Сызықтық үлкейту деп кескіннің өлшемінің (h биіктігінің)
нәрсенің өлшеміне (Н биіктігіне) қатынасын айтады:
Г = h/Н.
Бұл формуланың дұрыстығына сурет 7.24-тегі ОNА және ОNА′ тік
бұрышты үшбұрыштардың ұқсастығын пайдаланып, көз жеткізулеріңе
болады.
8. Жоғарыда көрсетілген кескіндердің орналасу қалпы үш түрлі ша-
маға тәуелді өзгеретінін көрсетеді. Оларға мыналар жатады (сурет 7.27):
1) линзаның сипаттамасы болып табылатын фокус қашықтығы (
F);
2) дененің линзадан қашықтығы d;
3) кескіннің линзадан қашықтығы (
f).
Сурет 7.27. Дөңес айнадағы кескін
Осы үш шаманың өзара байланысын сипаттайтын өрнек жұқа
линзаның формуласы
деп аталады:
1
d
+
1
f
=
1
F ,
мұндағы
1
F = D – линзаның оптикалық күші (линзаның екінші сипат-
тамасы).
Көрсетілген шамалардың таңбалары былайша таңдалады: жинағыш
линзаларда нақты нәрселердің нақты кескіндері үшін барлық шама-
лар оң (+) таңбамен алынады. Егер кескін жалған болса, оған дейінгі
қашықтық теріс (–) таңбаланады; егер линза шашыратқыш болса, оның
фокус қашықтығы және оптикалық күші теріс (–) таңбаланады.
Жоғарыдағы формуланы
қалың линза үшін де қолданады. Мұндай
жағдайда қашықтықтар линзаның бетіне дейін емес, оның
бас жазық-
тығына дейін өлшенеді.
b
1
a
1
Все учебники Казахстана на OKULYK.KZ
*
Книга предоставлена исключительно в образовательных целях
согласно Приказа Министра образования и науки Республики Казахстан от 17 мая 2019 года № 217
206
1. Линзалар
деп нені айтады, қандай түрлері бар?
Достарыңызбен бөлісу: |
