ОҚУ – Әдістемелік материалдары

Трицепс тік денені көтеру (отырдықтарда) тік денені көтеру (брустарда) Денені көтеру (қолдар тар орналасқан) Денені көтеру (бір қолда)

1. Бастапқы қалып – аяқ алшақ. Гірді бір қолмен иыққа көтеру. Асықпай гірді бас үстіне жайлап көтеру. Денені артқа қарай еңкейтпеуге тырысу. Қайталау 3-6 рет.

2. Б.қ. – ең бойынша аяқ алшақ, гірді арқаға қою, екі қолмен ұстап тұру. Оңға және солға қарай иілуді орындау. Аяқтар түзу, дене бір жазықтықта қозғалтуға тырысу. Қайталау 6-8 рет.

3. Б.қ. – негізгі тұрыс (аяқ бірге). Гірді өзінің өкшесінің артына қою. Отыру, қолдарды төмен-артқа тарту, гірді тұтқасынан алу. Аяқты түзулетіп, тұру, гірді өзінің артынада ауада қалқыған қалыпта ұстап тұру. Қайталау. 8-10 рет. Орташа қарқында.

4. Б.қ. – аяқ алшақ. Гірді екі қолмен жоғарыға көтеру. Гірмен түзу қолдарды алдыға қарай түсіру, гірдің денесі сіздің тоқпан жілікте жаттындай. Гірді түсірген кезде бірет артқа қарай шегін. Қайталау 4-6 рет. Ақырын қарқында.

5. Б.қ. – аяқ алшақ. Отыру, бір қолмен гірді тұтқасынын астын төменге қарай алу, екінші қолдың алақанымен тізеге сүйену. Гірмен қолды иыққа бүгу; сосын, аяқты, денені түзулету, гірді иықтың жанына ұстап тұру. Қайталау 6-8 рет әр бір қолда. Ақырын қарқында.

6. Б.қ. - тізеде тұрып, қолдармен сәл еденге сүйеніп. гір арнаулы тартқышта басқа қарай апару. Басты 10-12 рет көтеру және түсіру. Ақырын қарқында

7. Б.қ. – еденде отырып, аяқтарды шет жақтарға созындар, гір аяқтардың арасында қою және оны екі қолмен тұтқасынын астын жоғарыға қарай алу. Түзу қолдармен гір жоғарыға денесін төмен көтеру. Қайталау 8-10 рет. Ақырын қарқында

8. Б.қ. – аяқ алшақ. Әр бір қолға гірді алу. Серіппелі жартылай отырып тұруды орындау, гірлерді алдыға және артқа тербеу. Басты түсірмеу, сәл алдыға еңкейу. Қайталау 14-16 рет. Орташа қарқында.

9. Б.қ. – еденге отыру, аяқтарды шет жақтарға кең созу, гір бір аяқтын сырт жанына салу және оны екі қолмен тұтқасынын қырынан алу. Түзу қолдармен гір жоғары бас үстінен көтеру, денемен жоғары, денені түзулетіп, сосын гір төмен түсіру және оны еденге басқа аяқтын жанына қою. Аяқтар тік ұстау. Қайталау 8-10 рет. Ақырын қарқында

10. Б.қ. - негізгі тұрыс. Гірді бір қолмен бас үстінде жоғарыға көтеру (кез келген әдіспен). Бірте-бірте аяқтарды бүгіп, еденге отыру, бос қолмен сүйеніп және әр кезде гірді көтерілген қолда ұстап тұрып. Сосын гірмен тұру. Қайталау 6-8 рет. Ақырын қарқында.

1. Оқытушының белгісі бойынша старттық секірісті орындау және уақыт есебімен кеудеде крольмен 25 м жүзіп өту.

2. Оқытушының белгісі бойынша судан старт орындау және уақыт есебімен арқада крольмен 25 м жүзіп өту.

3. Толық координацияда крольмен кеудеде қол көмегімен жүзу(аяқ арасынан тіреумен). 100—200 м.

4.Аяқтардың көмегі арқылы кеудеде крольмен жүзу (ағашпен). 2 х 25 м.

5. Аяқтардың көмегі арқылы арқада крольмен жүзу. 2 х 25 м.

6. Арқада крольмен жүзу.2 х 50 м.

7. Кеудеде және арқада кролдің қиындыларының топтамасының есудің ең аз санымен жүзіп өту. 8 х 12 м.

8. Судағы ойындар.

Әдістемелік нұсқаулар. Жүзу тәсілін жетілдіруді және кеудеде және арқада крольмен жүзіп өтетін арақашықтықтың аумағын ұлғайтуды жалғастыру. Бір уақытта мынадай физикалық сапалар жетілдіріледі, қозғалыстарды координациясы сияқты, күш, иілгіштік, жылдамдылық, шыдамдылық, оның дамуы деңгейі оқытудың табыстылығын анықтайды.
23 – Апта

45-46. Тандалған спорт түрлерінің тәсілін оқыту мен жетілдіру:

а) үстел теннисі: жұпты ойындағы шабуылдың әдіс - тәсілі, оқу ойыны;

1. Допты әр түрлі бағыттан қабылдау және сәйкес әдіспен айналдыру. Орташа күшті шабуыл соққысын орындау және шабуыл соққысынын күшін бір қалыпқа келтіре алу.

2. Екпінді шабуыл соққысын байланыстыру арқылы тордын жанындағы жақын аймаққа допты беруді орындауды үйрену.

3. Қарсыластың бастапқы қалыпын жиі өзгертуі және жылдам шабуыл жасау үшін сәттіне жету мақсатында сол жақтан тіректі орындау.

4. Қортынды шабуыл соққысын жасау үшін қиылыс соққысымен қарсыласын ынғайсыз позицияға орналасуға мәжбүр ету.

5. Қиылыс топтамасы + жазып ұру + шабуыл соққысы.

6.  Жазып ұрудың топтамасынан кейін қортынды шабуыл соққысын орындауға сәтті тандау.

7. Комбинация; жазу, қию, шам, комбинация кезінде қортынды соққы үшін сәтті тандау.

8.  Бағыттын өзгеруі және допты айналдыру + қарсы шабуыл + қортынды соққы арқылы бастаманы тартып алу.

б) волейбол: ойынның әдіс - тәсілі, оқу ойыны;

Құрылу, баянат қабылдау, қатысушыларды тексеру.Сабақтың мақсаттарын хабарлау. Орында айналу. Әдеттегідей жүріс, белгі бойынша тоқтау, айналма бұрылу және қарама-қарсы бағытта жүру.

1. Әдеттегідей жүріс, түзу және иілген қолдармен ауқымды қозғалыстар серіппелі және алдыға қарай ұмтылыс қозғалыстармен қолды артқа апару, саусақтарды жұдырыққа жұмылдыру.

2. Әр түрлі бастапқы қалыптардан (орыннан және қозғалыстан) иықтармен жоғарыға-төменге, алдыға, артқа қозғалыстар, ауқымды қозғалыстар иықтармен жасау.

3. Қолды білек буындарда бүгу және жазу және білекпен ауқымды қозғалыстар жасау, қол саусақтарын қиылысқан және түйіскен қалыпқа алдыға, жан-жақтарға , жоғарыға әр түрлі қозғалыстармен тіркескен (жүріс, жылжымалы жүріс).

4. Жоғарғы және төменгі стартан 10-20 м жүгіру бет жақпен алдыға, қырмен алдыға, арқамен алдыға, иілген аяқтарда жылдам қозғалу. Тура сол, бірақ жылжымалы қадамдармен қозғалу оң және сол жақ қырмен алдыға, бет жақпен алдыға, арқамен алдыға, екі адымдап және алдыға қарай ұмтылу.

5. Алаңың аймағы жағалай жүгу. Белгіге бойынша бағананың соңғы тұрған қадамдарын жылдамдатады және бағананы азып өтеді, алдыға қарай жүгіреді. Сосын келесісі озып өтуді бастайды және т. б. Жүгіруден басқа озып өтуде басқада қозғалыстын әдістері қолданылады.

6. Қабырғаның таянып тұрып, бір уақытта және кезектескен қолдың бүгу және жазу білектік буындарды мейлінше сырт жаққа бүгу (алақандар қабырғада саусақтармен жоғарыға қарай орналасады, жан-жақтарға, төмен, саусақтар бірге немесе бөліп қою, қабырғадан арақашықтық ақырындап ұлғаяды). Тура сол, бірақ қабырға саусақтармен сүйену.

7. Әр түрлі бастапқы қалыптардан қолдар бас артында, саусақтар тіркескен, қолдармен басып, басты алдыға ию, мойын бұлшықет кернеуінен қарсылық көрсетіп; басты көтеру және оны артқа ию, қолдармен қарсылық көрсетіп.

8. Жауырында тұрған қалыптан түзу аяқтармен әр түрлі бағытқа алдыға, артқа қозғалыстар жасау; бір уақытта және кезек-кезек тіземен маңдайға тигенше дейін аяқтарды бүгу.

9. Бір аяқта тұрып, екіншісі алдыда, өкшені бүгу және жазу, өкшемен ішке және сыртқа ауқымды қозғалыстар жасау; Тура сол бір уақытта қолдың саусақтарын қиылыстырып және жазу, қолдардың ауқымды қозғалыстары.

10. Әр түрлі бастапқы қалыптардан (бір және екі аяқ тұрып, иілген аяқтарда алдыға қарай ұмтылуда) аяқ ұшында тербелісте серіппілу.

Негізгі бөлім

I. Волейболшылардың техникалық-тактикалық дайындығы

1. Ойыншыларды орналастыру бойынша және алаң бойынша қозғалуының жаттығулары.

2. Көп рет баскетболдың (футболдың) добын қабырғаға қарай лақтыру және ұстап алу.

3. Толтырылған допты бет жақтан екі қолмен қашықтыққа лақтыру (волейболшылардың тұрысынан). Жаттығуды жарыс түрінде өткізуге болады.

4. Қолдармен таянып жатыпқан қалыпта. Қолдарда шеңбер бойынша оңға (солға) қозғалу, аяқтың ұшы орында. Тура сол, бірақ оңға және солға қозғалу, бір уақытта «жылшымалы қадамдарды» қолдар мен аяқтармен орындау.

5. Таянып жатыпқан қалыптан қолды бүгу және жазу (алақандар саусақтармен алдыға қарай, ішке қарай, сыртқа қарай қойылған), тура сол, бірақ қолдың саусақтарымен тірелу.

6. Тіземен тірелген қалыпта, қолдар жан-жақтарда, алдыға қарай құлау,

таянып жатқан қалыптан иілген қолдарда және бастапқы қалыпқа қолдың түрткісімен оралу.

7. Бір уақытта солға шұғыл бұрылу; тура сол, сол жақ аяқпен оңға қарай айналу (әр бір жаққа қатарынан бірнеше рет).

8. Кеудеде жатқан бастапқы қалыптан, қолдарды жазу және аяқтарды артқа бүгу, иілу, аяқ ұшымен желкеге тигізуге тырысу .

9. Арқада жатқан бастапқы қалыптан түзу аяқты жоғарыға көтеру, оны қолдармен ұстап алу және серіппеліп өзіне қарай тарту.

10. Тіземен тірелген тұрыстан, қолдар бастың артында немесе белде, өкшелерге отырған қалыпқа ауысу және бастапқы қалыпқа қайту.

1. Жұпттық берілістер — алдынғы сабақтардын тапсырмасы. Өз алдынан беру, 360° айналу және серіктесіне беру.

2. Жүргізушімен ортада айналыммен берілістер — орыннан және қозғалыстан жылжымалы қадамдармен.

3. «Қабырғы эстафета» алдынғы сабақтардан.

4. Ойыншылар тура жаттығуда сияқты орналасады.

5. Жаттығу тура солай өтеді, бірақ алаңның екі жағындада. 4 аймақта ойыншы жоғарғы берілістен допты тор арқылы 6 аймаққа жібереді, ойыншы допты «қабылдайды», оны 3 аймаққа жібереді және т. б. Тор арқылы берілістен кейін ойыншы қарама-қарсы алаңға 6 аймаққа ауысады.

II. Төменгі түзу беруге үйрету

1. Алдыңғы сызықтан беру алаң аймағы бойынша ережені сақтай отырып (5 сек. ішінде берілісті жасау).

Ойыншылар беріліс орынына шығады және нұсқаушының ысқырығынан кейін (көмекші — алаңның келесі жағында) берілісті орындайды.

Бос ойыншылар алаңда орналасады және допты екі қолмен жоғарыдан қабылдайды, сосын оны өзінің берілісінің кезегін күтуші ойыншыларға лақтырады.

III. Дайындық және оқу ойындары

Алдынғы сабақтардың дайындық ойындары, бірақ төрт доппен. Тордың жанынан допты жоғарғы берілістен беруге болады .

Волейболдың оқу ойыны. Доп жоғарғы берілістен ойынға енгізіледі. Бірінші берілістердің барлық 3 аймаққа қарай жібереді, 3 аймағы ойыншы екінші доп берілісін айтылмыш кезде қай аймаққа бет жағы қойылған сол аймаққа жібереді (4 немесе 2). Тор арқылы допты тек алаңның ортасына ғана емес, сонымен қатар оның аймағына жіберуге керек — сыртқы және бүйір сызықтарына.

в) ЖДД: атлетикалық сапаларды жетілдіру;

қыздар

1. Түзу қолды алдыға, жоғарыға, жан-жақтарға, артқа, бір уақытта, кезек-кезек, дәйекті түрде, тура сол ретличкалық түрден ауырлық түсіріп; тура сол, серіктесінің қарама- қарсылығын жеңіп, резеңке дәкеті көтеру.

2. Қолдарды бүгу және жазу:

а) тұрып, отырып, жатып қолдарды баяу және жылдам бүгу және жазу.

б) гантелдермен, толтырылған доптармен бүгу және жазу, осындада серіктесінің қарама-қарсылығын жеңіп.

3. Қолдармен ауқымды қозғалыстар жасау.

4. Түзу қолдармен серпілу және алдыға қарай қозғалыстар жасау – біреуі алдыға, екіншісі артқа; және басқалар.

5. Статистикалық қалыптардан жаттығу:

а) ұстап қалу (қолдарды гантелмен, гірлермен жан-жақтарға, алдыға, артқа)

б) 30°,60°,90°° және 150° бұрыштарда таянып жатқан және қолдар иілген қалыпта 10-20 сек. аралығында тұру.

В) 30°,60°,90° және 150° бұрыштарда таянып ілініп жатқан және иілген қолдарда ілініп тұрған қалыпта 10-20 сек. аралығында тұру.

6. Қол және иық белбеу бұлшықеттерің босаңсытуға арналған жаттығулар:

а) босаңсытылған қолдар бұлшықетттерін еркін сілку.

б) қолды жоғарыға көтеру қалпынан (бұлшықеттерге күш салу) білек, иық белдеу және барлық қолдың қолдың төмен түсірумен бұлшықеттерін босаңсыту.

в) қолдың және иық белдеу бұлшықеттерге күш салу, кейінгі алдыға қарай иілумен және бұлшықеттерді босаңсыту.

Бозбалалар

• 
  3*5штангаларды жатқан қалыпта жайлап көтеру
  
• 
  3*5 тартылулар
  
• 
  3*5 гантельді жатқан қалыпта жайлап көтеру
  
• 
  3*5 көлбеу Т – штангасн тарту
  
• 
  3*5 гантелдерді отырған қалыпта жайлап көтеру
  
• 
  3*5 бір қолмен гантелдерді көлбеу көтеру
  
• 
  3*5 француздық жайлап көтеру
  
• 
  3*5 бицепстерге көтеру
  

1. 
   Старттық секірісті орындау және кеудеде крольмен үлкен арақашықтықты жүзіп өту мүмкіндігі.
   
2. 
   Арқада кролдін топтамасының үзіндісін жүзу, оны аяқтардың көмегі арқылы арқада крольмен жүзумен алмастырып. 4 х 25 м.
   
3. 
   Аяқтардың көмегі арқылы кеудеде крольмен суға дем шығарумен жүзу (ағашпен). 2 х 25 м.
   

5. Стартты оқытушының белгісі бойынша (сөреден, су ішінен) орындау және 25 м алдымен кеудеде крольмен, сосын арқада крольмен жүзіп өту.

6. Судағы ойын және ойын-сауықтар, суға секірістер, эстафетталық жүзу.

Әдістемелік нұсқаулар. Жүзу тәсілін және негізгі физикалық сапаны жетілдіруді жалғастыру, оқытудың табыстылығын айқындаушы.
24 – Апта

47 - 48. Тандалған спорт түрлерінің тәсілін оқыту мен жетілдіру:

а) үстел теннисі: ойынның әдіс – тәсілі, оқу ойыны;

1. Допты әр түрлі бағыттан қабылдау және сәйкес әдіспен айналдыру. Орташа күшті шабуыл соққысын орындау және шабуыл соққысынын күшін бір қалыпқа келтіре алу.

2. Екпінді шабуыл соққысын байланыстыру арқылы тордын жанындағы жақын аймаққа допты беруді орындауды үйрену.

3. Қарсыластың бастапқы қалыпын жиі өзгертуі және жылдам шабуыл жасау үшін сәттіне жету мақсатында сол жақтан тіректі орындау.

4. Қортынды шабуыл соққысын жасау үшін қиылыс соққысымен қарсыласын ынғайсыз позицияға орналасуға мәжбүр ету.

5. Қиылыс топтамасы + жазып ұру + шабуыл соққысы.

6.  Жазып ұрудың топтамасынан кейін қортынды шабуыл соққысын орындауға сәтті тандау.

7. Комбинация; жазу, қию, шам, комбинация кезінде қортынды соққы үшін сәтті тандау.

8.  Бағыттын өзгеруі және допты айналдыру + қарсы шабуыл + қортынды соққы арқылы бастаманы тартып алу.

9. Қозғалыс. Бір адымдық, жылжымалы, кезектестіріп қозғалу әдістерін жағдайға сәйкес дұрыс қолдану мен орындауға үйрету.

Құрылу, баянат қабылдау, қатысушыларды тексеру.Сабақтың мақсаттарын хабарлау. Орында айналу. Әдеттегідей жүріс, белгі бойынша тоқтау, айналма бұрылу және қарама-қарсы бағытта жүру,

1. Әдеттегідей жүріс, түзу және иілген қолдармен ауқымды қозғалыстар серіппелі және алдыға қарай ұмтылыс қозғалыстармен қолды артқа апару, саусақтарды жұдырыққа жұмылдыру.

2. Әр түрлі бастапқы қалыптардан (орыннан және қозғалыстан) иықтармен жоғарыға-төменге, алдыға, артқа қозғалыстар, ауқымды қозғалыстар иықтармен жасау.

3. Қолды білек буындарда бүгу және жазу және білекпен ауқымды қозғалыстар жасау, қол саусақтарын қиылысқан және түйіскен қалыпқа алдыға, жан-жақтарға , жоғарыға әр түрлі қозғалыстармен тіркескен (жүріс, жылжымалы жүріс).

4. Жоғарғы және төменгі стартан 10-20 м жүгіру бет жақпен алдыға, қырмен алдыға, арқамен алдыға, иілген аяқтарда жылдам қозғалу. Тура сол, бірақ жылжымалы қадамдармен қозғалу оң және сол жақ қырмен алдыға, бет жақпен алдыға, арқамен алдыға, екі адымдап және алдыға қарай ұмтылу.

5. Алаңың аймағы жағалай жүгу. Белгіге бойынша бағананың соңғы тұрған қадамдарын жылдамдатады және бағананы азып өтеді, алдыға қарай жүгіреді. Сосын келесісі озып өтуді бастайды және т. б. Жүгіруден басқа озып өтуде басқада қозғалыстын әдістері қолданылады.

6. Қабырғаның таянып тұрып, бір уақытта және кезектескен қолдың бүгу және жазу білектік буындарды мейлінше сырт жаққа бүгу (алақандар қабырғада саусақтармен жоғарыға қарай орналасады, жан-жақтарға, төмен, саусақтар бірге немесе бөліп қою, қабырғадан арақашықтық ақырындап ұлғаяды). Тура сол, бірақ қабырға саусақтармен сүйену.

7. Әр түрлі бастапқы қалыптардан қолдар бас артында, саусақтар тіркескен, қолдармен басып, басты алдыға ию, мойын бұлшықет кернеуінен қарсылық көрсетіп; басты көтеру және оны артқа ию, қолдармен қарсылық көрсетіп.

8. Жауырында тұрған қалыптан түзу аяқтармен әр түрлі бағытқа алдыға, артқа қозғалыстар жасау; бір уақытта және кезек-кезек тіземен маңдайға тигенше дейін аяқтарды бүгу.

9. Бір аяқта тұрып, екіншісі алдыда, өкшені бүгу және жазу, өкшемен ішке және сыртқа ауқымды қозғалыстар жасау; Тура сол бір уақытта қолдың саусақтарын қиылыстырып және жазу, қолдардың ауқымды қозғалыстары.

10. Әр түрлі бастапқы қалыптардан (бір және екі аяқ тұрып, иілген аяқтарда алдыға қарай ұмтылуда) аяқ ұшында тербелісте серіппілу.

Жылдам қозғалуға арналған жаттағулыр

1. Толтырылған және баскетбл добын кезектес ұстап алу мен лақтыру; айналысушыға серіктестері жан-жақтан допты тастайды.

2. Баскетбол добын жүргізу.

3. Иіліп тұрып қалыптан, қолдарды алдыға ауыстырып (кезек-кезек және бір уақытта), таянып жатқан қалыпқа және танып отырған қалыпқа оралу, қолдарды артқа қарай алмастырып, артқа таянып жатқан қалыпқа ауысу және бастапқы қалыпқа қайту.

4. Таянып жатқан қалыптан қолдармен итерілу, алақанды соғу және бастапқы қалыпқа қайту.

5. Таянып жатқан қалыптан аяқтар бөлек түзу оң жақ аяқ солға апарылған, аяқ ұшымен сол жақ аяқ жақтын еденіне тигізу; тура сол сол жақ аяқпен оң жаққа.

6. Таянып отырған қалыптан арттан аяқтар түзу оң жақ аяқ солға апарылған, аяқ ұшымен сол жақ аяқ жақтын еденіне тигізу; тура сол сол жақ аяқпен оң жаққа.

7. Бастапқы қалып тұрып немесе таянып жатқан қалып жылдам аяқты бір (оң жақ және сол жақпен кезек-кезек қатарынан бірнеше рет) бөксені өкшемен жанасуқанша дейін бүгу.

8. Негізгі тұрыстан немесе аяқтар алшақ тұрыстан аяқ ұшына және барлық өкшеге отырып тұру; Тура сол, бірақ қолдармен өкшеге тигізу.

9. «Доппен жарыс» ойыны

Негізгі бөлім

I. Допты жоғару беруді үйрету

1. Берілістер шеңбер бойында қозғалыс кезінде жасалады, шеңбердің ортадасында - 2-3 жүргізуші. Ойыншылар алғашында бір жаққа, сосын екінші жаққа қозғалады.

2. Берілістер жұппен қырымен жылжымалы қадамдармен алдыға қарай жылжумен орындалады.

3. Ойыншылары көрсетілген сияқты орналасады. Қарама-қарсы

алаңның жағынан нұсқаушының ысқырықнан кейін ойыншылар кезек-кезек берісті астыдан жасайды. Ойыншылар допты жоғарыдан екі қолдармен қабылдайды және 3 аймаққа қарай бағыттайды. 3 аймақтың ойыншысы екінші берілісті ол бет жақпен қарап тұрған аймаққа жасайды. Допты үшінші ұстағаннан кейін тор арқылы алаңның аймағына жібереді. Ойыншылар осылайша орналасуы қажет, олардың барлығы допты беруші ойыншыны көретіндей және допты ұстауға алдын ала дайындалатындай.

II. Төменгі түзу беруге үйрету

Дәлдікке лақтыру - алаңның оң және сол жақтарына.

III. Волейбол оқу ойыны

Құрамаға үш рет қатарынан ұстап алу рұқсат етіледі. Бір ойыншы допты екі рет қатар ұстап алу қақысы жоқ. Берілісті 5 сек. ішінде өткізеді. Алдыңғы сызықтан беру және беріліс кезінде допты торға тигізу - қаттелік.

Ойыншынын торға жанасуы және тор астындағы ортанғы сызықты басуы - қаттелік. Допты қолдарда ұстап қалуға және лақтыруға болмайды: допты ұстап алу арасында кезек-кезек болуы керек.

Айналысушының бірінші сабақтардан үш жанасудан ойынға кіргізуді үйрету қажет, алғашында қиын беріледі, көбінесе қыздарға.

Қортынды бөлім - 5 мин.

в) ЖДД: атлетикалық сапаларды жетілдіру;

қыздар

1. Басты және дене артқа жан-жақтарға қарай ию, аяқ және қолдардың ретликалық бастапқы қалпы.

2. Басты және денені оңға және солға айландыру. Айландыруды аяқтар алшақ және аяқтарды алшақ қойып отырған қалыпта жасау ыңғайлы. Қолдың бастапқы қалпы – белде, жан-жақтарға, бас артында, арқанын артында.

3. Басты және денені оңға және солға қарай ауқымды қозғалыстар жасау.

4. Жатқан қалыпта және артқа қарай жатқан қалыпта, тізеде таянып тұрған қалыпта денені бүгу және түзеу.

Статистикалық қалыптардан жаттығу:

а) 90°,60° аяқтарды ілінген және таянып тұрған 5-15 сек. аралығында ұстап қалу.

б) ілінген және таянып тұрғып аяқтармен жүкті ұстап тұру.

в) түзу арқамен иілу, қалыпты 10-15 сек. аралығында ұстап қалу.

Дене және мойын бұлшықеттерін босаңсытуға арналған жаттығулар.

а) аяқтар алшақ тұрып алдыға иіліп дене және мойын бұлшықеттерін босаңсыту.

б) алдыға иіліп - дене және мойын бұлшықеттеріне күш салу және сосын оны босаңсыту.

в) отырған, тізеде тұрған, жатқан қалыптан - дене және мойын бұлшықеттерінің босаңсыту.

Бозбалалар

• 
  2*10 штанганы жатқан қалыпта жайлап көтеру
  
• 
  2*10 тартылулар
  
• 
  2*10 гантельді жатқан қалыпта жайлап көтеру
  
• 
  2*10 көлбеу Т – штангасн тарту
  
• 
  2*10 гантелдерді отырған қалыпта жайлап көтеру
  
• 
  2*10 бір қолмен гантелдерді көлбеу көтеру
  

1. Старттық секірісті орындау және кеудеде крольмен үлкен арақашықтықты жүзіп өту мүмкіндігі.

2. Кеудеде кролдін топтамасының үзіндісін жүзу, оны аяқтардың көмегі арқылы арқада крольмен жүзумен алмастырып. 4 х 25 м.

3. Аяқтардың көмегі арқылы кеудеде крольмен суға дем шығарумен жүзу (ағашпен). 2 х 25 м.

4. Кеудеде кролдің топтамасының үзіндісін жүзу, оны есудің ең аз санымен жүзіп өту. 8 х 12 м.

5. Стартты оқытушының белгісі бойынша (сөреден, су ішінен) орындау және 25 м алдымен кеудеде крольмен, сосын арқада крольмен жүзіп өту.

6. Судағы ойын және ойын-сауықтар, суға секірістер, эстафетталық жүзу.
25 – Апта

49-50. Теория: Өндірістік гимнастика. Күн тәртібі.

Физикалық сапаларды дамыту. Жалпы дене дайындығы. Футбол ойынының әдіс-тәсілдері,оқу ойыны. Қозғалмалы ойындар.

1) Жамбасты толық көтермей жүгіру 2х30м.

2) Жамбасты жоғары көтеріп жүгіру 2х30м.

3) Қиылысқан қадамдармен оң жақпен, сол қырмен жүгіру 2х30м.

4) Екі аяқпен алдыға терең отырыстан секірісу 2х20 м.

5) Сол жақ аяқпен 3-5 секіріс, оң жақ аяқта 3-5 секіртер алдыға қарай қозғалумен 30 м дейін.

6) Көптеген рет аяқтан аяқа секіру 2х30м.

7) Күш дамыту үшін жаттығу: көтеру, денені түсір «жатқан» қалыптан, тартылу, денені көтеру.

8) Жылдамдық сапасы және ептілікті дамыту үшін жеңіл атлетика элементтері қолданумен эстафета.

Футбол ойынының әдіс-тәсілі, оқу ойыны

Дайындық бөлімі

Затсыз жалпы дамытушылық жаттығулардың кешені

Көрсетілімнен кейін қабылдау тәсілінің келесісін орындау:

Аяқ ұшымен түзу допты жүргізу; тура сол ортанғы жақ бөлігімен көтерілу; жүргізу кезінде допты табанмен тоқтату; қозғалыссыз допты аяқ ұшымен ұру; тура сол ортанғы жақ бөлігімен көтерілу.

Ойын (қақпашысыз)

Келесі техникалық әдісті орындау:

Доптың аяқ ұшымен түзу жүргізу немесе ортанғы жақ бөлігімен көтерілу (қалауынша) оқытушының белгісі бойынша оның табанмен тоқтату; қозғалыссыз допты аяқ ұшымен ұру; алдынан сырғып келе жатқан допты көтерілудің ортанғы жақ бөлігінде соғу, тура сол ішкі бөлігімен көтерілу.

Оқу ойыны. Іш пресс бұлшықеттеріне жаттығу, денені көтеру. Босаңсуға және қалпына келуге жаттығулар.
26 – Апта

51. 
    - 52. Теория: «Қозғалыс белсендігі және жұмысқа қабілеттілік тәртібі»
    

1. 
   Қысқа қашықтықта жүгіру тәсілін жетілдіру. Орыннан ұзындыққа секіру. ЖДД, Физикалық сапаларды дамыту.
   

2. 
   Арнайы жүгірудің жеңіл атлетикалық жаттығулары:
   

б/ санды артқа жүгіру итеру 2х30 м;

в/ қадамдармен секіріп жүгіру 2х30м;

г/ көп ыршулар 2х30м;

д/ кібіртіктеп жүгіру 2х30м.

Жылдамдату 4х30м., 4х60м.

Тыныс алуды босаңсыту жаттығулары.

1) 100-120 см қабырғадан шегініп, оған шынтақта иілген қолдармен тірелу 30 сек. + 20 сек.( 1-2 мин демалып алып );

2) 20 сек +10 сек. иілген қолдарға таянып жату (1-2 мин. кейін тынығу);

3) 20 сек. + 10 сек. иілген қолдарға гимнастикалық қабырғаға таянып жату (1-2 мин. кейін тынығу);

4) 30 сек. + 20 сек. негізгі тұрыста жүгі бар қолдарды өз алдында жазу (толтырылған доп, гантельдер) (1-2 мин. кейін тынығу);

5) 30 сек + 20 сек. тізеде бүгілген аяқтармен ұсталып гимнастикалық қабырғада ілініп тұру (1-2 мин. кейін тынығу);

6) Отырып, артқа таяну түзу аяқтармен 45 градус бұрышта ұстау (2-4 рет);

7) Отырып, көздері 3-5 сек. жұмып, сосын 3-5 сек. ашу(6-8 рет) ;

8) 1-2 мин. ішінде тез жыпылықтату;

9) Тұрып, 2-3 сек. өз алдына тура қарау, көздерден 25-30 см. арақашықтықта оң қолдың саусағын беттің ортаның сызығында қою, саусаққа көз тастау және оған 3-5 сек. қарау, қол түсіру (10-12 рет);

10) Тұрып, саусақ кеңсірікте, екі көзбен кеңсірікке және кері қарай көз тастау (10-12 рет). Орыннан ұзындыққа секірулер.
27 – Апта

53-54. Қашықтыққа жүгіру тәсілін жетілдіру. Ұзындыққа секіру тәсілін жетілдіру.

1) Орташа қарқында жүгіру 2х150 м., 2х200 м.

2) 600 м қашықтық бойынша ауыспалы жүгіру , жылдам қарқында 2х600 м жүгіру.

3) Дене сапаларын дамыту үшін арнайы жаттығулар: икемділікті, күшті, реакция жылдамдығын.

4) Жеңіл атлетика элементтерін қолданумен эстафета

Орыннан 15-20 секіруді орындау.

Алдыға қарай жылжумен 15-20 секіруді орындау.

Орыннан ұзындыққа секірулер.

1) жүгіру 100 м.;

2) орыннан ұзындыққа секіру;

3) Жүгіру 1000 м (қыздар), 3000 м (бозбалалар)

1) Төменгі сөрені бөліктер бойынша орындау.

2) Төменгі сөрені толығымен кейінгі түзу қозғалумен орындау.

3) Төменгі сөреден 3х20м жүгіру. 3/4 күшінен.

4) Төменгі сөреден барынша қатты жылдамдықпен 3х20 м жүгіру.

6) Орыннан жылдамдатумен жүгіру.

7) Қысқа бөлігін жылдамдатумен 4х20м жүгіру.

Мәреге жеткенде алдыға қарай 3 рет жұлқынуды орындау.

Төменгі сөреден барынша қатты жылдамдықпен 2х60м жүгіру.

Орыннан 15-20 секіруді орындау.

Алдыға қарай жылжумен 15-20 секіруді орындау.

Орыннан ұзындыққа секірулер.

1) жүгіру 100 м.;

2) орыннан ұзындыққа секіру;

3) Жүгіру 1000 м (қыздар), 3000 м (бозбалалар)

1. 
   Аяқты тізеден бүгіп, кеудеге тигізіп жоғары секіру.
   
2. 
   Екі аяқпен орнында тұрып, кедергіден секіру – 4–6 төменгі кедергі, біреуі екіншісіне 80–100см арақашықтығында орналасқан.
   
3. 
   Екі аяқпен гимнастикалық орындықтан секіру.
   

5. Жартылай отыру арқылы биіктіктен (60-70 см) секіру .

6. Екі аяқты бүгіп биіктіктен (30-40 см) секіру және қалпына келу, ары қарай 3–4 төмен кедергілерден секіру.

7. Секіру кезінде әр түрлі тапсырмаларды орындау арқылы биіктіктен (60-70см) екі аяқпен секіру және жеңіл жерге түсу.

8. Бет жақпен тіреке тұрып (гимнастикалық қабырға, ағашқа, бағанаға), қолдарымен қабырғаға тіреліп (білтекті) бет (иық) деңгейінде ұстау.

9. Ілініп тұрған заттарға екі аяқпен жартылай отырыған қалыптан секіру арқылы қол тигізу.

10. Терең адымдап жүру.

11. Бір аяқта отырып (екіншісі алда) – «пистолет» қалпы, гимнастикалық

орындықтың білтегіне сүйеніп, орыннан тез аяқтың ұшына көтерілу.

12. Жоғары көтерілген сүйенішке (гимнастикалық орындық) қырынан тұрып, бүгілген аяқ сүйеніште. Сүйеніштен бір аяқпен итеріліп, орнында тұрып жоғары секіру.

13. Гимнастикалық орындыққа бет жақпен тұрып, бір аяқ тізеде бүгіліп орындық үстінде қойылған, екіншісі тіреуші аяқ еденде (жерде). Бүгілген аяқты жазып жоғары қарай секіру және биіктікте аяқ орындарын ауыстыру.

14. Көптеген рет жоғарыға-алдыға секіру, бір аяқпен үшінші, сосын бесінші қадамнан иітеріліп екпінен жүгіру.

15. Скакалкамен екі аяқта кезектесіп, оң, сол аяқпен орнында тұрып, алдыға қарай қозғалумен секіру .

16. 
    Оң аяқта 3–5 секіру, сол аяқта 3-5 секіру 2х40 м.
    
17. 
    Жеңіл атлетика элементтерімен эстафета.
    

1) жүгіру 100 м.;

2) орыннан ұзындыққа секіру;

3) Жүгіру 1000 м (қыздар), 3000 м (бозбалалар)

Жылдамдық сапаларын және иептілікті дамыту үшін жеңіл атлетика элементтерін қолданумен эстафета.

2. 
   курс 3 семестр
   

Арнайы жеңіл атлетикалық жүгіру жаттығуларын тәсілін жетілдіру, қысқа қашықтыққа жүгіру тәсілін, орыннан ұзындыққа секіру тәсілін жетілдіру. Күш – жылдамдық сапаларын дамыту.

1. 
   Ақырын жүгіру 10-12 мин. ЖДЖ қозғалыста және орында тұрып.
   
2. 
   Арнайы жүгірудің жеңіл атлетикалық жаттығулары:
   

б/ санды артқа салумен жүгіру 2х30 м;

в/ қадамдармен секіріп жүгіру 2х30м;

г/ көп ыршулар 2х30м;

д/ кібіртіктеп жүгіру 2х30м.

Жылдамдату 4х30м., 4х60м.

3. 
   Орыннан ұзындыққа секірулер.
   

Жүгірушіге арналған арнайы жаттығулар:

а/ жамбасты жоғары көтеріп 2х30м.;

б/ кібіртіктеп жүгіру 2х30м;

в/ санды салумен жүгіру 2х30м;

г/ қадамдармен секіріп жүгіру 2х30 м.

Төменгі сөрені орындау тәсілін жетілдіру:

а/ төменгі сөрені бөліктер бойынша орындау;

б/ төменгі сөрені толығымен орындау;

в/ төменгі сөрені толығымен кейінгі түзу қозғалумен орындау;

г/ төменгі сөреден белгі бойынша 2х15м жүгіру;

д/ жылдамдатумен жүгіру 2х30м.

1) Орыннан алдыға қарай сол және оң жақ қырмен ұзындыққа секіру.

2) Қысқа екпінен жүгіру ұзындыққа секіру (3-5 қадамнан).

3) Қысқа екпінен жүгіру ұзындыққа секіру (6-8 қадамнан).

4) Қадаммен көптеген рет секіру 30-40 м.

5) Аяқтан аяққа көптеген рет секіру30 м.

6) Оң аяқта алдыға қарай қозғалумен 3-5 секірістер, сол аяқ алдыға қарай қозғалумен 3-5 секірістер (30-40 м.).

Арнаулы жаттығу үшін физикалық сапаларды дамыту: майысқақтықтың, күштің, реакцияның жедеғабылдығының.

Жеңіл атлетика элементтерімен қолданумен қозғалыс ойындар эстафета.
3 – Апта

5-6. Қашықтыққа жүгіру тәсілі. Жалпы дене дайындығы. Жалпы төзімділікті дамыту. Күш –жылдамдық сапаларын дамыту.

Қашықтыққа жүгіру тәсілін жетілдіру.

1) Орташа қарқында жүгіру 2х150 м., 2х200 м.

2) 600 м қашықтық бойынша ауыспалы жүгіру, жылдам қарқында 2х600 м жүгіру.

3) Дене сапаларын дамыту үшін арнайы жаттығулар: икемділікті, күшті, реакция жылдамдығын.

1) Орыннан алдыға қарай сол және оң жақ қырмен ұзындыққа секіру.

2) Қысқа екпінен жүгіру ұзындыққа секіру (3-5 қадамнан).

3) Қысқа екпінен жүгіру ұзындыққа секіру (6-8 қадамнан).

4) Қадаммен көптеген рет секіру 30-40 м.

5) Аяқтан аяққа көптеген рет секіру 30 м.

6) Оң аяқта алдыға қарай қозғалумен 3-5 секірістер, сол аяқ алдыға қарай қозғалумен 3-5 секірістер (30-40 м.).

Арнаулы жаттығу үшін физикалық сапаның ретвития: майысқақтықтың, күштің, реакцияның жедеғабылдығының.

Жылдамдық сапасын және иептілікті дамыту үшін жеңіл атлетика элементтерімен қолданумен эстафета.
4, 5, 6 – Апта

7-12. Физикалық сапаларды дамыту. ЖДД. Футбол ойынының тәсілі. Оқу ойындары. Қозғалмалы ойындар. Қортынды нормативтерді тапсыру.

Физикалық сапаларды дамыту, ЖДД

1. 
   Аяқты тізеден бүгіп, кеудеге тигізіп жоғары секіру.
   
2. 
   Екі аяқпен орнында тұрып, кедергіден секіру – 4–6 төменгі кедергі, біреуі екіншісіне 80–100 см арақашықтығында орналасқан.
   
3. 
   Екі аяқпен гимнастикалық орындықтан секіру.
   

5. Жартылай отыру арқылы биіктіктен (60-70 см) секіру .

6. Екі аяқты бүгіп биіктіктен (30-40 см) секіру және қалпына келу, ары қарай 3–4 төмен кедергілерден секіру.

7. Секіру кезінде әр түрлі тапсырмаларды орындау арқылы биіктіктен (60-70см) екі аяқпен секіру және жеңіл жерге түсу.

8. Бет жақпен тіреке тұрып (гимнастикалық қабырға, ағашқа, бағанаға), қолдарымен қабырғаға тіреліп (білтекті) бет (иық) деңгейінде ұстау.

9. Ілініп тұрған заттарға екі аяқпен жартылай отырыған қалыптан секіру арқылы қол тигізу.

10. Терең адымдап жүру.

11. Бір аяқта отырып (екіншісі алда) – «пистолет» қалпы, гимнастикалық

орындықтың білтегіне сүйеніп, орыннан тез аяқтың ұшына көтерілу.

12. Жоғары көтерілген сүйенішке (гимнастикалық орындық) қырынан тұрып, бүгілген аяқ сүйеніште. Сүйеніштен бір аяқпен итеріліп, орнында тұрып жоғары секіру.

13. Гимнастикалық орындыққа бет жақпен тұрып, бір аяқ тізеде бүгіліп орындық үстінде қойылған, екіншісі тіреуші аяқ еденде (жерде). Бүгілген аяқты жазып жоғары қарай секіру және биіктікте аяқ орындарын ауыстыру.

14. Көптеген рет жоғарыға-алдыға секіру, бір аяқпен үшінші, сосын бесінші қадамнан иітеріліп екпінен жүгіру.

15. Скакалкамен екі аяқта кезектесіп, оң, сол аяқпен орнында тұрып, алдыға қарай қозғалумен секіру .

Дене сапасын дамыту үшін жеңіл атлетика элементтерімен қозғалмалы ойындары.

Қортынды нормативтерді қабылдау

1) жүгіру 100 м.;

2) жатқан қалыптан 1 мин. ішінде кеудені көтеру және түсіру, турникте тартылу (бірнеше рет);

3) орыннан ұзындыққа секіру;

4) жүгіру: қыздар – 1000 м, бозбалалар –3000 м

Футбол ойынының тәсілі. Оқу ойыны.

Дайындық бөлімі

Затсыз жалпы дамытушылық жаттығулар кешені

Көрсетілімнен кейін қабылдаудың келесі тәсілдері орындалады:

Жүргізу кезінде доптың тоқтатудын айла-қулық қозғалыстары; жылжымайтын доп бойынша соққы солға немесе оңға кетумен айла-қулық қозғалыстар; тура сол жүргізу кезінде сырғып бара жатқан доп бойынша; допты тартып алу; тура сол алға қарай қозғалумен. Қақпашысыз ойын.

Көрсетілімнен кейін келесі тәсілдері орындау:

Допты алу алға қарай жылжумен; тура сол домалатумен; жылжымайтын доп бойынша табанын ішкі жағынан ұру; тура сол алдына қарай сырғып келе жатқан допты ұру; алдына қарай сырғып келе жатқан допты табанын ішкі жағымен тоқтату.

Оқу ойыны.

Пресске жаттығу, тынысалуды босаңсыту және қалпына.

13-14. Теория: Дене тәрбиесі амалдары арқылы психикалық сапаларды және тұлғалық қасиеттерді тәрбиелеу.

Тандалған спорт түрлерінің тәсілін оқыту мен жетілдіру:

а) үстел теннисі: ойынның әдіс – тәсілі, оқу ойыны;

Доппен жонглеру. Доппен және ракеткамен жаттығу:

- оң (сол) қолмен допты еденге, серіктесіне, қабырғаға лақтырып, оны сол және оң қолмен жоғарыдан және төменнен ұстап алу, бір қолдан екінші қолға допты лақтыру, допты жоғарыға лақтырып екі қолмен, бір қолмен ұстау;

- доппен жонглерудің әр түрлі түрлері: ракеткамен оң және сол жақтрымен доп бойынша ұру, екі жақпен кезектестіріп, әр түрлі биіктіке допты ұру (көз деңгейінен жоғары немесе төмен), кейін доп ракетканын сол және оң жағынан секіріп түспейтіндей ұстап алумен, допты ракетканың қырымен ойын жазықтығында кезектестіріп ұру;

- қозғалыста ракеткамен және доппен жаттығу – адыммен, жүгіріспен, жүгірісте ракетканын әр түрлі жақтарымен және ракетканың екі жағымен кезектестіріп жонглеру; тура сол бірақ бұрылыста, жүгірістін бағыттын өзгертумен, адыммен, доппен жүгірісте, ракетканың ойын жазықтығының үстіне жатып;

- ракеткамен допты сол және оң жақпен жаттығу қабырғасының жанында ұру, үстел қасына қойылған үстел жартысынан немесе жаттығу қабырғасынан – топтамалы (дәлдікке дөп түсу) соққылар, бірреттік соққылар;

- үстел үстінде доп бойынша ұру, жаттықтырушынын, серіктесінін, тренажеромдың ыңғайлы лақтырумен (қағып алу);

- сол және оң жақтан соққыны байланыстырып қабырғасының жанында ұру, үстел қасына қойылған үстел жартысынан немесе жаттығу қабырғасынан, доп бойынша, жаттықтырушынын, серіктесінін ыңғайлы лақтырумен (қағып алу);

Аяқ жұмысының негізгі тәсілін меңгеру. Қарапайым доппен және ракеткамен жаттығуды меңгергеннен кейін, жеңіл соққылардың тәсілдерін үйренуге ауысуға ұсынады:

- негізгі пози­циялардан соққы жасаудың қалпын үйрену және жасағандай сыңай таныту – аяқ қалпын, дененің бұрылысын, қолмен сермеудің түрін, денеге байланысты қолдын қалпын, ракетканын қалпын, білек, иық белдеу, иық;

- әр түрлі жылдамдықта көп рет соққы қимылын допсыз, доппен тор жанында қайталау (алдымен - баяу, сосын - жылдам);

- бір соққы түрімен (тек оң жақтан немесе тек сол жақпен) жаттықтырушымен (серіктеспен) үстелде ойнау, содан кейін оң және сол жақтан соққыларын байланыстыру; үстел үстінде соққылармен еркін ойын. Оқу ойыны.

б) баскетбол: әрекеттестік әдіс – тәсілі үйрету, оқу ойыны;

Мақсаттары:

1. Үш ойыншының («үштік») қарым-қатынас тактикасы жетілдіру

2. Топтық қарым-қатынас тактикасын жетілдіру – топтық доптың тартып алу.

3. Орта қашықтықтан допты лақтыру тәсілін жетілдіру.

4. Қорғалуды қолдану тәсілін жетілдіру – прессинг.

Құрал - жабдық — баскетбол доптары.

Дайындық бөлімі.

Сабақты ұйымдастыру. Кәдімгідей жүру, аяқ ұшында, өкшеде, табанын сыртқы (ішкі) жағымен, жартылай отырып тұрып, толық отырумен. Жүгіру орташа қарқында оқытушының белгісі бойынша жылдамдықты артырумен келістіру.

Жалпы дамытушылық жаттығу. Бағанада қозғалыста орындалады:

1. Қолдарды иыққа. Әр бір адымда иық буындарда қолды айландыру (алдыға, артқа).

2. Әр бір адымда қолдарда иілген шынтақ буындарында серпілу.

3. Жүрумен отырып тұруды кезектестіру. Төрт адым алға – төрт отырып тұру.

4. Әр бір адымда денені алдыға қарай ию, қолдың саусақтарымен аяқтың ұшына жететіндей.

5. Қолдар арқада, саусақтар қосылады. Әр бір адымда түзу қолдармен артқа серпілу.

6. Иілген қалыпта таянып тұрып алдыға қарай ілгерілеу.

7. Кеуде алдында қолдар шынтақта иілген, қозғалыста денені жан-жаққа айналдырады. Айналдыру аяқ жақтарда орындалады, алдыға қарай адымды жасайды.

8. Толық отырғанда жүру.

9. Жеңіл жүгіріс.

Негізгі бөлім

I. Әрекеттестік («үштік») тактикасының жетілдіру.

1. Жаттығушылар себет алдына орналасады. Оқытушының белгісі бойынша «үштік» (қарсылықсыз) орындалады.

Орындалудың нұсқасы: оқытушының белгісіне байланысты ойыншы шабуылын аяқтайды, оны тосқауылдан орындайды; тосқауылды орындайтын ойыншы допты беру керек.

2. " Үштік " қорғаушылардың белсенді қарсылық көрсетуімен әрекеттестігі арқылы орындалады. Шабуылшы допты кіргісе, сонда олар тағы тура сол рөлді орындайды. Допты тигізе алмаса, рөлдер өзгереді.

3. 3х3 «үштік» әрекеттестігін жасағаннан кейін бір себетке сақинасына шабуылдау мақсатымен ойын.

II. «Топтық допты тартып алу» қарым-қатынас тактикасын жетілдіру

Жаттығу бір алаңның жартысында 5 адамнан құралған топтармен орындалады. Екі шабуылшылар, допты жүргізу және беру, допты мейлінше көп ұстап қалуға тырысады. Үші қорғаушы олардан доп тартып алуға тырысады. Бұл ретте доппен ойыншыны екі қорғаушы шабуылдайды, топпен допты тартып алу тырысады.Қорғаушы допты иемденеді, шабуылшыға айналады, доптан айырылып қалған - қорғаушыға.

III. Орта қашықтықтан допты лақтыру тәсілін жетілдіру.

Айналысушылар 4-5 адамнан топтарға бөлінеді. Әр бір топта доп бар. Орыннан, оқытушылар нұсқауымен ойыншылар кезек-кезек себетке допты лақтырады (допты тигізудің белгілі сана дейін).

IV. Прессинг жағдайында топтық әрекеттің тактикасын жетілдіру «доп бер, шық»

Жаттығушылар төрттіктерге бөлінеді. Екі шабуылшылар, екі қорғаушылар. Шабуылшылар, допты алдыңғы сызықтан лақтырады және әрекеттестікті қолданады " доп бер, дем шығару ", барлық алаң арқылы өтуге тырысады және оны себетке лақтыруға тырысады. Қорғаушылар өз алаңныңда қарсыластық көрсетеді, топтық допты ұстап алуды қолданады. Допты себетке салса, онда тура сол жұп шабылдайды, егер допты себетке салмаса онда рөлдерді ауыстыру тиіс. Жаттығуда допты алып жүруді қолданыстан алыптастауға болады.

V. Прессингті қолданумен және топтық доптың ұстап алуды қолдануымен оқу ойыны.

VI. Айыппұл допты лақтыру тәсілін жетілдіру.

Қортынды бөлім

Қортынды бөлім

в) ЖДД: атлетикалық сапаларды жетілдіру;

қыздар

Флекторды жайлап көтеру жаттығуы:

Денені көтерумен бір уақыта ішті уқалайтын жеңілдетілген жаттығулар; қолдың бұлшықеттері үшін жеңілдетілген жаттығулар; қол бұлшықеттері үшін жеңілдетілген жаттығулар; қол білегіне арналған жаттығулар; кеуде бұлшықеттеріне жаттығулар; пресске және қолға жаттығулар; мойын бұлшықеттеріне жаттығулар және омыртқа корсетінің бұлшықеттеріне жаттығулар; пресске бір уақыта арқаны уқалайтын жеңілдетілген жаттығулар;сыртқы жамбас бұлшықеттеріне жаттығулар; үстінгі жамбастың бүйір жағына жаттығулары; ішкі жамбас бұлшықеттеріне, бұлшықеттеріне; иық белдеуінің жоғарғы және төмен бұлшықеттеріне; трицепске; үлкен кеуде бұлшықеттеріне және қолға; мойынға және иыққа;жамбастың артқы бұлшықеттері (кезек бойынша екі аяқпен бір уақытта); жамбастың артқы бұлшықеттері; қолдың бағыттаушы бұлшықеттері;іш бұлшықеттеріне салмақ түсірумен қолдың бағыттаушы бұлшықеттері.

1) Қозғалыстағы және бір қаплыптағы ЖДЖ

2) Іш бұлшықеттері үшін:

- жатқан қалыпта 10-15 рет аяқтарды сермеп қозғалту;

- "римдік орындықта" 2 дейін 15 кеудені көтеру;

- 10-12 реттен гантельдермен кеудені оң, сол жақтарға бұру.

3) Арқа бұлшықеттері үшін:

- гантельмен 6-8 рет алдыға қарай иілу;

- білдекте 10-12 реттен денені жазу;

- гантельдерді көлбеу тарту.

4) Кеуде бұлшықеттері үшін:

- жатқан қалыпта 2 х 10 - 6 реттен гантельді жайлап көтеру;

- 45 градус бұрышта жатқан қалыпта гантельдермен 2 х 12 - 8 реттен қолды екі жаққа ашу;

- «Көбелек» тренажерында 2х12 - 8 рет қолдарды қиыстыру;

5) Иілгіштіке және сымбатқа арналған жаттығу.

Бозбалалар

Арқа Турникте тартылу, шаршағанша дейін 3х төменнен

Штанганы көлбеу тарту 2х6-8

Көлбеу орыдықта жатып жайлап көтеру.

Жалпақ брусьтарда денені көтеріп тарту.

1. Допты әр түрлі бағыттан қабылдау және сәйкес әдіспен айналдыру. Орташа күшті шабуыл соққысын орындау және шабуыл соққысынын күшін бір қалыпқа келтіре алу.

2. Екпінді шабуыл соққысын байланыстыру арқылы тордын жанындағы жақын аймаққа допты беруді орындауды үйрену.

3. Қарсыластың бастапқы қалыпын жиі өзгертуі және жылдам шабуыл жасау үшін сәттіне жету мақсатында сол жақтан тіректі орындау.

4. Қортынды шабуыл соққысын жасау үшін қиылыс соққысымен қарсыласын ынғайсыз позицияға орналасуға мәжбүр ету.

5. Қиылыс топтамасы + жазып ұру + шабуыл соққысы.

6.  Жазып ұрудың топтамасынан кейін қортынды шабуыл соққысын орындауға сәтті тандау.

7. Комбинация; жазу, қию, шам, комбинация кезінде қортынды соққы үшін сәтті тандау.

8.  Бағыттын өзгеруі және допты айналдыру + қарсы шабуыл + қортынды соққы арқылы бастаманы тартып алу.

9. Оқу ойыны.

Мақсаттары:

1. Қалқаннан секіріп кеткен допты қағып алуды үйрету.

2. Допты жүргізгеннен және тоқтағанан кейін бір қолмен себетке жоғарыдан секірісте лақтыру тәсілін жетілдіру.

3. Екі ойыншының (алдыңғы және артқы сызықтарда) әрекеттестігінің тактикасын жетілдіру: шабуылда, тосқауылда, қорғаныста, ауыстыруда.

Құрал - жабдық — баскетбол доптары.

Дайындық бөлімі.

Сабақты ұйымдастыру. Әр түрлі жүру (аяқ ұшында, өкшеден, қиылысқан аяқтармен, қол бастын артында, арқа артында) әр түрлі жүгіру (қол бастын артында, арқа артында, белде, иыққа, бағытты өзгертумен, тоқтаумен)

Жалпы дамытушылық жаттығулар. Бағанада төрттен қозғалыста орындалады:

1. Қолдарды иық буындарында алдыға, артқа айландыру.

2. Отырған қалыпта, оң жақ артта, әр бір есепте аяқ қалпын ауыстыру.

2. Отырған қалыпта, оң жақ шет жаққа қарай, әр бір есепте аяқ қалпын ауыстыру.

4. Денені 4 есептен оңға, солға айналдыру.

алдыға қарай ию, қолдың саусақтарымен аяқтың ұшына жететіндей.

5. Жатқан қалыпта денені көтеру.

6. Алдыға қарай иілу, қолдың саусақтарымен аяқтың ұшына жететіндей.

7. Бір уақытта қолдарды сілтеумен денені жан-жаққа ию .

8. Орында тұрып секіру. Әр бір төртінші секіріс 360º айналумен.

9. Жеңіл жүгіріс.

Негізгі бөлім.

I. Қалқаннан секіріп кеткен допты қағып алуды үйрету.

1. Айналысушылар қабырғадан 2 м арақашықтықта орналасады, әр біреуінде доп. Допты жоғарыға лақтырады, оны секірісте ұстап алып және қабырға лақтыру және т.б.

2. Орналасу тура солай. Қабырғаға топтамалармен лақтыру.

3. Айналысушылар жұптармен қабырғада 2 м және де бір бірінен 3-4 м арақашықтықта орналасады , секірісте қабырғаға лақтыруды орындау, серіктесі жаққа допты жіберу.

4. Екі жақтан бағана бойынша қалқан астындағы бұрыштан 2-3 м арақашықтықта орналасады. Бір бағанадан допты қалқанға лақтырады, ол себетке тимей қарама-қарсы жаққа түсетіндей. Басқа бағанадан секірісте тигізетіндей доптарды лақытыруды орындайды. Жаттығуды орындап, айналысушылар бағананнын қарама-қарсы жағынын ауысады.

II. Допты жүргізгеннен және тоқтағанан кейін секірісте себетке лақтыру тәсілін жетілдіру.

Айналысушылар себет санына байланысты топтарға бөлінеді және допты жүргізуді кезектесіп, келесі тоқтаумен және бір қолмен жоғары қарай секірісте допты лақтырумен орындайды. Жаттығуды орындау нұсқалары:

а) жүргізу себетке түзу орындалады, себеттен шет жаққа, жүргізу бағытын өзгертумен;

б) лақтыру алаңның әр түрлі нүктелерден, себетке әр түрлі бұрыштардан орындалады.

Жаттығу жарыстық әдіспен өткізіледі алдын ала келісілген нүктелерден белгілі көлемге дейін тигізу.

III. Тосқауыл және ауысу тактикасын жетілдіру.

1. Айналысушылар әр бір топқа 4 адам бөлінеді (екі шабуылшы, екі қорғаушы). Бір шабуылшы алдыңғы сызықтың ойыншынын, ал екіншісі - артқы сызықтың ойыншысының орын алады. Доп алдыңғы сызықтың ойыншысына беріледі, артқы сызықтың ойыншысы тосқауылды орындайды. Алдыңғы сызықтың ойыншысы себетке шабуыл жасайды. Қорғаушылар, ауысуды орындай отырып белсенді қарсылықты көрсетеді. Доп себетке салынбаса, жұптар рөлдермен ауысады. Себетке салынса, рөлдер ауыспайды.

2. Бір себет ойыны 2х2 тура сол әрекеттестікті орындаумен

3. Бір себет ойыны 4х4 тура сол әрекеттестікті орындаумен.

IV. Айыппұл допты лақтыру тәсілін жетілдіру.

Айналысушылар себет санына және айыппұл доптарды лақтыруға байланысты топтарға бөлінеді. Бірнеше рет қатарынан допты себетке тигізген жеңеді.

V. Оқу ойыны

Ойындағы тапсырмалар: Алдынғы және артқы сызықтағы ойыншылар арасындағы шабуылда тосқауылды орындау. Қорғалуда ойнағанда ауысуды қолдану.

Қортынды бөлім.

в) ЖДД: атлетикалық сапаларды жетілдіру;

қыздар

1) 100-120 см қабырғадан шегініп, оған шынтақта иілген қолдармен тірелу 30 сек. + 20 сек.( 1-2 мин демалып алып );

2) 20 сек +10 сек. иілген қолдарға таянып жату (1-2 мин. кейін тынығу);

3) 20 сек. + 10 сек. иілген қолдарға гимнастикалық қабырғаға таянып жату (1-2 мин. кейін тынығу);

4) 30 сек. + 20 сек. негізгі тұрыста жүгі бар қолдарды өз алдында жазу (толтырылған доп, гантельдер) (1-2 мин. кейін тынығу);

5) 30 сек + 20 сек. тізеде бүгілген аяқтармен ұсталып гимнастикалық қабырғада ілініп тұру (1-2 мин. кейін тынығу);

6) Отырып, артқа таяну түзу аяқтармен 45 градус бұрышта ұстау (2-4 рет);

7) Отырып, көздері 3-5 сек. жұмып, сосын 3-5 сек. ашу(6-8 рет) ;

8) 1-2 мин. ішінде тез жыпылықтату;

9) Тұрып, 2-3 сек. өз алдына тура қарау, көздерден 25-30 см. арақашықтықта оң қолдың саусағын беттің ортаның сызығында қою, саусаққа көз тастау және оған 3-5 сек. қарау, қол түсіру (10-12 рет);

10) Тұрып, саусақ кеңсірікте, екі көзбен кеңсірікке және кері қарай көз тастау (10-12 рет).

Бозбалалар

Кеуде. Көлбеу орындықта жатып жайлап көтеру 4х6-8
(әр бір жақындағанда қосымша екі күшейтілген)
Брусьтарда тартылу жалпақ негатипен тірекпен 2х6-8
(үлкен салмақта орындаған дұрыс, бір қайталау үшін)
Жатып бірен-саран жайлап көтеру 2х5-6
(бір реттен көп рет қайталау үшін салмақты қолдану!)
Крос жарысына қатысушы 1х10-12
(Соңында екі күшейтілген жақындауды қолдану)

Иық. Қолдарды иілгенде 3х6,12,20 жан-жаққа созу (Трисет)
Бірен-саран 1х15-20 иекке төменгі блоктан тарту

( Салмақты пайдалану, небәрі 4-5 қайталауды дұрыс орындай алмайсындар)