2. Windows ж‰йесін басќаруда ќолданылатын ќ±ралдар.
Windows ж‰йесін басќаруда екі негізгі басќару ќ±рылѓысы –тышќан мен клавиатура пайдаланылады.
Клавиатураны басќару ќ±рылѓысы ретінде пайдалану ‰шін сол ж‰йедегі командаларды орындайтын клавиштер комбинациясын білу ќажет.
Windows ж‰йесінде ж±мыс істеу тышќан арќылы оњай басќарылады. Тышќанда єдетте екі не ‰ш кнопка болады. Сол жаќ кнопкасы –негізгі ж±мыс істейтін, оњ жаќ кнопкасы-ќосымша, ортањѓысы-программаланатын деп аталады.
Тышќан арќылы мынадай операцияларды орындауѓа болады:
-
зависание (асылып т±ру);
-
щелчок (басу, шерту);
-
двойной щелчок (екі рет жылдам шерту);
-
щелчок правой кнопкой (оњ жаќ кнопкасы арќылы шерту);
-
перетаскивание (орнын ауыстыру);
-
протягивание (созу не кішірейту, µлшемін µзгерту);
-
специальное перетаскивание (оњ жаќ кнопка арќылы арнайы орын ауыстыру)
Лекция №9
WINDOWS ж‰йесін баптау.
Жоспар:
1. Ж±мыс столы, оны баптау.
2. Басќару панелі.
Әдебиеттер:
1. Жаңа ақпараттық технологиялар. Б.Бөрібаев, Е. Балапанов, Г. Мадьярова
Р. Дузбаева. Алматы 2001 ж “ Ғылым” ғылыми баспа орталығы.
2. Информатика М.Қ. Байжұманов Л.Қ. Жапсарбаева Алматы 2004 ж.
3. А.Левин “Самоучитель работы на компьютере” Москва, 1997.
4. Г.Евсеев, С.Симонович “WINDOWS 98 полный справочник в вопросах и ответах”. Москва, 2001
1. Ж±мыс столын баптау.
Ж±мыс столын баптау ‰шін Пуск НастройкаПанель управленияЭкран командалар тізбегін не тышќан кµрсеткішін ж±мыс столыныњ бос жеріне єкеліп оњ жаќ кнопкасын басќанда шыѓатын контекстік мєзірдегі Свойства командасын тањдаѓанда шыѓатын Свойства: Экран деген терезеде Фон, Заставка, Оформление, Эффекты, Web-страницы, Параметры деген тізімнен керектісін тањдау арќылы ж‰зеге асады.
2. Басќару панелі.
ПускНастройкаПанель управления командалар тізбегін орындаѓанда Панель управления терезесі ашылады. Б±л терезеде Windows ж‰йесін баптаушы элементтер жинаќталѓан.
Дата/время – компьютердегі аѓымдыќ уаќытты, датаны µзгерту ‰шін ќолданылады.
Джойстик – джойстик ќ±рылѓысын баптаушы бµлім.
Звук (Sounds) программасын дыбыстыќ картасы барлар ѓана пайдалана алады. Осы программа арќылы Windows ж‰йесіндегі кейбір операциялардыњ орындалуына ќандай да бір дыбысты ќосып ќоюѓа болады.
Клавиатура терезесіндегі командалар арќылы клавиштерге ќандай да бір команданы бекітуге, курсордыњ жанып-µшу жылдамдыѓын реттеуге болады. Ењ бастысы тілдерді ауыстыруды клавиштер арќылы іске асыру.
Модем программасы модемді орнату шеберін іске ќосып, компьютерге модемді орнату ж±мысын орындайды. Егер модем орнатылып ќойылса, Диагностика кнопкасы арќылы оныњ параметрлерін µзгертуге болады.
Мультимедиа программасы Аудио, Вмдео, Midi, CD деген командалары бар диалогтыќ терезені ашады. Осы командалар арќылы мультимедиялыќ ќ±рылѓылардыњ параметрлерін µзгертуге болады.
Мышь программасы сол жєне оњ жаќ кнопкалардыњ орнын ауыстыру, кнопканы екі рет басу жылдамдыѓын, тышќан кµрстекішініњ ќозѓалу жылдамдыѓын µзгерту ‰шін жєне тышќан кµрсеткіші ќозѓалѓанда ізін ќалдыруды ќамтамасыз ету ‰шін ќолданылады.
Принтеры – орнатылѓан принтерлердіњ драйверлері орналасќан папка деуге болады. Принтер драйверініњ белгісіне тышќанмен шернту арќылы баспаѓа жіберілген тапсырмаларды баќылай аламыз. М±нда таѓыда Принтерді орнату шебері де бар. Шеберді іске ќосып ондаѓы драйверлердіњ тізімінен принтерге сай келетінін тањдаймыз.
Сеть - ќандайда бір желіге жалѓанѓандар ‰шін керек. Осы программаныњ кµмегі арќылы желі ж±мысын реттеп отыруѓа болады.
Система – 4 ќосымша командасы бар Свойства:Система деген терезені ашады. 1-ші командасы Общий . М±нда б±л ќандай компьютер, Windows-тыњ ќандай версиясы орнатылѓан, оперативті жады ќанша, т.б. мєліметтер кµрсетілген. 2-ші командасы Устрйства. М±нда компьютерге орнатылѓан ќ±рылѓылардыњ драйверлерініњ тізімі кµрсетілген. Драйверлердіњ жаѓдайын, версиясын кµру ‰шін аттарыныњ ‰стіне тышќан кµрсеткішін єкеліп кнопканы екі рет басу керек. Егер ондаѓы ќандайда бір белгі ќызыл крестикпен белгіленсе, онда ќ±рылѓыныњ ќосылмаѓаны. Егер ќ±рылѓы басќа ќ±рылѓылармен конфликте болса, не д±рыс істемей жатса, онда олардыњ белгілерініњ ‰стінде сары леп белгісін байќауѓа болады.
Специальные возможности – м‰гедек адамдарѓа арналѓан. Кµзі нашар кµретін, ќозѓалу м‰шелері заќымдалѓан адамдардыњ ж±мыс істеуіне лайыќтап компьютерді баптау ‰шін ќолданылады.
Телефонные соединение – модем желіге телефон арќылы жалѓанатын жаѓдайда кейбір параметрлерді енгізу ‰шін ќолданылады.
Управление питанием – электр энергиясын аз пайдалану режимдерін орнату ‰шін ќолданылады.
Язык и стандарты - бірнеше ќосымша командасы бар Свойства: Язык и стандарты терезесін шыѓарады. Язык командасы арќылы тілдерді тањдауѓа болады. Число командасы арќылы сандардыњ форматын, Денежная единица командасы арќылы валюта форматын, Время командасы арќылы уаќыт форматын, Дата командасы арќылы дата форматын µзгертуге болады.
Установка и удаление программ – Установка/удаление, Установка Windows, Системный диск деген командалары бар терезені ашады. Установка/удаление командасы арќылы жања программаларды орнатуѓа жєне ќажет емес программаларды µшіруге болады. Установка Windows командасы арќылы Windows ж‰йесініњ орнатылмаѓан компоненттерін орнатуѓа, алып тастауѓа болады. Системный диск - Windows ж‰йесініњ ж‰йелік дискетін ќ±ру ‰шін ќажет.
Лекция №10
Файл. Папка.
Жоспар:
1. Файл ±ѓымы, файл аты.
2. Папка, оныњ негізгі ќызметі.
3. Проводник терезесі.
Әдебиеттер:
-
Жаңа ақпараттық технологиялар. Б.Бөрібаев, Е. Балапанов, Г. Мадьярова Р. Дузбаева. Алматы 2001 ж “ Ғылым” ғылыми баспа орталығы.
-
Информатика М.Қ. Байжұманов Л.Қ. Жапсарбаева Алматы 2004 ж.
-
“Есептеуіш техника және программалау”, О. Камардинов, Алматы - 1997
1. Файл ±ѓымы, файл аты.
Магниттік дискілерде саќталатын барлыќ информация файл деп аталатын байттар жинаѓы т‰рінде беріледі.
Файл – ќатты немесе иілгіш магниттік дискілерге жазылѓан атауы, µлшемі бар байттар жиынтыѓы.
Жалпы айтќанда файл б±л, бір программа, не бір текст, не бір сурет ќысќаша айтќанда бір типтегі берілгендердіњ кез- келген жиынтыѓыныњ дискіде саќталуы.
Єр файлдыњ аты болуы керек. Атсыз файл болмайды. Файл аты екі бµлімнен т±рады: файлдыњ µз аты жєне кењейтпесі.
Файл атыныњ ±зындыѓы MS DOS ж‰йесінде 8 символдан аспауы керек болѓан, ал WINDOWS ж‰йесінде 256 символѓа дейін пайдалана беруге болады, ал кењейтпесініњ ±зындыѓы 3 символдан аспау керек. Файл аты мен кењейтпесі н‰кте арќылы ажыратылады.
Файл атын жазуда MS DOS ж‰йесінде латынныњ ‰лкен, кіші єріптері, цифрлар, WINDOWS ж‰йесінде латынныњ, орыстыњ ‰лкен, кіші єріптері, цифрлар, сондай-аќ кейбір ќызметші сµздер символдар ќолданылады.
_ астын сызу белгісі
$ доллар белгісі
# номер
& амперсанд
@ коммерциялыќ эт
! леп белгісі
% процент белгісі
~ тильда
^ карата белгісі
() {} жай жєне фигуралы жаќша
Файл кењейтпесі – файлдыњ ќандай маќсатта ќолданылатынын, ќандай топќа жататынын білдіреді. Файл кењейтпесіне ќарап бірден б±л файлдыњ программалыќ, не текстік, не графикалыќ файл екенін білуге болады.
.sys, .drv, .vga, .ega т.б. – сыртќы ќ±рылѓылардыњ драйверлері, б±лар арќылы компьютер т‰рлі мониторлармен, клавиатурамен, принтермен, тышќанмен, орыс-ќазаќ алфабитімен ж±мыс істеуге бейімделеді.
.bat –MS DOS операциялыќ ж‰йесінде жазылѓан командалыќ файл.
.txt, .doc, .wri, т.б. –текстік файлдар.
.com, .exe –DOS-тыњ басќарумен тікелей орындалатын файл.
.BAS –Бейсик тілінде ќ±рылѓан программа.
.pas –Паскаль тілінде ќ±рылѓан программа.
.bak – орындалатын файлдыњ резервтік кµшірмесі.
Ескерту
-
Компьютердіњ клавиатура, монитор, принтер ќ±рылѓыларына стандартты атаулар берілген. Мысалы:
.CON (CONSOLE)- клавиатура не монитор
. PRN (PRINTER)- принтер
Пайдаланушыныњ б±ларды µз файлына кењейтілу ретінде енгізуі м‰мкін емес.
-
бір режимде, мысалы Бейсикте, не WORD-та ќ±рылатын екі т‰рлі файлѓа бірдей ат берілмеуі тиіс, себебі біріншісін екіншісі жойып жібереді.
Логикалыќ диск.
Винчестерге (ќатты диск) С деген ат беріледі. Винчестерлердіњ аты оныњ санына байланысты ма? Жоќ. Ќазіргі винчестерлердіњ сиымдылыѓы бірнеше ондаѓан Гбайт болып жатыр. Ілгері MS DOS ж‰йесі сиымдылыѓы 32 Мбайтан кµп винчестермен ж±мыс істей алмаѓан. Б±л ќиындыќтан шыѓу ‰шін винчестерді сиымдылыѓы 28-32 Мбайт болатын логикалыќ дискілерге бµлген. Б±л логикалыќ дискілер С, Д, Е, ... деген атаулар алды. Осылайшаша бір винчестер болѓан к‰нніњ µзінде логикалыќ дискілердіњ саны бірнеше болды. Ќазір кµбінесе винчестрлерді С, Д деп екі бµледі. С логикалыќ дискісі ж±мысшы диск, ал Д логикалыќ дискісі файлдардыњ резервтік кµшірмесін, дистрибутивтерді саќтайтын диск ретінде ќолданылады.
2. Папка, оныњ негізгі ќызметі.
Дискіге тиеулі файлдарды тез табу ‰шін операциялыќ ж‰йе файлдар каталогын (папка) пайдаланады.
Папка (каталог)-арнайы ат берілген файлдар тобы. Оѓан дискіге жазылѓан єр файлдыњ аты, ќанша байт орын алатыны, дискіге енгізілген календарлыќ датасы, уаќыты тіркеліп ќойылады. Б±л тіркеліп ќойлатын жазуларды файл сипаттамасы деп атайды.
Каталогты файл атауларын жинаѓыш жазу столыныњ суыртпасы сияќты кµзге елестету м‰мкін.
Т‰рлі режимдерге арналып дискіде ашылатын каталогтар кµп болуы да м‰мкін. Олардыњ атауларын жазылѓан дискіні негізгі не т‰бірлік каталог деп, онда жазулы каталогты ішкі не баѓыныњќы каталог деп атайды.
Бір каталогтыњ ішіне екіншісін, екінші каталогты ішіне ‰шіншісін ендіріп ќоюы да м‰мкін т.с.с. М±ндай ќ±рылымды каталогтар аѓашы деп, єр каталог, оѓан ендірілген ішкі каталогпен салыстырѓанда, бірінші дењгейлі деп аталады.
Операциялыќ ж‰йеніњ негізі єрекеттерініњ бірі – каталог ќ±ру, файлдар жазылатын дискініњ орындарын белгілеу, оларѓа файдарды жазу не олардан оќу, файлды бір дискіден екінші дискіге кµшіру, оѓан жања ат беру, не оны жою.
Дискілік файлдарды жєне операциялыќ ж‰йеніњ файлдармен ж±мыс істеу тєсілдерін файлдыќ ж‰йе деп атайды.
Ескерту. Екі т‰рлі каталогќа атаулары бірдей болатын файлдар мен ішкі каталогтарды жазу да м‰мкін. Операциялыќ ж‰йе оларды єр т‰рлі деп ќабылдайды.
3. Проводник терезесі.
Папкалармен жєне файлдармен ж±мыс істеуге арналѓан терезені ПускПрограммыПроводник командалары арќылы немесе SHIFT клавишін бір ќолмен басып т±рып ж±мыс столындаѓы Мой компьютер белгісіне тышќан кµрсеткішін єкеліп сол жаќ кнопкасын екі рет жылдам басу арќылы шаќырамыз. Терезе кµрінісі суреттегідей болады.
Керекті папканы аѓымдыќ ету ‰шін тышќан кµрсеткішін папка атыныњ ‰стіне єкеліп сол жаќ кнопкасын екі рет жылдам басу керек. Ішкі папкадан бірінші дењгейлі папкаѓа µту ‰шін ќ±ралдар панеліндегі Вверх кнопкасын басу керек.
Жања папка ќ±ру ‰шін орындалатын єрекеттер:
Мысалы С:\Мои документы папкасыныњ ішінен жања папка ќ±ру керек:
-
С дискісіндегі папкалар тізімі кµрсетілген бµлікте жања папка ќ±рылатын папканы аѓымдыќ етеміз, яѓни Мои документы папкасын аѓымдыќ етеміз.
-
Кµлденењ мєзірдегі ФайлСоздатьПапку командасын орындаймыз. Мои документы папкасыыныњ мазм±нын жаѓында Новая папка деген жазу кµрінеді.
-
Новая папка дегенді µшіріп клавиатурадан жања ат жазып тышќан кнопкасын екі рет шертеміз не Enter клавишін басамыз.
Папкадан папкаѓа файлдарды кµшіру ‰шін орындалатын єрекеттер:
Мысалы, Мои документы папкасындаѓы Инф13.doc файлын Student папкасына кµшіру керек болсын:
-
Мои документы папкасын аѓымдыќ етіп Инф13.doc файлын белгілеп аламыз.
-
Кµлденењ мєзірдегі ПравкаКопировать командасын немесе ќ±ралдар панеліндегі Копировать кнопкасын басу.
-
Student папкасын аѓымдыќ етіп кµлденењ мєзірдегі немесе ќ±ралдар панеліндегі Вставить командасын орындау.
Файлдар тобын кµшіру ‰шін файлдарды топтап жоѓарыдаѓы 2,3-ші єрекеттерді ќайталаймыз. Ќатар т±рѓан алты файлды белгілеу ‰шін SHIFT клавишін басып т±рып тышќан арќылы бірінші файлды, одан соњ алтыншы файлды белгілесек арасындаѓы файлдар белгіленеді. Ќатар т±рмаѓан файлдарды белгілеу ‰шін CTRL клавишін пайдаланамыз.
Дискетке файлдарды кµшіру ‰шін орындалатын єрекеттер:
-
Керекті папканы аѓымдыќ етіп кµшірелетін файлды не файлдар тобын белгілеп алу.
-
Копировать командасын орындау.
-
Дискетті салу. Папкалар тізімі кµрсетілген бµлікте Диск3,5(А) дегенді аѓымдыќ етіп Вставить командасын орындау.
-
С дискісін не оныњ ішіндегі кез-келген папканы аѓымдыќ ету, одан соњ дискетті алу.
Файлдардыњ орнын ауыстыру ‰шін жоѓарыдаѓы кµшіру єрекеттеріндегі Копировать командасыныњ орнына Вырезать командасын орындау керек.
Керек емес папканы, файлды µшіру:
-
¤шірелетін папканы, файлды немесе файлдар тобын белгілеп алу.
-
Ќ±ралдар панеліндегі Удалить кнопкасын не Delete клавишін басу.
Файлдыњ контекстік мєзірі арќылы да файлды кµшіруге, атын ауыстыруѓа, µшіруге болады.
Лекция 1
PAINT графикалыќ редакторы.
Жоспар
1. Программа терезесі.
2. Ќолданылатын аспаптар.
3. Мәтінді енгізу.
4. Суреттерді баспаға шығару.
Әдебиеттер:
1. Жаңа ақпараттық технологиялар. Б.Бөрібаев, Е. Балапанов, Г. Мадьярова
Р. Дузбаева. Алматы 2001 ж “ Ғылым” ғылыми баспа орталығы.
2. Информатика М.Қ. Байжұманов Л.Қ. Жапсарбаева Алматы 2004 ж.
3. А.Левин “Самоучитель работы на компьютере” Москва, 1997.
4. Г.Евсеев, С.Симонович “WINDOWS 98 полный справочник в вопросах и ответах”. Москва, 2001
Графикалыќ редактор – графикалыќ бейне т‰ріндегі суреттерді салуѓа жєне оларды µњдеуге арналѓан арнайы программа. Ќазіргі кезде н‰ктелік (немесе растрлыќ) жєне векторлыќ деп аталатын графикалыќ редакторлардыњ екі т‰рі белгілі. Н‰ктелік графикалыќ редакторларда кез келген сурет Пиксельдер деп аталатын н‰ктелерден т±ратын кішкене бейнелер (мозаика) арќылы салынады, ал н‰ктелердіњ єрќайсысы т‰рлі т‰ске бояла алады.
Paint (Paintbrus) – Windows ж‰йесініњ стандартты программалар толбына кіретін ќарапайым н‰ктелік графикалыќ редактор. Paint µзініњ м‰мкіндіктері жаѓынан профессионалды графикалыќ редакторлардыњ біршама тµмендеу болѓанымен ол едєуір к‰рделі єрі тартымды, т‰рлі- т‰сті жєне аќ-ќара суреттерді, схемаларды, сызбаларды (чертеждерді) даярлауѓа м‰мкіндік береді. Б±л редакторларды игеру онша ќиын емес, оныњ ќ±рамында сурет салу, сызу жєне оларды µњдеуге арналѓан стандартты ќарапайым аспаптар жиыны бар, дайындалѓан бейнелер файлдардыњ кењ тараѓан графикалыќ форматында саќталады.
1. Программа терезесі.
Редакторды іске ќосу ‰шін Іске ќосу Программалар Стандартты Paint командалар тізбегін орындасаќ, экранда программаныњ терезесі пайда болады. Оныњ ќ±рамында бізге осыѓан дейін таныс элементтермен (ж±мыс аумаѓы, менюмен таќырып жолдары) бірге бірсыпыра жања элементтер де бар.
Терезеніњ сол жаќ шеткі ќабырѓасында аспаптар таќтасы орналасќан. Одан сіздер Paint – та кездесетін барлыќ сурет салу аспаптарын кµре Кез келген апаптарды тањдау ‰шін соныњ белгісіне тышќан курсорын жеткізіп, оны шерту жеткілікті. Осыдан кейінтањдап алынѓан апаптыњ бейнесі (шартбелгісі) айќын т‰спен ерекшеленеді.
Терезеніњ тµменгі жаќтауы бойымен т‰стер палитрасы орналасќан. Paint- та бір уаќытта екі т‰спен сурет салуѓа болады: ќалам т‰сімен (м±нан былай оны ќысќаша негізгі т‰с деп атаймыз) жєне фон т‰сімен (м±нан былай оны фондыќ деп атаймыз ) . Палитраныњ сол жаќ шетінде бірі екіншісініњ ішіне орналасќан кішкене екі тік тµртб±рыш т±р, осылардыњ ‰стіњгісі – негізгі т‰сті, ал астыњѓысы- фондыќ т‰стерді кµрсетеді. Кез келген сєтте т‰стерді µзгерту м‰мкіндігі бар, ол ‰шін курсорды палитрадаѓы жања т‰ске апарып, тышќанныњ сол жаќ батырмасын шерте отырып негізгі т‰сті, ал оњ жаќ батырмасын басу арќылы- фондыќ т‰сті µзгерту болады.
2. Ќолданылатын аспаптар.
Paint асапаптарын іс ж‰зінде игеруге кіріспес б±рын ескертетін бір жайт- редакторда ж±мыс істеу барысында соњѓы орындалѓан єрекетті µзгерту м‰мкіндігі бар (б±л єрекет барлыќ программаларда кездеседі). ¤згерту операциясы алѓашќы кезде жиі ќолданылады. Оны іске асрыу ‰шін менюдіњ Т‰зету ¤згерту { ctrl+я } (Редактирование Отменить) командасын керек.
Аспаптар таќтасы ќарапайым суретшініњ аспаптарыныњ жиынына ұқсас болып келеді. Ең алғашқы аспапқа Қылқалам (Кисть) жатады. Ол әдеттегі қарындаш тәрізді сурет салу жұмысын атқарады. Мұндай аспапты таңдаған соң, “тышқанның” стандартты курсоры Қылқаламға айналады. Тышқанның сол жақ батырмасын басып тұрып (оны жібермей) курсорды экран бетімен жылжытсаңыз курсор артында із қалдырады, оның түсі сол мезеттегі тағайындалған түске сәйкес болады.
Мұнан төмен орналасқан аспап-Аэрозольді баллон немесе Шашыратқы. Оны таңдап алғанан кейін тышқан курсоры косу символына ұқсас таңбаға айналады. Енді сол жақ батырманы басып түрып курсорды экран бетімен жүргісе, оның артында шашраған бояуға ұқсас із қалады.
Бірінші өшіргіш арқылы кейінен керекті фондық түсті таңдап алып, экрандағы әртүрлі түстегі бейнелерді жаңа фондық түске бояуға болады. Осы тәсілді пайдалану кезінде тышқанды екі рет шертсек, онда курсор маңы бірден фондық түске боялады.
Екінші тұрдегі өшіргіш арқылы өзімізге қажетті негізгі және фондық түстерді тағайындаған соң, өшіру нәтижесінде негізгі түстегі фрагменттер фондық түске бояла бастайды. Осы тәсілмен тышқанды екі рет шерту суреттегі курсор маңындағы бір түсті бояуды түгелдей дерлік екіншісіне бірден өзгертуге мүмкіндік береді (яғин, дәл осы уақытқа дейін негізгі түспен боялған бейне фондық түске боялып кетеді).
Аймақтардың ішін бояу (Заливка).
Paint редакторы тұйық сызықтар ішін негізгі түспен бояуға мүмкіндік береді. Бұл үшін Білік (валик) аспабын таңдап белгілеп алып, курсор кішкенен білік түріне айналғанда, оны тұйықталған аймақтың кез келген ішкі нүктесіне алып барып, тышқанды шертсе болғаны. Сонда тұйық аймақ түгелдей негізгі түске бояла бастайды.
Тұйық аймақты бояу барысында оның қабырғаларының үзік жері болмауын қадағалап отырыңыз. Тіпті бір нүкте (пиксель) сиятын ұзілген жердің болуы бояудың аймақтан тыс таралып кетуіне себепші болады.
3. Мәтінді енгізу.
Әріптер мен цифрларды, сондай-ақ арнайы символдар бейнесін Paint ортасында Қылқалам мен Біліктің көмегімен әркім өзі-ақ қолмен салуы мүмкін. Бірақ бұл біраз еңбектенуді талап ететін іс, сондықтан редакторда суреттік бейнелер көрінісіне мәтіндік фрагменттер қосу тәсілі енгізілген. Ол үшін Мәтін аспабы қолданылады.
Мәтін теру кезінде курсор пішіні қарапайым редакторлардағы сияқты енгізу курсорына ұқсас түрге айналады. Енгізу курсорын сіздер кездестірдіңіздер. Мәтін енгізуді бастау курсорды суреттің белгілі бір нүктесіне апарып, тышқанды шерту арқылы іске қосады. Сол сәтте экранға жыпылықтап тұратын енгізу курсоры шығады да, ол мәтін фрагментін енгізуді бастауға болатындығын білдіреді. Мәтін негізгі түспен енгізіледі, енгізу барысында әдеттегідей BaskSpase, Delete пернелерінің көмегімен символдарды жоюға болады. Жаңа жолға өту үшінEnter пернесін басу керек. Мәтіндік информацияны енгізуді тоқтату кез келген сәтте тышқанды сырт еткізу арқылы орындалады.
4. Суреттерді баспаѓа шыѓару.
Ж±мыс аумаѓында т±рѓан суретті бірден басып шыѓару ФайлПечать командасымен ж‰ргізіледі. С±хбаттасу терезесінде графиктік бейнені басып шыѓару сапасын беруге болады.
Терезе тобында Бµліктеу ауыстырып ќосќышын (переключатель Частично) пайдалану арќылы суретті толыќ к‰йде емес, тек оныњ ерекшеленген фрагментін ѓана басып шыѓару м‰мкіндігі де бар. Сол терезедегі Принтердіњ р±ќсатын пайдалану (Исползование Разрешение Принтера) деген тексеру жалаушасыныњ єрекеті принтердіњ наќты моделіне байланысты.
Масштабты µзгерткенде саќ болѓан жµн, µйткені ол єдетте басылуѓа тиіс бейненіњ сапасын тµмендетіп жібереді.
Лекция 2
Microsoft Office 2000- программалар пакеті.
Жоспар:
1. Microsoft Office 2000 пакетінің қолданбалы
программалары мен көмекші саласы.
2. Office интерфейсі.
3. Office көмекшісі.
Әдебиеттер:
1. Жаңа ақпараттық технологиялар. Б.Бөрібаев, Е. Балапанов, Г. Мадьярова
Р. Дузбаева. Алматы 2001 ж “ Ғылым” ғылыми баспа орталығы.
2. Информатика М.Қ. Байжұманов Л.Қ. Жапсарбаева Алматы 2004 ж.
3. А.Левин. “Самоучитель работы на компьютере” Москва, 1997.
4. Г.Евсеев, С.Симонович “WINDOWS 98 полный справочник в вопросах и
ответах”. Москва 2001.
5. Дж. Куртер. А.Маркви. “MICROSOFT OFFICE 2000”. Санкт-Петербург, 2000
1. Microsoft Office 2000 пакетінің қолданбалы
программалары мен көмекші саласы.
Microsoft Office 2000-пакетінің құрамында күшті әрі кеңінен қолданылатын бірнеше қолданбалы программалары бар. Оның құрамына төмендегі офистік қосымшалардың соңғы версиялары кіреді.
Word – текстік процессор.
Excel – электронды таблицаларды басқару программасы.
Access – берілгендер қорын басқару жүйесі.
Pover Point – презентациялар құру программасы.
Outlook – информациялық жүйе.
Publisher – баспа өнімдерін дайындау жүйесі.
Office 2000- пакетінің программаларының деңгейі алдыңғыларына қарағанда жоғары. Олар пайдаланушымен қосымшалар арасындағы ыңғайлы қарым – қатынасы, және интернетпен, басқада желілермен жұмыс істеуді қалыптастырады. Office 2000 пакетінің мынандай көмекші саласы бар:
Microsoft Graph – офистік қосымшалары түрлі диаграммалар құруға арналған программа.
Word Art -текстік графика программасы.
Clip Gallery – сурет, аудио және видеофайлдардың жинағы.
Барлық программаларда жұмыстың тиімділігін арттыруда септігі бар қысқа түсініктеме беретін Offiсe көмекшісі бар.
Offiсe 2000 пакеті оның қосымшаларының барлығының бірнеше жалпы фцункциялары болатынымен ыңғайлы. Мысалы Word – та, Access – те, Excel –де файлды сақтау үшін сохранит командасы қолданылады.
Office 2000 қосымшаларын жүктеудің үш түрлі тәсілі бар:
-
Office панеліндегі сәйкес кнопкаға шерту арқылы.
-
Негізгі мәзір арқылы.
-
Негізгі мәзірге программы мәзірінің ішкі мәзіріндегі қосындылар арқылы.
Office панелі Office 2000 пакетін орнатқан кезде автоматы түрде қойылмайды. Оны ашу үшін Пуск→ Программы→ Средства Microsoft Office→ Панель Microsoft Office командалар тізбегін орындау керек. Кейін Windows жүйесі қосылғанда бұл панелді автоматы түрде ашу ашпау керектігін көрсетсек, панел экранның оң жақ шетінде көрінеді. Office панелі Office 2000 пакетінің кез-келген қосымшасын жүктеудің ең ыңғайлы құралы. Бұл панелді пайдаланбаған жағдайда Office 2000 қосымшаларының документін ашу үшін негізгі мәзірдің жоғарғы жағындағы открыть документ Microsoft Office немесе Создать документы Microsoft Office бөлімдерін таңдау керек. Егер бірінші қосымшаны жүктеп, одан кейін документті ашу үшін негізгі мәзірдегі Программы бөлігін таңдаймыз. Office 2000 программалары Программы мәзірінде жеке-жеке көрсетілген. Керектісін тышқан арқылы таңдаймыз.
2. Office интерфейсі.
Office 2000 қосышаларында бір типті интерфейс қолданылады. Егер сіз Excel терезесімен жұмыс істесеңіз, Word терезесімен жұмыс істеу қиын болмайды. Демек әртүлі қосымшаларда ортақ нәрсе көп.
Терезенің бірнші қатарында тақырыптар қатары орналасқан. Оның оң жағында – үш кнопкасы бар. Бұлар терезенің өлшемдерін өзгерту, жабу үшін қолданылады.
Әрбір қосымшадағы жұмыс істейтін облыс –документ терезесі деп аталады. Мұнда берілген прогрммамен жұмыс істеуге қажетті барлық құралдар - айналдыру жолағы, күй қатары, командалар панелі орналастырылған.
Командалар панелінің екі типі бар: мәзір қатары және құралдар панелі. Мәзір қатарында командалар категорияларға біріктірліген.
Құралдарда панелінде орындайтын әрекетке қатысты суретпен белгіленген кнопкалар орналасқан. Осы кнопкалар арқылы керекті командаларды тез орындауға болады.
3. Office көмекшісі.
Көмекші ( помощник ) – пайдаланушы мен программалар арасында дұрыс қатынасты орнату үшін Microsoft компаниясының қосқаны. Қосымшалар аралығында көмекші үшін шекара жоқ, ол Office 2000 қосымшаларының барлық сұраулары бойынша анықтама береді. Бірнеше көмекшінің ішінен біреуін оның контекстік мәзірінен таңдауға болады. Көмекші қосымша терезесінің ішінде емін –еркін қозғалып мәселені шешудің тиімді әдістерін табуға септігін тигізетін кеңестер беріп отырады. Сіз қандай да бір жаңа командамен не бір қиындыққа кездессеңіз көмекші көмегін ұсынады. Көмекшіге тышқанды алып келіп оң жақ кнопкасын басып контекстік мәзірден Параметры командасын таңдасақ Помощник диалогтық терезесі ашылады. Керекті параметрлерімізді өзгертуіміз мүмкін. Параметрлердің өзгеруі көмекшінің кез-келген қосымшадағы әрекетіне әсер етеді.
Файлдармен жұмыс істеу.
Жаңа документ құру .
Файлды сақтау.
Файлды жабу.
Файлды ашу.
Алдын ала көру және қағазға басу.
Редакциялау.
, Delete клавиші
Отменить, вернуть.
Правописание.
Белгілеу, орнын ауыстыру, көшіру.
Файлдармен жұмыс істеу, текстерді редакциялау, белгілеу, орнын ауыстыру, көшіру тәсілдері Offic-тің барлық қосымшаларында бірдей.
Лекция №3
МS WORD редакторы туралы негізгі мағлұматтар.
Жоспар:
1. WORD редакторын тағайындау, іске ќосу, ж±мысын аяќтау.
2. WORD редакторыныњ терезесі.
3. Ќ±жаттарды саќтау жєне ашу.
4. Форматтау ж±мыстары.
Әдебиеттер:
1. Жаңа ақпараттық технологиялар. Б.Бөрібаев, Е. Балапанов, Г. Мадьярова
Р. Дузбаева. Алматы 2001 ж “ Ғылым” ғылыми баспа орталығы.
2. Информатика М.Қ. Байжұманов Л.Қ. Жапсарбаева Алматы 2004 ж.
3. А.Левин. “Самоучитель работы на компьютере” Москва, 1997.
4. Г.Евсеев, С.Симонович “WINDOWS 98 полный справочник в вопросах и
ответах”. Москва 2001.
5. Дж. Куртер. А.Маркви. “MICROSOFT OFFICE 2000”. Санкт-Петербург, 2000
МS WORD – мәтіндік құжаттарды дайындауға, түзетуге және қағаз басып шығаруға арналған WINDOWS жүйесінің қосымша программасы. Ол мәтіндік және графикалық информацияларды өңдеу барысында жүзден аса операцияларды орындай алатын ең кең тараған мәтін редакторының бірі.
Қазіріг компьтерлік технологияда орындауға болатын кез-келген операція бұл ортада жүзеге асырыла береді.
Жалпы WORD редакторында типография жұмысына коректі баспа материалдарын теруден бастап, олардың оригинал макетін толық жасауға дейінгі барлық жұмыс орындалады.
М±нда құжаттармен кестелерді көрікті етіп безендіруге қажет көптеген дайын шаблондар, стильдер, қарапайым графиктік бейнелерді салатын аспаптар жеткілікті.
1. WORD редакторын тағайындау, іске қосу, жұмысын аяқтау.
WORD-пен жұмыс істеуді бастау үшін WINDOWS жүйесінің басқа программалары сияқты он бастапқы нұсқалық дискеттерден немесе компакт-дискіден компьтерге жазып орналастыру қажет.
Орналастырылған WORD редакторын іске қосу бірнеше тәсілмен жүзеге асырылады:
1.Басқару тақтасындағы іске қосу (Пуск) менюінің, Орындау (Выполнить) командасының көмегімен, бұл тәсіл редактордың қосымша параметрін іске қосуға арналған.
2.Программалардың Microsoft Office тобындағы WORD шартбелгісінде тышқанды екі рет шерту арқылы.
3.WORD редакторына дайындалған құжаттың шарт белгісіне тышқан курсорын жеткізіп, он екі рет шерту арқылы.
Редактормен жұмысты аяқтау кез-келген стандартты тәсілдермен жүргізіледі.
-Файл→Шығу меню командасын таңдау арқылы.
-
WORDнегізгі терезесінің жүйелік менюдегі Жабу командасын таңдау.
-
Тікелей Alt+F4 пернелерін басу.
Достарыңызбен бөлісу: |