Оқулық «Білім беруді дамытудың федералдық институты»
жүктеу/скачать 5.26 Mb. Pdf көрінісі
|
| Ð
1 Ð 2 , n 10.4 -сурет. Электр қозғалтқыштың айнымалы жүктеме графигі Егер электр жетегінің жұмыс режимі айымалы жүктемесі бар ұзақ мерзімді болса, онда қозғалтқыштың білігіндегі жүктеме айнымалы, яғни электр жетегінің статикалық моменті уақыт бойынша өзгереді. Бұл ретте жетекті қозғалтқышта белгіленбеген жылулық процесс жүреді (10.4-сурет), себебі əртүрлі уақыт аралықтарында t 1 , t 2 , t 3 , ... қуат шығындары бірдей емес. Бұл режимде қозғалтқыштың қызу графигінің τ = f(t) сынық қисық түрі бар. Бұл режимде жетекті қозғалтқыштың қажетті номиналды қуатын былай анықтайды. Алдымен қозғалтқыш қуатының алдын ала есептік мəнін анықтайды - Р есеп ч, кВт: Ð есеп t мұндағы Р 1 , Р 2 , ... - əртүрлі уақыт аралықтарында қозғалтқыш білігіндегі қуаты , кВт; n t — қозғалтқыш білігіндегі əртүрлі қуатқа сəйкес келетін уақыт аралықтарының саны. Алынған мəн Р есеп бойынша алдын ала жетекті қозғалтқышты таңдайды, оның номиналды қуаты Р есеп қарағанда 10..20% жоғары, яғни Р ном = (1,1.1,2)Р есеп . Содан кейін, таңдалған қозғалтқыш түрінің техникалық мəліметтерін қолданып, есептік қуаттың Р есеп нақтыланған мəнін анықтайды. Ол үшін қозғалтқыштың электр шығындары жүктеме тоғының квадратына пропорционал екеніне негізделген балама тоқтың əдісі қолданылады: ∑ 𝑃 пер = 𝑘 п 𝐼 2 мұндағы к п — қозғалтқыштың жүктеме тоғы мен айнымалы шығындар қуаты арасындағы пропорционалдық коэффициенті. Электр қозғалтқышының айнымалы жүктеме графигін пайдаланып (10.4-суретті қараңыз), электр жетегінің жұмыс істеген уақыты бойы энергияның жалпы шығындарын есептеуге арнаған формуланы шығарамыз: 157 3 эк I 2 t I 2 t I 2 t 1 1 2 2 3 3 . ∑ 𝑊 пер = (∑ 𝑃 пост + 𝑘 п 𝐼 2 ) 𝑡 1 + (∑ 𝑃 пост + 𝑘 п 𝐼 2 ) 𝑡 2 + 1 2 +(∑ 𝑃 пост + 𝑘 п 𝐼 2 )𝑡 3 + 𝑆 (10.1) мұндағы X Р пост — магниттік жəне механикалық шығындар сомасына тең қозғалтқыштың жалпы шығындары; I 1 ,I 2 ,I 3 , ... — сəйкесінше t 1 , t 2 , t 3 , ... уақыт кесінділерінде қозғалтқыш тұтынатын тоқтар. Егер жетекті қозғалтқыш t уақыт бойы тұрақты жүктемемен жұмыс істесе, онда оның энергия шығындары келесі формула бойынша анықталады ∑ 𝑊 пос = (∑ 𝑃 пос + 𝑘 п 𝐼 2 в )𝑡 (10.2) мұндағы 1 экв — қозғалтқыштың эквивалентті тоғы, қозғалтқыш тұрақты жүктемемен t уақыт жұмыс істегенде сол уақыт ішінде айнымалы жүктемемен жұмыс істегендегі сияқты температураға дейін қызады. Осылайша, t уақыт ішінде жүктеме графигі бойынша ұзақ мерзімді айнымалы жүктемемен жұмыс істеген кездегі қозғалтқыштағы энергия шығындары тұрақты жүктемемен жəне 1 экв тоқпен жұмыс істеген осы қозғалтқыштың энергия шығындарына тең болады, яғни ∑ 𝑊 пер = ∑ 𝑊 пос . Тиісті түрлендіруден кейін, (10.1) жəне (10.2) формулаларын пайдаланып, эквивалентті тоқ 1 экв үшін өрнекті аламыз А: I ýêâ t 1 экв тоқ алдын ала таңдалған қозғалтқыштың номиналды тоғынан аспауы керек (1 экв < 1 ном ). Егер бұл шарт орындалмаса, онда номиналды қуаты жоғары қозғалтқышты таңдау керек. Жетекті қозғалтқыштың номиналды қуатын анықтау кезінде эквивалентті тоқ əдісі магниттік жəне механикалық шығындардың тұрақтылығын ұсынады: ∑ Р пост - const. Егер қозғалтқыш магниттік жəне механикалық шығындар кезінде жұмыс істесе, онда əдіс айтарлықтай қателікті береді. Каталог бойынша таңдап алынған қозғалтқышты асқан жүктеме қабілетіне тексеру керек, яғни жүктеме диаграммасымен анықталатын ең үлкен жүктеме моменті қозғалтқыштың тұрақты жұмысына кедергі келтірмеуіне көз жеткізу керек. Бұл ретте қоректендіру желісіндегі кернеу төмендеу мүмкіндігін ескеру қажет. Қозғалтқышты сондай-ақ əрі статикалық жүктемені, əрі динамикалық моменттерді ескеріп, бастапқы іске қосу моментінің шамасы бойынша тексеру керек. |