. Қорытынды аттестация
Студент аралық бақылау, емтихан түрлері туралы толық ақпаратты алу тиіс (сұпақ-жауап, ауызша жауап, комплекстік және компьютерлік тестілеу).
1. Күнделікті бақылау
Студенттің оқу жетістіктерін бақылау үшін аралық және шекаралық бақылау енгізілді. Бұл сабақтардағы сұрау, оқу пәнінің тақырыптары бойынша тестілеу, бақылау жұмыстары, лабораторлық жұмысты қорғауы, дөңгелек үстелдер, микроконференциялар және коллоквиумдар. Студенттердің білімін бағалау баллдық-рейтингтік жүйе негізінде жүргізіледі. Ішкі семестрлік бақылау жүйесі өз ішіне межелік, аралық және қорытынды бақылауды қосады, олар пайыз бойынша бағаланады. Межелік және аралық бақылау бойынша пайыздық студенттің семестрлік рейтингін құрастырады. Кафедра әрбір пәннің ішкі семестрлік аттестациясы бойынша Ережені жасайды. Аралық және межелік бақылаулар бойынша баллдардың бөлінуі, әрбір тапсырманың бағалық мөлшері және баллдарды қою критерийлері кафедралардың өз басымен анықталады.
Күнделікті бақылау – бұл оқу пәнінің бөлек мәселелері және тақырыптары бойынша студенттер білімінің жүйелік бақылауы, ол ӨЖСӨЖ және практикалық сабақтарда жүзеге асырылады. Межелік бақылаудың түрлері әр түрлі болады (ауызша, жазбаша, аралас сұхбат, үй тапсырмаларының қорғалуы мен көрсетілуі, пікір-таластар, тренингтер, тесттер).
Аралық бақылау аяқталған тақырыптар, бағдарламаның бөлімдері бойынша студенттердің оқу жетістіктерін 8 және 15 апталарда бақылауын көздейді. Бұл бақылау түрін ұсынылған академиялық күнтізбе бойынша өткізеді. Аралық бақылауды қайтадан тапсыруға болмайды, кейде құжатпен негізделген жағдайлары кезінде ғана. Аралық бақылаудың қорытындысы арнайы рейтингтік есепке енгізіледі.
2. Аралық бақылау
Аралық аттестацияның мақсаты бір семестр бойынша студент жұмысын бағалау: өздік жұмысының іскерліктерін иелену, тәжірибелік тапсырмаларды орындау үшін алған білімдерінің синтезделуі.
Аралық аттестация – бір пән мазмұнының игеру сапасының бағалау мақсатында өткізілетін процедура.
Академиялық қарыз – оқу пәні бойынша білімнің қорытынды бақылауы бойынша студенттің қарызы, ол баллдардың ала алмауынан немесе оған келмеуінен пайда болады.
Емтихан – қорытынды бақылау формасы, ол ауызша, жазбаша және аралас түрінде немесе тестілеу арқылы өтеді.
Тест – белгілі бір тапсырмалар жиынтығының формалары, студент жетістіктерін сапалы дп объективті бағалауға көмектеседі.
Ауызша бақылау – сұрақтарға жауап беру түрінде және жағдайларды талқылау түрінде өткізілетін бақылау.
Жазбаша бақылау – қойылған сұрақтар мен жұмыс жоспарының тапсырмаларын орындау, жағдайларды анализдеу, тәжірибелік тапсырмаларды орындауды көздейтін бақылау.
Аралас бақылау – оқу пәнінің оқытылуын ақтаудан кейін бір уақытта аралық аттестацияларды көздейтін бақылау.
Ағымды бақылау – студенттің оқу жетістіктерін жүйелі бақылау, ол пәннің жұмыс бағдарламасына сай ағымды сабақтарда оқытушы басшылығымен өткізіледі.
Емтихандық сессия – студенттерде аралық аттестацияның кезеңі.
Қорытынды балл семестр бойынша алынған баллдар жиынтығынан және емтиханда алған баллдардан тұрады. Ағымды және қорытынды бақылау қатынасы қорытынды бағамен 60:40 қатынасында болады. Қорытынды баға әріп жүйесі бойынша қойылады. Жақсы баға ұсынылған кредиттер санын есепке алып, ведомостьқа және есеп кітапшасына қойылады. Қанағаттарсыз баға тек қорытынды есептік ведомостьқа қойылады. Қанағаттарсыз баға және емтиханға себепсіз келмеуі кезінде берілген пән бойынша студенттке кредиттер саналмайды. F бағасын алған студент келсі академиялық кезең бойынша ақшалай негізде берілген пәнді қайтадан тыңдап оны тапсыра алуға құқысы бар. Студент ұсынылған GPA өткізу деңгейін жинаған болса, келесі курсқа ректор бұйрығымен жіберіледі. Егер студент ұсынылған GPA өткізу деңгейінің табалдырық баллдарын алмайтын болса, оқытудың қайтадан осы курсқа қалдырылады. Емтихандар емтихандық сессия кезеңінде тапсырылады, бірақ бөлек жағдайларда (отбасы жағдайы, ауру және т.б. объективьі себептерге байланысты) емтихандарды жеке тапсыруға болады.
-
Қорытынды аттестация
Қорытынды мемлекеттік аттестация және дипломдардың берілуі жоо оқытудың қорытынды кезеңінде «Жоғары және жоодан кейінгі мамандырылған білімді беретін білім беру мекемелерде оқитындардардың қорытынды аттестацияның ережелері» негізінде өткізіледі.
Мемлекеттік емтихандарды тапсыру және диплом жұмыстарын қорғау үшін Министрлікпен комиссия құрылады. Емтихандар ауызша түрде өткізіледі. Сонымен қатар емтиханды өткізудің басқа да түрлері бар (жазбаша, тесттік, аралас).
Қазақстан тарихы мемлекеттік емтиханға жалпы академиялық үлгерім және рейтингіге қарамастан барлық студенттер жолатқызылады. Берілген пән бойынша қанағаттарсыз баға болса, студент оны қайтадан тапсыруға құқысы бар. Бағаны жоғарлату мақсатымен емтиханды қайтадан тапсыруға тыйым салынған.
Қорытынды мемлекеттік аттестацияға пән бойынша толық мөлшерде оқу жоспарын орындаған студенттер жіберіледі. Үздік дипломға талаптанған студенттер бір емтиханды қайтадан тапсыра алуға құқысы бар.
Қорытынды аттестациядан өтпеген студенттер келесі жылдағы МАК отырысындағы қайтадан мемлекеттік емтиханды тапсыру және диплом жұмысын қорғау құқысы бар.
Диплом жұмысының қорғалуы МАК отырысында жүзеге асырылады. Түлек оның отырысында өз диплом жұмысын көрсетуі керек. Қорғаудың қорытындысы осы күнде айтылады.
Қорытынды аттестациядан өткен түлекке МАК шешемімен бакалавр академиялық дәрежесі беріледі. Барлық емтихандарды «А» және «А-», «В» және «В-», қорытынды өту баллы 3,05 төмен болмаса, сонымен қатар диплом жұмысын және мемлекеттік емтихандарын «А» және «А-» тапсырған студентке үздік диплом беріледі.
Бақылау сұрақтары
-
Күнделікті бақылаудың қорытынды бағасы нелерден құралады?
-
Оқытудың кредиттік жүйесі кезіндегі межелік бақылаудың ерекшеліктері.
-
Мемлекеттік аттестациондық комиссия кіммен құралады?
-
Мемлекеттік емтиханды тапсыру прцедурасы.
Әдебиет
1. 2007 жылдың 27 шілдедегі ҚР білім туралы Заңы.
2. Лиссабон конвенциясы: «О признании квалификаций, относящихся к
высшему
образованию в Европейском регионе» 11.04.1997.
3. Болон декларациясы «О европейском регионе» 11.04.1997.
4. Государственный общеобязательный стандарт образования РК. Образование
высшее профессиональное. Бакалавриат. Основные положения. ГОСО РК 5.03.001-2004. ҚР БҒМ 2004 жылғы 30 сәуірдегі № 380 бұйрығымен бекітілген.
Лекция 7. Студенттің ғылыми-зерттеу жұмысы
Жоспары
1. Оқу үрдісі барысында студенттердің ғылыми-зерттеу жұмысын ұйымдастыру.
2. Студенттердің ғылыми-зерттеу жұмысы сабақтан тыс уақытта.
Оқу үрдісінің ажыратылмас бөлімі студенттердің кафедраның ғылыми-зерттеу жұмыста қатысу болып табылады. Лекция кезінде студенттер кафедраның ҒЗЖ студенттерді қатыстыру туралы керекті мәліметтерді алу тиіс.
Жиі кездесетін сөздер:
Ғылыми-зерттеу жұмысы, оқу және оқудан тыс уақыт.
1. Оқу үрдісі барысында студенттердің ғылыми-зерттеу жұмысын ұйымдастыру.
Студенттердің ғылыми-зерттеу жұмыстары біріккен оқу-тәрбие және ғылыми-инновациялық үрдістердің құрамдас бөлігін құрайтын ЖОО-да білікті мамандарды дайындаудың міндетті бөлінбес бөлігі болып табылады / ГОСО РК 5.03.011 - 2006 «Қазақстан Республикасының білім беру жүйесі. Жоғарғы оқу орындарындағы ғылыми-зерттеу жұмысы»/. Студенттердің ғылыми-зерттеу жұмыстары – ғылыми жаңалықтардың жетістіктерін тәжірибелік әрекетте шығармашыл қолдана алатын, яғни экономика дамуының қазіргі заманғы жағдайларына жылдам бейімделе алатын, жоғары білімі бар мамандарды дайындаудың сапасын арттырудың маңызды құралдарының бірі. СҒЗЖ негізгі мақсаттары:
- жеке қабілеттері мен қажеттіліктеріне сай әрбір студенттің шығармашыл тұлғалық дамуына, ғылыми зерттеулерге қатысуына құқық беретін мүмкіндіктерді қамтамасыз ететін жағдайларды құру және дамыту;
- жоғарғы білімді мамандарды даярлаудың кәсіби деңгейін көтеруге арналған оқу, ғылыми, тәрбие үрдістерінің бірлігін қамтамасыз ететін жастарды ғылыми, зерттеушілік және шығармашылық әрекетке ынталандыру түрлерін дамыту және жетілдіру. Факультет-те СҒЗЖ жүйесі өзіне оны ұйымдастырудың әртүрлі формаларын және әдістерін біріктіреді. Бұл жүйедегі ең меңгерілгендердің бірі оқу үрдісіне кірістірілген студенттер-дің ғылыми-зерттеу әрекетіне қатысуы, ол келесі жұмыстардың орындалуын болжайды:
- ғылыми зерттеу элементтері бар тапсырмаларды, лабораторлық жұмыстарды, курстық және дипломдық біліктілік жұмыстарын орындау;
- оқу және педагогикалық тәжірибелер кезінде ғылыми-зерттеушілік сипатқа ие нақты типтік емес тапсырмаларды орындау. Кафедра оқытушылары студенттердің ғылыми-зерттеу жұмыстарына жетекшілік жасайды. ҒЗЖ айналысушы студенттер республикалық деңгейдегі олимпиадаларға, байқауларға және ғылыми конференцияларға тұрақты қатысады. Оқу жылына студенттердің ғылыми-зерттеу жұмысының жоспары жасалынып, оқытушы-профессорлар құрамы студенттерді ғылыми-зерттеу жұмыстарына дайындауда.
Ғылыми-зерттеу жұмыстары саласында:
- мемлекетіміздің және біздің аймақтың ерекшелігіне байланысты гуманитарлық, әлеуметтік, экономикалық, техникалық бағыттарын зерттеп, мәдениет және өнер саласында өзекті мәселелерін шешуде ғылыми зерттеуді ұйымдастыру; Мәдениет керектілігн қамтамасыз ететін кәсіби мектепті қалыптастырып, дамыту және аймақтың ерекшелігіне байланысты әр аспектілі ғылыми жүйелерді тәжірибеде іске асыру;
- өзіндік, сонымен қатар, белгілі бір жетістікті шығармашылық жұмыстар, ғылыми зерттеулерді оқу-тәрбие үрдісіне кірістіру;
- Студенттердің ғылыми-зерттеушілік және шығармашылық жұмыстарын дамыту: көрмелер, концерттер, шебер кластар ұйымдастыру;
- Жоғары оқу орындары арасында ғылыми-зерттеушілік және шығармашылық жұмыстарынан тәжірибе алмасу;
2. Студенттердің ғылыми-зерттеу жұмысы сабақтан тыс уақытта.
Оқудан тыс орындаған студенттердің ҒЗЖ жұмыстары ғылыми семинарлар, үйірмелер, мәселелік топтарда жасалады. Тарихшы студенттердің бөлігі мемлекеттік бюджеттік жіне келісімді тақырыптық орындауға тартқызылады.
ҒЗЖ орындайтын студенттер арнайы әдебиет бойынша рефераттарды жасайды, алынған нәтижелерді қайтадан жасауды және эксперимен іскерліктеріне үйретіледі, мұрағаттық құжаттарды жинайды, археологиялық, этнографиялық және топонимикалық экспедициялардың жұмыстарына қатысады. Студенттерге берілетін тапсырмалар зерттеушілік және шығармашылық элементтерін қосу керек. ЖОО студенттердің ғылыми-зерттеу жұмыстары екі бағытта жүргізіледі. Біріншісі – оқу үрдісіне енгізілген ғылыми жұмыс, екіншісі – оқудан тыс уақытта жүргізілетін ғылыми-зерттеу жұмыстар. Оқудан тыс жүргізілетін ғылыми жұмыстарға студенттер мемлекеттік бюджет есебінен немесе шаруашылықтармен келісімшарт негізінде жасалатын жобалар бойынша тартылады. Бюджеттік жобалар аясында жұмыс жасайтын студенттер штаттық кестеге енгізіліп, сәйкесінше еңбекақы алады. Магистранттар мен аспиранттардың ғылыми-зерттеу жұмыстарының нәтижесі диссертацияларында көрсетіледі.
Бақылау сұрақтары
-
Кафедралық тақырыптарды жасауға студенттерді тарту механизмдері қандай?
-
Өз жазбаша жұмыстарда студент ғылыми зерттеулердің нәтижелерін қалай пайдаланады?
Әдебиет
1. 2007 жылдың 27 шілдедегі ҚР білім туралы Заңы.
2. Лиссабон конвенциясы: «О признании квалификаций, относящихся к высшему
образованию в Европейском регионе» 11.04.1997.
3. Болон декларациясы «О европейском регионе» 11.04.1997.
4. Государственный общеобязательный стандарт образования РК. Образование
высшее профессиональное. Бакалавриат. Основные положения. ГОСО РК 5.03.001-2004. ҚР БҒМ 2004 жылғы 30 сәуірдегі № 380 бұйрығымен бекітілген.
Лекция 8. Ғылыми жазба жұмыстарының түрлері.
Жоспары
1. Аннотация, рецензия және реферат дайындау
2. Бақылау жұмысы және оған қойылатын талаптар
3. Курстық жұмыс және оған қойылатын талаптар.
4. Диплом жұмыс оқытудың қорытынды барысы ретінде.
5. Магистрлік диссертацияға қойылатын негізгі талаптар
6. Ғылыми мақала, конференцияда жасалатын баяндама
Студент Министрліктің нормативтік құжаттарын білу тиіс жазбаша студенттік жұмыстарға қойылатын негізгі талаптар.
2. Бақылау жұмысы және оған қойылатын талаптар
Кейбір пәндер бойынша сырттай факультетінің оқу жоспары бойынша бақылау жұмыстарының орындалуы қарастырылған. Сессияаралық кезеңде оқу материалымен өзіндік жұмысты ұйымдастыру шеберлігі- ЖОО-да оқудың табыс кепілі. Бақылау жұмысын жазбаша жұмыстың бір түрі деп санауға болады.
Бақылау тапсырмаларының тақырыбын жеке пәндер бойынша кафедралар әзірлейді. Кафедра көрсетілген тақырыбын ашу жоспарын, негізгі және қосымша әдібиеттер тізімін ұсынады. Студент ұсынылған әдебиетті қарастырып, жоспарда қойылған сұрақтардың шешімін табуы керек.
Мазмұны бойынша бақылау жұмысы ұсынылған әдебиеттің рефераты ретінде болады, оған хрестоматиялар, заңдар жинақтары, нұсқаулар, монографиялық әдебиеттер және т.б.кіруі керек. Оқулық тек қана бағдар ретінде болуы тиіс.
Бақылау жұмысы емтиханның белсенді дайындығына әрекеттеседі, оқу материалдарын терең меңгерудің кепілі, студенттің өзіндік бақылау құралы болып саналады. Сонымен бірге, студент курстық және дипломдық жұмысты жазуға дағдыланады.
Бақылау жұмысының тақырыбы тек қана белгілі семестрде оқытылытан курс бағдарламалары шеңберінде беріледі.
Бақылау жұмысты орындау барысында студент ұсынылған әдебиетті және деректерді нақтылап оқып, өңдеуі тиіс.
Бақылау жұмыстарды бір ғана кітап немесе брошюра көмегімен жазуға болмайды, кафедрамен ұсынылған барлық әдебиеттерді пайдалану арқылы жазу керек. Әдебиеттер тізімін жаңа басылымдар арқылы толықтыруға болады, бірақ қысқартып жіьеруге болмайды. Тақырыпты да баршалық әдебиетке қарай таңдау керек.
Кіріспе, жоспар параграфтары, қорытынды- жеке бөліктерінің арасалмағын ойластыру керек. Бақылау жұмысы А-4 форматында, 5-6 бет көлемінде болуы тиіс. Жұмыстың 1/16 бөлігін кіріспе.
Кіріспеде тақрырып қысқаша анықталып, зерттелген әдебиет пен деректер сипатталып, міндеттер көрсетіледі. Кейін, атауы бар, бақылау жұмысының кішкене бөліктері- сұрақтар мазмұны ашылады. Көбіне бақылау жұмыстарында 2-3 сұрақ болады. Қорытынды бөлімі көлемі жағынан ең аз, 1-2 бет. Ол өте қысқа, нақты, бүкіл жұмыспен байланысты болуы керек. Қорытындыдан кейін библиография немесе пайдаланылған әдебиеттер мен деректер тізімі жазылады.
Бақылау жұмысының таза нұсқасы бастапқы беттен, дәптерде немесе парақтарда жазылған мәтіннен, керекті анықтамалық аппараттан құралады. Сыртында оқу орынның атауы, факультет, кафедра, жұмыс атауы, автор, орны мен жылы көрсетіледі. Кейін мазмұны мазмұндалады және рецензент белгілеу орны қалдырылады. Беттер нөмірленеді, сөздерді қысқартуға болмайды, жұмыс бөлімдерінің атауы болады.
Орындалған жұмыс белгіленген мерзімде кафедраға ұсынылады. Бақылау жұмысы қойылған талаптарға жауап берген кезінде ғана сынақтан өтеді: а. Ұсынылған жоспардың дұрыс ашылуы; б. тақырып бойынша деректер мен әдебиеттер білімін анықтайды; в. Шын, нақты мәліметтер келтірілсе; г. әзірлеу тәртібіне сай болса.
3. Курстық жұмыс және оған қойылатын талаптар.
Студенттің пән бойынша өзіндік зерттеу әзірлемесін курсттық жұмыс деп атаймыз. Курстық жұмыс мына мақсатта орындалады: оқыту үрдісінде алған теоретикалық және практикалық білімді бекіту мен жүйелендіру, таңдалған тақырыпты зерттеу кезінде пайдалану; құқықтық актілер қисыны, категорияларын терең меңгеру. Курстық жұмысты жазу барысында, студент өзінің ғылыми және объективті ұстанымынан әдібиеттер мен деректерді бағалау, заңнамалық актілерді анализдеу шеберлігін көрсетіп, өзінің ойларын қисынды және рет-ретімен мазмұндауы керек.
Курстық жұмыстардың саны мен оларды семестрелерге бөлу оқу жсопарымен бекітіледі. Тақырыбы, әдістемелік кепілдемелер мен ұсынылған әдебиеттер жыл сайын жаңартылып, кафедра отырысында бекітіледі. Студенттің ұсынылған тақырыптар тізімінен таңдау құқығы бар. Курстық жұмыстыі тақырыбын және ғылыми жетекшінсін кафедра меңгерушісі қарастырып, бекітеді. Кейін, студент ғылыми жетекшісімен бірге тақырыпқа байланысты жұмыс жоспарын, әдебиеттер тізімін қарасиырып, курстық жұмысты дайындау мерзімі мен тәртібін бекітеді.
Студент жұмысты бекітілген кестеге сәйкес кезеңдеп орындап, стандарт бойынша әзірлеп, қорғауға уақытында ұсынуы тиіс. Осы талаптардың орындалмауы кезінде жұмыс кемшіліктерді жою үшін қайтарылады.
Жұмысты қорғауға жіберуді ғылыми жетекші шешеді және бастапқы бетте күнін көрсету арқылы әзірленеді. Қорғалған курстық жұмыстар кафедрада 1 жыл бойы сақталады.
Курстық жұмыстың құрылымы. Курстық жұмыс бастапқы беттен, мазмұнынан, кіріспеден, негізгі бөлім мен пайдаланған әдебиеттер тізімінен құрылуы тиіс. Бастапқы бетте ЖОО, факультет, кафедра, жұмыс атауы, автордың аты-жөні, ғылыми жетекші туралы мәлімет көрсетіледі. Жұмыс мазмұны- бетті көрсетілген параграфтар мен тараулар атауларының жүйесі. Ол жұмыс басында орналасады. Кіріспе- негізгі мәтінді игеруге дайындайтын, мәселесін қарастыратын, жұмыстың бастауыш бөлімі. Кіріспеде жұмыс мақсаты мен міндеттері анықталады, қойылған мәселе бойынша заңдық деректер мен әдебиет анализі сипатталады. Тараулар мен параграфтардың көлемдері мен құрылымдық бөліктері бір-бірімен бірдей болуы тиіс. Олар түсінікті, қарапайым тілмен жазылып, өзара байланысты болған жөн. Қорытынды бөлімінде бүкіл бөлімдер бойынша қорытынды беріледі. Әдебиеттер тізімінде деректер белгілі тәртіп арқылы көрсетіледі.
Курстық жұмыстың техникалық әзірлеуі. Көлемі 25 беттен куем емес. Барлық беттер бастапқыдан соңғы бетіне дейін қайталанбай нөмірленеді. Бірінші бет бастапқы, екінші мазмұны болып саналады, олардың нөмірі көрсетілмейді. Бет нөмірі беттің жоғарғы оң бұрышында қойылады.
Курстық жұмыстың мәтіні құрылымдық бөліктерге бөлінеді: тараулар мен параграфтар. Әрбір бөлімнің өз нөмірі бар. Тараулар мен параграфтардың атауы болады. Кіріспе, мазмұны, жеке тараулар, қоырытынды, әдебиеттер тізімі, қосымшалар жаңа беттен басталады. Қосымшалар әдебиеттер тізімінен кейін орналасады. Тараулар мен параграфтар таулары мазмұнымен сәйкес келуі тиіс. Дәйексөз қолданса, автор көрсетіліп, дерекке сілтеме жасалады.
Курстық жұмысты қорғау. Орындалған тапсырмаларды тексерудің бір формасы курстық жұмысты қорғау. Курстық жұмысты ғылыми жетекшінің қатысуымен, кафедра меңгерушісі тағайындаған комиссия қабылдайды. Қорғау кезінде жұмыстың негізі мазмұндалып, негізгі қорытындысы түйінделеді.
Баяндама құрылымы 3 бөліктен құралады: кіріспе, жұмыс мазмұны, қорытынды.
Бағасы мазмұнына, әзірлеу сапасына және өткізілген қорғауға байланысты қойылады. Конференцияда немесе студенттердің ғылыми үйірмесі отырысында баяндама жасағаны да сынақ ретінде саналуы мүмкін.
4. Диплом жұмыс оқытудың қорытынды барысы ретінде.
Зерттеуші өзінің ғылыми жұмысын студент кезінен бастайды. Оған рефераттарды, баяндамаларды орындауды тапсырады. Жеке пәндер бойынша курстық жұмыстар жазады, ал оқу соңында дипломдық жұмысты жазады. Дипломдық жұмыс студенттің ЖОО оқытудың қорытынды кезеңі болып саналады. Ол студенттің мамандық бойынша теоретикалық және практикалық дайындығын көрсетеді. Оларға ұсынылған жазу тәртібі мен талаптар деңгейі, ҚР білім мен ғылым Министрінің 1995 ж. 21 ақпанның № 42 бұйрығымен бекітілген, ЖОО дипломдық жобаларды дайындау бойынша нұсқауларда көрсетілген. Қорытынды кезеңдегі жазбаша жұмыс өте қажетті болып саналады, себебі студенд өзінің пікірлері мен дәлелдеулерін жазбаша шығармада жазуды үйреніп, парақта қисынды ойлауға дағдыланады. Жазбаша жұмыс үрдісі барысынды студент өзінің алған білімдерін кеңейтіп пен тереңдетеді, арнайы оқу курсының бір бөлімін тереңдеп зерттейді, осының бәрі жұмыстың маңыздылығы болады.
Аяқталған дипломдық жұмыстың бастапқы бетінде студент пен кеңесшінің қолы қойылып, ғылыми жетекшісіне ұсынылады. Ал жетекші жұмыстың мазмұнына пікір жазып, кафедраға ұсынады. Кафедра отырысында жұмысты қорғауға жіберу туралы сұрақтар шешіледі. Оң шешім кезінде бастапқы бетінде кафедра меңгерушісі қолы қойылады.
Қорғауға жіберілген жұмыс факультет деканымен, ішкі немесе сыртқы рецензиялауға жіберіледі.
Қорғакуға дайындалу барысында, студент сөз сөйлеу түсініктерін құрастырып, көрнекілік құралдарын әзірлейді, рецензенттің ескертулеріне жауапты ойластырады.
Диплом жұмыстың қорғауы Мемлекеттік аттестаттау комиссиясы отырысында жүргізіледі. МАК төрағалары болып ғылыми-зерттеу ұйымдары мен бірлестіктерінің жетекшілері мен бас мамандары тағайындалады. МАК құрамына төрағадан басқа университеттің алдыңғы оқытушылары кіреді. МАК отырысына профессор-оқытушылар құрамы, студенттер шақырылады. Қорғау алдында МАК хатшысы диплом жұмысы мен басқа құжаттарын төарағаға ұсынады, кейін студентке сөз беріледі, регламент 10-15 минут.
Сөз сөйлеуден кейін студент рецензент, жетекші, МАК төрағасы сұрақтарына жауап береді.
Дипломдық жұмыстардың нәтижелерін жабық отырыста талқыланады, мемлекеттік емттхандарды есептеп бағалайды және студентке лайықты біліктілікті тағайындауды шешеді.
МАК үздік дипломдарды беруді шешеді және аспирантураға түсу үшін нұсқаулар береді.
Дипломдық жұмысты қорғамаған студент, бір рет қана қайта қорғауға жіберіледі. Тек қана МАК отырыстарының жұмыс кестесі бойынша.
Дипломдық жұмыс құрылымы. Кіріспе және оның құрылымы. Зерттеудің негізгі бөлімдері. Қорытынды. Қосымшалар. Мазмұны мен зерттеудің библиографиясын құрастыру.
Жазбаша жұмыстарды орындау кезінде студент әрбір жұмыстың өзіндік ерекшеліктері бар екендігін ұмытпаған жөн.
Бақылау сұрақтары
-
Бақылау жұмысына қандай талаптар қойылады?
-
Курстық жұмысты жазу барысынды қандай ережелерді сақтау керек?
-
Дипломдық жұмыс дегеніміз не?
Әдебиет
-
Кузнецов И., Лойко Л. Рефераты, контрольные, курсовые және т.б. жұмыстар. Минск, «Завигар», 1998.
-
Кузембайулы А. Письменная выпускная работа в юридическом вузе. Петропавл,2003.
-
Волков Ю.Г. Диссертация: подготовка, защита, оформление: Практ. Пособие. М.: Гардарики, 2002. 159 б
Лекция 9. Кітаппен, жарыққа шыққан мақалалармен жұмыс істеу әдістері
Жоспары
1. Оқу үрдісіне керекті әдебиетті іздестіру әдістемесі.
2. Оқулықпен жұмыс істеу әдістемесі.
3. Оқу, зерттеу үшін қажетті мақалаларды іздестіру және оларды қажетке жарату
Лекция мақсаты – студенттерді қалалық және институттық кітапхана-ларымен, ғылыми әдебиетпен жұмыс істеу әдістемесімен таныстыру.
Лекция 10. Ғылыми жазба жұмысты орындаудың бастапқы кезеңі
Жоспары
-
Ғылыми жетекші және тақырып таңдау.
-
Жоспар және оның түрлері, проспект, тезис.
-
Зерттеу әдістерін анықтау.
-
Ғылыми-зерттеу жұмысының ғылыми-техникалық құжаттарын дайындау.
Берілген тақырып бойынша сұрақтарды түсіндіру кезінде, студент зерттеу тақырыбын анықтау және дипломдық, курстық жұмыстардың жай және күрделі жоспарларын құрастыру икемдерін және іскерліктерін көрсету керек.
Лекция 11. Жиналған материалды жүйелеу принциптері
Жоспары
1. Жиналған материалды жүйелеуге қойылатын талаптар.
2. Дәптерлік жазулар.
3. Материалдарды бумаға жинау.
4. Материалдарды жинаудың картотекалық жүйесі.
5. Жиналған зерттеу материалдарын жүйелеу және жинаудағы компьютер
мүмкіндіктерін пайдалану.
Берілген лекция білім алушыларға өз тақырыбы бойынша жүйеленген және жиналған материал бойынша анықталған багажды жинауға мүмкіндік береді, жиналған материалды жүйелеу принциптерінің жұмысын түсінуге көмектеседі.
Лекция 12. Курстық және диплом жұмыстарын жазу әдістемесі
Жоспары
1. Жазбаша жұмыстың құрылымы.
2. Кіріспе және оның элементтері.
3. Зерттеудің негізгі бөлімдері.
4. Қорытынды түрлері.
5. Курс, диплом жұмысты қорғау тәртібі.
Әрбір жазбаша жұмыс өз ерекшелігін ие болады. Студент курстық, дипломдық жұмыстарға, ғылыми мақалаларға және баяндамаларға қойылатын талаптарға көңіл аудару керек.
Лекция 13. Ғылыми зерттеудің ғылыми-анықтамалық аппаратын жабдықтау
Жоспары
-
Ғылыми-анықтамалық аппараттық мемлекеттік стандарттары.
-
Сілтеме түрлері және оны мәтін ішінде орналастыру
-
Пайдаланған әдебиеттерді тізімін зерттеу мәтінінде көрсету тәсілдері.
-
Ғылыми жұмыстардың мөлшері.
Лекция барысында студент жазбаша жұмысты кітапханамалық хаттау бойынша мемлекеттік стандарттармен танысу керек.
Лекция 14. Ғылыми мақаланы жазу әдістемесі
Жоспары
1. Тақырыптың қажеттілігін дәлелдеу.
2. Мақаланың мақсаты мен міндеттері.
3. Мақаланың негізгі мазмұны.
4. Дайын дүниені жариялау.
Лекцияте студент ғылыми мақаланы жазу әдістемесімен, құрамалық компо-ненттерімен танысады.
Лекция 15. Ғылыми баяндаманы дайындау әдістемесі
Жоспары
-
Баяндаманың негізгі түрлері
-
Ауызша баяндамаға қойылатын талаптар
-
Алдын-ала жоспарлау
-
Қабырғалық баяндама және оның ерекшеліктері
-
Баяндама және соның мәтінін құрастыру барысында ескерілетін кейбір жәйіттер.
Студент ғылыми баяндамаларға қойылатын талаптарды ұғыну керек және семинарларда, конференцияларда, ғылыми симпозиумдарда, отырыстарда бекітілген іскерліктерді алу керек.
Достарыңызбен бөлісу: |