Оқулық «Білім беруді дамытудың федералды институты»
жүктеу/скачать 4.61 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 9 Тарау РЕЛЯЦИОНДЫ ДЕРЕКТЕР ҤЛГІСІ РЕЛЯЦИОНДЫ ДЕРЕКТЕР ҤЛГІСІНІҢ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ
| БАҚЫЛАУ СҦРАҚТАРЫ
1. Деректер ҥлгісі дегеніміз не? 2. Деректер ҥлгісі не ҥшінқажет? 3. Деректер ҥлгісі қандай аспектілерді қамтиды? 4. Мәліметтерді ҧсынудың классикалық және заманауи ҥлгілерін кӛрсетіңіз. 5. Деректердің иерархиялық ҥлгісінің еңбегін және қҧндылығын кӛрсетіңіз. 6. Иерархиялық деректер базасында деректерді физикалық орналастыру қалай ҧйымдастырылған? 7. Желі деректерінің ҥлгісін сипаттаңыз. 149 8. Реляциялық деректер ҥлгісін сипаттаңыз. 9. Реляциялық деректер моделінің ерекшелігі қандай? 10. Кӛп ӛлшемді деректер ҥлгілері қайда жатады? 11. Кӛп ӛлшемді ҥлгілердің қҧндылықтарын кӛрсетіңіз. 12. Кӛпӛлшемді деректер ҥлгісін сипаттаңыз. 13. Кӛп ӛлшемді ҥлгіде деректер бойынша орындалатын операциялардың мағынасын атаңыз және тҥсіндіріңіз. 14. Кӛп ӛлшемді кестелердің мысалдарын келтіріңіз. 15. Деректерді ҧсынудың нысанды-бағытталған моделінің артықшылықтары мен кемшіліктерін кӛрсетіңіз. 16. Кӛп ӛлшемді ДҚБЖ пайдаланылатын ҧғымдардың мағынасын ашыңыз: «ӛлшеу», «ҧяшық», «тілім». 9 Тарау РЕЛЯЦИОНДЫ ДЕРЕКТЕР ҤЛГІСІ РЕЛЯЦИОНДЫ ДЕРЕКТЕР ҤЛГІСІНІҢ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ 9.1.1. Негізгі компоненттері мен тҥсініктері Реляциялық деректер ҥлгісінің теориялық негізі қарым-қатынас теориясы болды. Қатынастар жиынтығы кейбір арнайы операцияларға байланысты жабылады, яғни бҧл операциялармен бірге дерексіз алгебра қҧрайды. Байланыстың бҧл маңызды қасиеті бастапқы алгебра байланысты деректерді ӛңдеу тілін дамыту ҥшін реляциялық ҥлгіде пайдаланылды. 1970 жылы американдық математик Е.Ф. Кодд бірінші реляциялық ҥлгінің негізгі тҥсініктері мен шектеулерін тҧжырымдады. Кодд ҧсыныстары дерекқор жҥйелеріне ӛте тиімді болды, бҧл ҥлгі ҥшін ол компьютерлік техниканың теориялық негіздері саласындағы беделді Тьюринга сыйлығына ие болды. Реляциялық дерекқорлардың негізгі тҥсініктері бар: ■ қатынасы; ■ деректер тҥрі; ■ домен; ■ атрибут; ■ кортеж; ■ алғашқы кілт. Алдымен біз осы тҥсініктердің мәнін колледж оқушылары туралы ақпаратты қамтитын «Студенттер» ҥлгісінде кӛрсетеміз (9.1-сурет). Байланыстыру реляциялық деректер ҥлгісінің негізгі тҧжырымдамасы. Осы себепті модель реляциялық деп аталады (лат. Relatio - «қатынас», «байланыс»). Қатынас физикалық деңгейде деректердің сақталатын ҧяшықтарында жолдар мен бағандар тҥрінде екі ӛлшемді кестелер бар. Әр кестеде біреудің нысандары туралы ақпарат бар жүктеу/скачать 4.61 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|