Қостанай облысының Лисаков қаласында кәсіпкерлікті дамытудың 2014-2016 жылдарға арналған картасы

2013 жылғы 1 қаңтар жағдайы бойынша қала 366 кәсіпорын тіркелген, солардың ішінде 4 ірі, 196 кәсіпорын шағын және орта бизнес, 13 кәсіпорын шетелдердің қатысуымен.

Қалада облыстың барлық өнеркәсіп өндірісінің 5,7% топталған. 2012 жылы өнеркәсіп өнім 28,4 миллиард теңге сомасына өндірілді, 2011 жылғы деңгейден 14,1 % жоғарылады. Өнеркәсіптік өндірісте 3,0 мың адам жұмыс істейді. Өнеркәсіптік өндірістің көп бөлігін табиғи қазбалар өндірісі (үлес салмағы 77-78%), өңдеуші өнеркәсіпке кемінде16 % келеді.

Өнеркәсіптік өнімді өндіру, миллион теңге

Қалада шартты жалпы ішкі өнім (ЖІӨ) деңгейі* тұрғындардың басына шаққанда облыста ең биіктегілердің бірі болып табылады және 693 мың теңгеден аса құрайды (4620 Америка Құрама Штаттарының доллары (USD)), оны тек Рудный ғана озып шығады – 1,9 млн. теңге (12900 USD), қалған қалаларда Қостанай – 534 мың теңге (3560 USD), Арқалық – 134 мың теңге (890 USD). (Тұрғындардың жан басына шаққанда ЖІӨ қалада – бұл жалпы ішкі өнімнің жалпы көлеміне қатынасы (өндірістік өнім/қызметтің көлемі) тұрғындардың жалпы санына).

Аудандар бойынша Қостанай облысында өндірістік өнімді өндіру

миллион теңге

ЖІӨ деңгейіне тұрғындардың басына шаққандағы табыс деңгейінің жоғары болуына (облыс бойынша 4 орын) қарамастан, әйтсе де жұмыспен қамтылмаған және өз бетімен жұмыс істейтін тұрғындардың көп үлесі сақталады. Бірақ сатып алушы қабілеттілік деңгейін есептеп, атап айтқанда осында жеке істі дамыту үшін перспективалар бар. Соңғы уақытта ауыл шаруашылық өнімінің, құрылыс және қаланың жалпы өндіріс көлемінің қызметтері саласында (абсолюттік көрсеткіштерде мағыналар өзгермейді немесе болмашы өседі) белгілі дәрежеде қалаға әкелінетін азық-түліктердің маңыздылығының жоғарылауы жайында айтуға болады.

Лисаков қаласының жұмысын, көрсетілетін қызметтер

өндірісінің құрылымын талдау

миллион теңге

Жылдар	Бар-лығы	Ауыл шаруа шылы ғы	Өнер кәсіп	Құ- рылыс (құ рылыс-монтаж жұмыстары (ҚМЖ))	Сауда	Басқалар (қызмет тер)
2007	20806,3	549,4	14512	3917	1381,5	791,4
Үлес салмағы,%	100	2,6%	69,7%	18,8%	6,6%	3,8%
2008	25515,8	599,8	17514,5	4523	2008,7	869,8
Үлес салмағы,%	100	2,4%	68,6%	17,7%	7,9%	3,4%
2009	24321	676,8	16307,4	4017	2524,5	658,4
Үлес салмағы,%	100	2,8%	67,1%	16,5%	10,4%	2,7%
2010	30718,2	817,4	20925	3637	4542,3	796,5
Үлес салмағы,%	100	2,7%	68,1%	11,8%	14,8%	2,6%
2011	35410,4	849,3	25542	2404	5439,5	1175,6
Үлес салмағы,%	100	2,4%	72,1%	6,8%	15,4%	3,3%
2012	39420,6	814,1	28418	2749,6	6423,8	1015,1
Үлес салмағы,%	100	2,1%	72,1%	7,0%	16,3%	2,6%

Егер өндірістің ағымдағы дамуын назарға ала отырып (өндіруші қоспағанда), перспективалар ең алдымен азық-түлік өнімдерін өндіру (ауылшаруашылық шикізатын қайта өңдеу) және тұрмыстық қызметтерді көрсету саласында бар.

*- жақшаларда сәйкесінше Денисов және Қамысты аудандардағы өндіріс бойынша мәліметтер ұсынылды,

**- жақшаларда Таран ауданында өндіріс бойынша мәліметтер ұсынылды.

Яғни Лисаков қаласының өңдеуші өнеркәсіпті дамытудың перспективалық бағыттары (өндіруші секторды қоспағанда) болып табылады:

1. 
   қала және облыс тұрғындарының қажеттіліктеріндегі қанағанттанушылық үлесі:
   

жартылай шикі өнімдер:

етті қайта өңдеу азық-түліктері;

жиһаз;

тігін өнімі/арнайы киім;

балық өнімі (балықты қайта өңдеу);

2. 
   Қазақстан Республикасының басқа облыстарына және әлеуетті шетке шығару:
   

сүтті қайта өңдеу өнімдері (ұзақ мерзімді сақтау);

ауыл шаруашылық техникасы.

3. 
   Ауыл шаруашылық
   

Қалада ауыл шаруашылық үй шаруашылығы секторымен ұсынылған (100%), 1464 бірлік жалпы санымен. Ауыл шаруашылық өнімінің жалпы шығарылымы 2012 жылы 814,1 миллион теңге, 2011 жылға қарағанда 7,1 % төмен. Өсімдік шаруашылығы өнімнің жалпы көлемі 599,8 миллион теңге (100,1%), мал шаруашылығы– 214,3 миллион теңге (78%). Бұның барлығында шаруашылық үшін қолайсыз климаттық қалыптасқан жағдайлармен негізделеді.

2013 жылдың 1 қыркүйегінде Лисаков қаласының әкімшілік аумағында ауыл шаруашылық малдардың басы мыналарды құрады:

ірі қара мал– 1148 бас;

қой және ешкілер – 1005 бас;

жылқылар – 157 бас;

шошқалар – 644 бас;

құс – 10046 бас.

2012 жылдың қорытындысы бойынша барлық санаттағы шаруашылықтарда сойылған және өткізілген 308 тонна мал және құс (соғымдық салмағында), ағымдағы жылға ұқсас кезеңге 6,2 % төмен. Қала өзін етпен қамтамасыз ете алмайтыны анық, себебі ет көршілес Денисов, Қамысты, Таран аудандарынан әкелінеді.

2012 жылы сауын сүттері төмендеді, барлығы 709,1 тонна немесе 2011 жылға 50,6 % алынды. 2012 жыл қорытындылары бойынша оңды динамика жұмыртқылар өндірісінде - 731,3 мың дана (немесе 106,3%) байқалды.

Мал шаруашылығында төмендету беталысы 2013 жылы да байқалады. Былайша 2013 жылғы қаңтар-маусымға мал және құс барлық түрлерінің етін өндіру 77,7 тоннаны құрды, өткен жылдың ұқсас кезеңінен 5,6% төмен. 435,8 тонна (2012 жылғы қаңтар-маусымға 93,0 % ) сүт сауылды; жұмыртқаны өндіру – 383,2 мың дана немесе 2012 жылғы қаңтар-маусымға 95,0 % құрды.

Мал шаруашылығының басқа өнімдерінің өндірісі – жүн, тері – өте төмен деңгейде. 2012 жылы 0,6 тонна жүн алынды, 158 ІҚР терісі және ҰҚМ 89 тері.

Жалпы егістік алаң 425 гектар (га) құрайды, оған көкөністер (52,4 га) өңделеді, картоп (372 га). Көкөніс шаруашылығы өнімнің жалпы терімі 2012 жылы 10,28 мың тоннаны құрды. Жалпы ауыл шаруашылық қалалық аумақ үшін қызмет сипатында емес және үй жанындағы және саяжаймен қамтамасыз етіледі.

Өсімдік шаруашылығы өнімінің негізгі түрлерінің өндірісі, тонна

Қор мүмкіндіктерін есебінен қалада ауыл шаруашылықты дамытудың мол әлеуеті туралы айту қиын. Бірақ әлеуеті жақын орналасқан жүзеге асырылатын өндірістер есебінен қаланың өзінің қажеттіліктерін жабуға бағытталған өндірістер бар.

Тиісінше барлық ет түрлерінің өндірісі оңды бағыт сияқты қаралауы мүмкін емес, ет шикізатын қайта өңдеу өзекті болады. Сондай-ақ шағын жылы жайларда көкөністерді, саңырауқұлақтарды өсіру.

Кең түрдегі гидрографиялық желіні есептеумен (Тобыл өзені, Аят өзені, Жоғары Тобыл, Қызыл-Жар және Қаратомар су қоймалары) балықты тереңдете қайта өңдеу бойынша (қақтау, кептіру және тағы басқалар) өндірісті ұйымдастырумен балық аулауды дамыту үшін мүмкіндік бар.

Лисаков қаласында ауыл шаруашылықты дамыту бағыттарының перспективалары:

1. 
   қала тұрғындарының қажеттіліктерін қанағаттандыру үшін:
   

балық аулау болып табылады.

4. 
   
   жүктеу/скачать 0.97 Mb.
   
   Достарыңызбен бөлісу: