ОқУ-Әдістемелік кешені пәні: Денсаулық сақтаудағы құқық және экономика негіздері Мамандығы
Қазақстанда медициналық заң болуы керек пе?
жүктеу/скачать 71.97 Kb.
|
| Қазақстанда медициналық заң болуы керек пе?
Құқық теориясы құқық салаларына бөлудің негізгі критерийлері ретінде құқықтық реттеудің пәні мен әдісін таниды. Пән туралы айтқанда, құқық саласының нормаларын реттейтін қоғамдық қатынастардың ауқымын айтамыз. Оқу әдебиетінде былай делінген: «Қоғамдық қатынастар, біріншіден, тұрақты, қайталанатын болса, құқықтық реттеу пәніне айналуы мүмкін; екіншіден, мемлекет пен қоғам бұл қоғамдық қатынастардың құқықтық нысанын беруге, демек, оларды қорғауға және қорғауға мүдделі; үшінші, әртүрлі сыртқы бақылау мүмкіндігі – сот, әкімшілік, мемлекет.»27 2020 жылғы Денсаулық сақтау кодексінің 3-бабына сілтеме жасай отырып, «Осы Кодекс Қазақстан Республикасы азаматтарының конституциялық құқығын іске асыру мақсатында денсаулық сақтау саласындағы қоғамдық қатынастарды реттейді. Қазақстан Республикасы денсаулықты қорғау жөніндегі» Басқаша айтқанда, денсаулық сақтау саласындағы қоғамдық қатынастарды медициналық құқықтың пәні ретінде қарастыруға болады. Медициналық көмек көрсету әрқашан тиісті реттеуді қажет ететін екі жақты процесс. Тәуелсіз сала ретінде таңдаудың екінші маңызды критерийі қоғамдық қатынастарға әсер ету тәсілдері, әдістері деп түсінілетін реттеу әдісі. Теориялық және құқықтық әдебиеттерде императивті және диспозитивті әдістер бөлінеді. Денсаулық сақтау саласындағы қатынастарды реттеуде императивті (мысалы, міндетті медициналық тексерулер) және диспозитивті әдістер (мысалы, медициналық көмектен бас тарту құқығы) бар. Құқық саласының бар екендігі туралы айтуға мүмкіндік беретін қосымша шарт – заңға қайшы әрекеттер жасаған жағдайда мемлекет тарапынан бақылауға жүгіну мүмкіндігі. Орындамау, құқықтық нормаларды бұзу денсаулық сақтау саласында белгілі бір жағдайларда жауапкершіліктің әртүрлі түрлеріне әкеп соғады: азаматтық, әкімшілік, қылмыстық. Медициналық құқық мәселесін жан-жақты қарастыру және оның жүйедегі орны Қазақстанның құқық салалары осы мақаланың форматынан шығып, тәуелсіз ғылыми талдауға лайық. Бірақ мойындау керек, 18 қыркүйекте қабылданған__2009 жылғы «Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы» Қазақстан Республикасының Кодексі Қазақстанда медициналық құқық сияқты саланың қалыптаса бастағаны туралы айтудың салмақты себебін берді. Ал оның одан әрі дамуы 2020 жылы Қазақстан Республикасының «Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы» жаңа кодексінің қабылдануымен байланысты. №2 дәріс жүктеу/скачать 71.97 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|