Қолданбалы хаттамалар өзінің жұмысын OSI моделінің жоғарғы деңгейінде атқарады. Олар мәлімет алмасуды және қосымшалармен әрекет етуін қамтамасыз етеді. Белгілі қолданбалы хаттамалар тізіміне төмендегілер кіреді:
АРРС (Advanced Program-to-Program Communication) — IBM фирмасының SNA-бір рангілі хатамасы, көбінесі ол AS/400® - де қолданады;
FTAM (File Transfer Access and Management) — файлдарға рұқсат етілетін OSI хаттамасы;
Х.400 — халықаралық электрондық почтамен байланысқа арналған ССIТТ хаттамасы;
X.500 — бірнеше файлдар мен каталогтар жүйедегі ССIТТ хаттамасы;
SMTP (Simple Mail Transfer Protocol) — электронной почтамен аламсуға арналған Интернет хаттамасы;
FTP (File Transfer Protocol) — файлдарды тасуға арналған Интернеттік хаттама;
SNMP (Simple Network Management Protocol) — желілік санау және желі компоненттері үшін Интернеттік хаттама;
Telnet — жойылған мәліміеттерді тіркеу және оларды өңдеу үшін аранлған Интернеттік хаттамалар;
Apple Talk и Apple Share® — Apple фирмасының желілік хаттамалар жинағы;
DAP (Data Access Protocol) — DECnet желісі файлдарына рұқсат хаттамалары.
Транспорттық хаттамалар компьютерлер арасындағы байланысты қолдайды және олардың арасындағы мәлімет алмасуға кепілдік береді.
Белгілі транспорттық хаттамаларға мыналар жатады:
TCP (Transmission Control Protocol) — TCP/IP- хаттамасы мәліметтерді жеткізуге кепілдік береді;
SPX— мәліметтерге арналған IPX/SPX (Internetwork Packet Exchange/Sequential Packet Exchange) хаттамалар жиынының бір бөлігі;
NWLink — Microsoft фирмасының IPX/SPX хаттмасы орындалуы;
NetBEUI [NetBIOS (Network Basic Input/Output System) Extended User Interface — қолданушының кеңейтілген интерфейсі] —(NetBIOS) компьютерлері арасында байланысты орнатады және жоғарғы деңгейлерге (NetBEUI) транспорттық қызметін атқарады;
Желілік хаттамалар байланыс қызметін қамтамасыз етеді. Бұл хаттмалар мәліметтердің бірнеше типтерін басқарады: адрестеу, қатені тексеру, маршруттеу т.б. одан басқа желілік хаттамалар нақты бір желілік ортада байланысты орнатуға арналған ережелерді анықтайды, мысалы Ethernet немесе Token Ring. Белгілі желілілік хаттамаларға мыналар жатады:
IP (Internet Protocol) — TCP/IP-пакеттерді тасымалдауға арналған хаттамалар;
IPX (Internetwork Packet Exchange) — пакеттерді тасымалдауға және маршруттауға арналған NetWare фирмасының хаттамсы;
DDP (Datagram Delivery Protocol) — AppleTalk-мәліметтерді тасымалдау хаттамасы;
Қолданбалы хаттамалар қолдануға желілік ресурстарға кіруді және мәліметттерді жіберуді жүзеге асыру үшін қызмет етеді. Желіаралық хаттамалар әртүрлі аумақтық желілер арасындағы хаттамаларды жіберуді ұйымдастыруға көмектеседі. Солардың ең көп таралғаны әлемдік ғажап желісі Internet- ті қолданылатын IP(Internet protocol).
Достарыңызбен бөлісу: |