Отоларингология және офтальмологиядағы хирургиялық аурулар курсы бойынша экзамен сұрақтарына жауап
Тамақтың және өңештің бөтен заттары. Алу жолдары
жүктеу/скачать 80.65 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 43.Көмейдің жедел ісініп тарылуы. Себептері.Трахеотомия, трахеостомия. Көрсетілімі.
| 42.Тамақтың және өңештің бөтен заттары. Алу жолдары.
Бөгде заттардың өңешке түсуінің себептерінің бірі ауызда әртүрлі заттарды ұстап тұру әдеті (әсіресе кішкентай балаларда, кейбір мамандық иегерлері), тамақты асығып ішу, психикасы бұзылған науқастардың әдейі жұтуы. 50% жағдайларда бөгде зат өңеш бойымен бос кедергісіз өтіп және асқорыту жолының басқа бөлімдері арқылы да өтіп, табиғи жолмен шығады. Өткір бөгде заттар (инелер,шегелер, балық және ет сүйектері және т.б.) өңештің бастапқы бөлімінде кідіріп қалады. Ірі бөгде заттар өңештің физиологиялық тарылуыларында ( трахея бифуркациясы деңгейінде, кардия үстінде) тұрып қалады. Бөгде заттың өңеште тұрып қалуына шырышты қабатының бөгде затпен тітіркенуіне өңештің бұлшықетінің спазмы себеп болып табылады. Фарингальды бөгде заттардың көпшілігін жою оториноларингологиялық ауруханада жүзеге асырылады. Егер бөтен дене жақсы көрнекі болса және алып тастау оңай болса, онда ЛОР дәрігері оны емханада алып тастай алады. Ол үшін Brunings қысқышы немесе мұрын қысқышы қолданылады. Бөтен денені жұтқыншақтан алып тастағаннан кейін шырышты қабықтың зақымдалған аймағын Люголь ерітіндісімен өңдейді. Науқас жұмсақ диетаны ұстануға, диетадан тым ащы тұзды және қышқыл тағамдарды алып тастауға, антисептикалық ерітінділермен шаюға және 24 сағаттан кейін қайта тексеруге оралуға ұсыныстар алады. Ларингоскопия жүргізу Ларингоскопия кезінде қол жеткізу қиын және шырышты қабатқа терең енген бөтен денелер жойылады. Кейде жұмсақ тіндерде орналасқан бөтен денелерді жою өте қиын болады. Дәл осындай жағдай бөтен дененің айналасындағы шырышты қабықтың ісінуінің дамуымен кездеседі. Бұл жағдайларда хирургиялық жою жұтқыншақты ашу арқылы жүзеге асырылады. Операциядан кейін науқасқа антигистаминдермен, пробиотиктермен және антисептикалық ерітінділермен шаю арқылы антибиотикалық терапия курсы тағайындалады. Операция аяқталғаннан кейін науқастың ауруханада 3-5 күн болғаны дұрыс. 43.Көмейдің жедел ісініп тарылуы. Себептері.Трахеотомия, трахеостомия. Көрсетілімі. Көмей тарылуы –дыбыс саңылауы арқылы тез немесе біртіндеп үдемелі түрде ауа өтуінің қиындауына алып келетін көмей саңылауының тарылуы. Жіктемесі:Даму жылдамдығы жəне этиологиясы бойынша: 1. Қасқағымды. Қысқа уақыт ішінде дамиды: бірнеше секундтан бірнеше минутқа дейін этиология: көмей жарақаты,көмейдегі бөгде заттар. 2. Жіті. Ұзағырақ уақыт ішінде дамиды: бірнеше минуттан бір тəулікке дейін. Этиология: ісік – аллергиялық жəне қабыну үрдісі кезінде (эпиглоттит, хондроперихондрит, көмей абсцессі, көмейлік баспа, мойын флегмоносы т.б.) жарақаттар (ОҚ тиген жарақат, термиялық жəне химиялық күйіктер), оперативті жолмен (сртумэктомия кезінде төменгі көмей нервісің зақымдануы), ұзаққа созылған жоғарғы трахеобронхоскопия, эндотрахеальды нархоз кезіндегі жарақаттық интубация. Улы күйдіретін заттар (мыс: хлор); жедел респираторлы вирустың инф/я кезіндегі ларинготрахеит (ерте балалық жастағы ісіктің ең жиі себебі). 3. Жітілеу. Бірнеше күн ішінде дамиды (1 аптаға дейін) этиология. Көмей дифтериясы, сонымен қатарàкөмейдің жедел тарылуына əкелетін ауру/ры. 4. Созылмалы. Бірнеше апта, ай, жəне жылдар ішінде дамиды. Этиология. Балалардағы көмей папилламотоз, көмейдің қатерлі жəне қатерсіз ісіктері, спецификалық инфекциялық гранулемаларгуммозды мерез, туберкулез, склерома; көмейдің хондроперихондрит орны секілді тыртықты өзгерістер, күйіктер, жарақаттың зақымданулар, оң тиген жарақат,екі төменгі көмей нервттың салдануына əкелетін көмейден тыс үрдістер көмейдін туа п.б. жүре п.б. мембраналары жəне кистасы. Көмей тарылуының сатылары (дəрежелері): I. Компенсация сатысы - демалу мен дем шығару арасындағы үзілістің қысқаруы, физикалық жүктемеден кейін инспираторлық ентігумен сипаттайды. II. Толық емес компенсация сатысы - дем алу үшін қатты күшті қажет етеді, тыныс шулы, алыстан естіледі, тері-бозғылт. Науқас мазасыз болады, көзіне елестер көрінеді, мойын жəне кеуде клетканың бұлшық еттері тыныс алу актісіне қатысады, бұғана үсті жəне бұғана асты аралықтың, тыныс алу кезінде эпигастригі аймағы жəне қабырға аралық араларының жиырылуы. Айтылған симптомдар физикалық күштемесіз пайда болады. III. Декомпенсация сатысы - науқастың жағдайы ауыр, тынысы жиі, беткей, тері жамылғылары бозғылт-көкшіл түсті, алғашында акроцианоз байқалады, содан кейін, жан-жақты (жайылған) цианоз. Науқас мəжбүрлі қалыпта болады: жартылай отырады, басы шалқайған күйде, көмей ең жоғарғы экскурциясын тыныс алғанда жəне тынысты шығарғанда жасайды, тершеңдік, пульс жиі, əлсіз талу. IV. Терминальды сатысы (асфиксия) - науқаста тез шаршағыштық, бəрі бір болады. тынысы беткей, үздік-үздік (чейна-стоке), терісі бозғылт-сұр түсті, пульс жиі, жіп тəрізді, қарашық кеңейген, содан кейін есінен танады, еріксіз зəр шығады, дефекация жəне өлім. Медициналық көмек көрсету тактикасы Емдеу мақсаты: 1. Тыныс алу қызметін тез қалпына келтіру жəне науқастың жағдайын жақсарту. 2. Көмей тарылуы үдеуінің алдын алу. 3. Өлімшілдік шығынын болдырмау. Дəрілік ем Емдеу əдісі бірінші кезеңде-тарылудың сатысын, 2-ші- тарылуының себебін анықтау керек. Көмей тарылуының І – ІІ дəрежесінде (субкомпенсация): 1. Пациентке эмоциональды жəне психикалық тəртіп. 2. Жоғарғы тыныс жолдарының өткізгіштігін қалыпына келтіру, тарылуды азайту əдісі: (ыстық аяқ ваннасы, кеуде клеткасына жəне балтыр бұлшық етіне қыша қағаздар қою). Бұл процедураны гиперемия жəне жүрек қан-тамыр жетіспеушілігі жоқ науқастарға тағайындайды. 3. Жартылай отыру қалыпы, жылы сусындар. 4. Ылғалды оттегі ингаляциясы. ІІ-ІІІ дəрежесіəнде (декомпенсация): Дəрілік ем. - преднизалон 3% еріт 60-90 мл (3-5 мг нəресте салли), б/е, к/т тез; - хлоропирамин 2% -1,0 (0,1-1 жас бала); - димедрол 1%-1,07 седуксен 0,5%-2,0 к/т, б/е. ІІІ-ІV дəрежесінде: Кеңірдектің шұғыл интубациясы, қажет болса науқасты ӨЖЖ-не ауыстыру. Интубация жасалмайтын жағдайда жəне өмірге қауіп төнсе, коникотомия жасалады. Трахеотомия (грек тілінен tracheia - тыныс алу құбыры және tome - кесу, кесу) - жедел асфиксияны жою мақсатында трахеяның алдыңғы қабырғасын кесуден тұратын хирургиялық операция. Трахеостомия (латынша tracheostomia, көне грек тілінен аударғанда τραχεῖα – тыныс алу құбыры және στóμα – саңылау, өту) – трахея қуысының сыртқы ортамен (стома – фистула) уақытша немесе тұрақты анастомозын қалыптастыруға арналған хирургиялық операция. трахея немесе трахея қабырғаларын теріге тігу. Нәтижесінде тыныс алу жолдарына ауа ағыны қамтамасыз етіледі. Көрсетілімі Тыныс алу жолдарының бөгде денелері (тікелей ларингоскопия және трахеобронхоскопия кезінде оларды алып тастау мүмкін болмаса); Көмей мен трахеяның жаралары мен жабық жарақаттары салдарынан тыныс алу жолдарының өткізгіштігінің бұзылуы; Жұқпалы аурулардың (дифтерия, тұмау, көкжөтел, қызылша, іш сүзегі немесе қайталанатын қызба, қызылша); Ерекше жұқпалы гранулемалармен ларингальды стеноздар (туберкулез, мерез, склерома және т.б.); спецификалық емес қабыну аурулары кезіндегі көмейдің жедел стенозы (абсцессиялық ларингит, ларингальды тонзиллит, жалған круп); Қатерлі және қатерсіз ісіктерден туындаған көмей стеноздары (сирек); Трахеальді сақиналарды струмамен, аневризмамен, мойынның қабыну инфильтраттарымен сырттан қысу; Сірке суы, каустикалық сода, күкірт немесе азот қышқылының булары және т.б. бар трахеяның шырышты қабатының химиялық күйіктерінен кейінгі стеноз; Аллергиялық стеноз (жедел аллергиялық ісіну). жүктеу/скачать 80.65 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|