Оқулық Алматы 2005 ббк 67. 405я7
Кəсіподақтардың функциялары
жүктеу/скачать 2.12 Mb. Pdf көрінісі
|
| Кəсіподақтардың функциялары. Кəсіподақтар жұмыс істейтін
тұлғалардың мүдделерін қорғау үшін құрылды, сондықтан олардың негізгі функциясы – бұл қорғау функциясы. Кəсіподақтар меншік иесінің, мемлекеттік жəне шаруашылық органдарының алдында қызметкерлердің еңбекті қорғауға қатысты құқығын қорғайды, еңбекті қорғауға қатысты бағдарламаларды, заң шығарушылық жəне заңға сəйкес нормативтік құқықтық актілерді жасауға қатысады. Еңбек заңдары кəсіподақтардың жұмыс берушілермен жəне олардың басшылығы арасындағы əлеуметтік-еңбек мəселелері бойынша өндірістен бастап республикалық деңгейге дейінгі қатынастарын реттейді. Бұл деңгейлердің барлығында кəсіподақтар өздерінің қорғау функциясын, сонымен қатар, маңызды функциясы – қызметкерлердің мүдделерін білдіруді жүзеге асырады. Кəсіподақтар осындай аса маңызды екі функцияны орындай алуы үшін оларға мемлекет тарапынан норма шығару, құқық қолдану жəне еңбек заңдарын сақтауға бақылау, сонымен қатар, еңбек дауларын шешу салаларында бірқатар құқықтар мен кепілдіктер берілген. Қызметкерлердің əлеуметтік-еңбек құқықтары мен заңды мүдделерін қорғау, олардың құқықтары мен мүдделерін құқық бұзушылықтардан қорғау, бұзылған құқықтарды қалпына келтіру жəне қызметкерлердің еңбек жəне тұрмысының мейлінше жақсы жəне қолайлы жағдайын орнықтыруға қатысты мақсатты құқықтық қызмет. Кəсіподақтардың өкілдері өндірістердегі қайғылы оқиғаларды тергеуге қатысады, еңбекті қорғау жағдайына, оларды жақсаратуға қатысты шараларды орындауға тексеру жүргізеді. Қызметкерлердің өміріне не денсаулығына қауіп төнген жағдайда кəсіподақтар қауіпті жойғанға дейін жұмыстарды тоқтата тұру туралы ұсыныстар жасайды. Кəсіподақтар қызметкерлерге еңбек міндеттерін орындаумен байланысты келтірілген зақым немесе денсаулығына келген өзге де зиянды өтету үшін жəне қызметкерлердің құқықтары бұзылған басқа да жағдайларда сотқа талап-арызбен жолдана алады. Кəсіподақтардың екінші маңызды функциясы – қызметкерлер мен еңбек ұжымдарының мүдделерін білдіру (өкілдік ету). Қызметкерлердің мүдделерін білдіру функциясы кəсіподақтардың жалақы жəне өзге де əлеуметтік-экономикалық мəселелер бойынша өз мүшелеренің мүдделерін білдіруін көздейді. Осы екі функцияға қоса, кəсіподақтар өзге де функцияларды жүзеге асырады: өздерінің мүшелерінде патриоттық сезімді оятуға байланысты, еңбек тəртібін нығайтуға байланысты шараларды жүзеге асырады, мемлекеттік билік органдары жəне жергілікті өзін-өзі басқару органдарының сайлауына қатысуға қатысты саяси тəрбиені жүзеге асырады. Кəсіптік одақтардың құқықтары (ҚР «Кəсіптік одақтар туралы» заңының 10-бабы) жүктеу/скачать 2.12 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|