Оқулық «Білім беруді дамытудың федералды институты»

в
 
10.4 сурет. Байланыс ҥлгілігі:
а — міндеттія; б — міндетті емес; в — аралас (нҥктелі сызық жолдың ортасына дейін 
кӛрсетіледі)
Осы терминологияны пайдалану арқылы байланыс тҥрлерін 
келесідей анықтауға болады. Бір-бірімен қарым-қатынас бірінші 
инстанцияның бір данасы екінші субъекттің бір данасымен 
байланыстырылғанын білдіреді. Мҧндай байланыс, ең алдымен, бір 
ҧйымның екіге дҧрыс емес екенін кӛрсетеді (кейде деректердің бір 
бӛлігін «жіктеу» қажет болған жағдайда осы байланыс тҥрі 
қолданылады). 
Біреуден кӛпке дейінгі қатынас бірінші инстанцияның әрбір данасы 
екінші субъектінің бірнеше даналарына байланысты екенін білдіреді. 
Кӛптеген-кӛп қатынастар дегеніміз, бірінші субъектінің әр данасы 
екінші 
субъектінің 
бірнеше 
даналарына 
және 
керісінше 
байланыстырылуы мҥмкін. Байланыстың бҧл тҥрі - бҧл модельдің 
бастапқы кезеңдерінде қолайлы уақытша қосылу тҥрі. Болашақта, 
мҧндай қарым-қатынас аралық ҧйымды оқшаулау арқылы екіден кӛп 
қатынастарға ауыстырылуы керек.
Тәуелсіз мән жҥйеде әрдайым қатысатын тәуелсіз деректерді 
ҧсынады. Олар басқа субъектілермен байланысты болуы мҥмкін 
немесе жоқ болуы мҥмкін.
а 
б 
в
 
10.5 сурет. Баркердің белгілеріндегі әр тҥрлі байланыс тҥрлерін белгілеу: 
а - «бір-біріне»; б - «біреуден кӛп»; в - «кӛпшілігі кӛп»
1 9 0
 

10.6 сурет. Баркердің белгілеріне байланысты субъектінің тағайындалуы
Тәуелді субъект жҥйеде басқа субъектілерге байланысты деректерді 
ҧсынады, сондықтан ол әрқашан басқа ҧйымдармен байланыстырылуы 
керек.
Байланысты ҧйым екі немесе одан да кӛп субъектілер арасындағы 
байланысқа байланысты деректерді ҧсынады. Әдетте, бҧл тҥрдегі 
кӛптеген кӛптеген қатынастарға арналған ҥлгіде пайда болады (10.6-
сурет). 
Егер ҧйым данасы оның негізгі сипаттамалары арқылы анықталса, 
онда ҧйым толықтай анықталған деп айтылады. Әйтпесе, 
сәйкестендіру мәні байланысты ҧйым сызықша байланыс желісін (10.7 
сурет) кӛрсетеді, бҧл атрибуттары қолдану арқылы жҥзеге асырылады. 
ER-диаграммада кӛрсетілген Кейбір тҧтастығын шектеулер, 
басқалары табиғи тілде сипатталған. 
Мысал ретінде белгілі бір ӛнімді тҧрақты клиенттерге жеткізу және 
сату процесін бейнелейтін дерекқорды қарастырыңыз. Дерекқор 
автоматтандырылған ақпараттық жҥйесіне арналған «Кӛтерме қойма» 
болып табылады. 
«Ӛнім», «жеткізуші» және «сатып алушы» - талдау доменіне 
негізделген, шын мәнінде трек-нҧсқаулықтарын оқшауланған болады. 
«Тҧтынушылар кӛптеген тауарларды сатып ала алады», 
«тауарларды кӛптеген сатып алушылар сатып ала алады» деген бірден-
бір байланыс бар. «Тауарлар» және «жеткізушілер» арасындағы ҧқсас 
қарым-қатынас. Мҧндай байланыстарды типті (10.8 сурет) «кӛптеген 
кӛптеген» болып табылады. 
Дегенмен, реляциялық деректер ҥлгісі кӛп-кӛпшілік қарым-
қатынасты бірнеше бір-нан-кӛп қатынастарға ауыстыруды қажет етеді. 
Бҧл қарым-қатынас тауарлар процесінің сату / сатып алу кӛрсетеді 
тҧлғаның басқа тҥрін қосуға болады шешу ҥшін —
<
\
Байланысты мән ■
S _______________________________________________________________ >
Байланысты мән
10.7 сурет. Баркердің белгілеуінде басқа біреудің сәйкестендіруін анықтау

жүктеу/скачать 4.61 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: