Оқулық Алматы, 013 Қазақстан Республикасы Білім жəне ғылым министрлігінің «Оқулық»
-кесте Əртүрлі нысандардың жасушалық циклінің ұзақтығы
жүктеу/скачать 3.34 Mb. Pdf көрінісі
|
| 2-кесте
Əртүрлі нысандардың жасушалық циклінің ұзақтығы № Ағза атауы Жасушалық циклінің ұзақтығы, сағат 1 Жүгері – Zea mays 12-29 2 Бұршақтұқымдастар – Vicia faba 26-44 3 Шпинат – Sinapis alba 25-35 4 Сарымсақ – Allium cepa 13-23 5 Сұлы – Avena strigosa 10 6 Хризaнтема - Chrisanthemum 15 7 Скерда – Crepis capillaries 11-12 8 Гаплопаппус – Haplopappus gracilis 10-12 9 Темекі – Nicitiana tabacum 10 10 Бұршақ – Pisum sativum 13-20 11 Қара бидай – Secale cereal 10-20 12 Тышқан – Mus musculus эпителий сперматагониилері 11-38 26-30 13 Егеуқұйрық – Rattus norvegicus Бауыр эпителий 14-47,5 9-10,5 14 Атжалман (эпителий) 12-17,5 15 Тауық – Gallus domesticus (эпителий) 10-16 28 16 Ашытқы – Sacch.cerevisiae 2 17 Бактерия – E.coli 0,3 Жасушалар культурасы: 18 Адам – Homo sapiens эмбриональды фибробластар лейкоциттер НеLa тері бүйрек 18,5 18 20-28 28 21-27 19 Тышқан 11,5-23 20 Қытай атжалманы 13,5-24 Ескерту. Өсімдіктер үшін тамыр меристемасын оптималды жағдайда өсірілу алынған Көп жасушалы ағзалардың бəрінде де митоздық бөліну жүреді. Тыныштықта, интерфазада тұрған жасушада сфера пішінді ядро болады, ядроның сырты екі қабатты, ұсақ, көлемі 40 мкм болатын тесіктері бар мембранамен қапталған. Бұл стадияда хромосомалар ядрода түзу, созылған жəне жарық микроскобы - мен қарағанда көрінбейтін күйде болады. Бұл туралы цитоло- гияның алғаш ғылым болып дами бастағанынан бастап мəліметтер бар. 1888 ж. Т.Бовери аскариданың ұрықтаған жұмыртқасының хромосомалары өткен алдыңғы телофаза кезінде профазада қай жерде болса сол жерде пайда болатындығын айтқан болатын. Бұл тұжырымды ерлі-зайыпты Байерлермен 1957- 1958 жылдары тағы да дəлелдеген, олар лилия тұқымдастардың эндоспермындағы митозды бақылау үшін микрокиносъемканы қолданып көрсеткен. Митоз ядроның бөлінуі – кариокинезден, цитоплазманың бөлінуі – цитокинезден тұрады. Жасуша бөлінулерінің арасындағы кезең интерфаза деп аталады. Интерфаза мен митоз жасушалық циклді құрайды. Митоз барысында жасуша бірқатар өзгерістерге ұшырайды, ол өзгерістер бірнеше фазаларға бөлінеді: профаза, ме- тафаза, анафаза жəне телофаза (2-cурет). |