7.1.3. Фотоэлектронды принтерлер
Баспаның фотоэлектронды тəсілдері аралық тасымалдағыштың
сезімтал бетіне оқталған жарыққа жəне кейіннен қағазға
аударылатын бояу бөлшектерін тартатын электростатистикалық
рельеф түрінде салынған суретке негізделген.
Аралық тасымалдағыштың бетіне жарықтандыру үшін лазерлі
принтерлерде жартылай өткізгіш лазер, жарық диодқа – жарық
диодты матрица, сұйық кристаллды ысырма принтерлерде –
люминесцентті жарық пайдаланады.
Лазерлі принтерлер
бүріккіш принтерлерге қарағанда, баспа
сапасы жоғарылау болады. Аса танымал өндіруші-фирмалар
Hewlett-Packard, Lexmark, Epson, Canon, Ricoh, Xerox болып
табылады.
Лазерлі принтердің жұмыс істеу қағидасы 1939 жылы Ч. Ф.
Карлсонның шығарған кескінді құрғақтай электростатистикалық
ауыстыру тəсіліне негізделген. Сондай-ақ көшіру аппараттарында
іске асырылады
.
250
7.4.-сурет. Лазерлі принтер:
а
— лазерлі принтердің жұмыс схемасы;
б
— оқталу үрдісінде лазер сəулесімен
фотобарабанды сканерлеу
Лазерлі принтердің жұмыс схемасы 7.4,
а-суретте көрсетілген.
Құрылғының негізгі элементі – аралық тасымалдағыш қызметін
атқаратын, оның көмегі арқылы қағазға кескінді аударатын,
айналмалы барабан болып табылады. Барабан жарықты өткізетін
жартылай өткізгіштің жұқа пленкамен қапталған цилиндрға
ұқсайды. Әдетте осындай жартылай өткізгіш ретінде мырыш
тотығы немесе селен пайдаланады. Барабанның үстінде біркелкі
статистикалық заряд жайылады. Бұл жұқа сыммен немесе тормен
қамтамасыз етіледі, ол сымдардың тəжденуі, немесе коротрон деп
аталады.
251
Осы сымға жоғары кернеу таратылады, ол жарық иондалған
аясының айналасында туындайды да тəж деп аталады.
Лазер (7.4,
б - сурет
), микробақылауышпен басқарылады,
айналмалы айнада шағылатын жұқа жарық сəулесін түрлендіреді.
Кескінді ұңғылау теледидарлық кинескоптағы сияқты жүргізіледі:
тармақтар мен кадрлар бойынша сəуле қозғалады. Айналмалы айна
көмегімен сəуле цилиндрдің бойымен сырғанайды, оның
анықтылығы секірумен өзгеріп отырады: толық жарықтан толық
қараңғыға дейін, жəне солайша цилиндр секіре отырып (нүктемен)
оқталады. Осы сəуле барабанға жетіп, оның электр зарядын жанасу
нүктесінде өзгертеді. Зарядталған алаң көлемі лазер сəулесінің
анықтауына тəуелді. Сəуле объектив арқылы анықталады.
Осылайша, барабанда – аралық тасымалдағышта – электр
статистикалық рельеф түрінде кескіннің жасырын көшірмесі пайда
болады. Келесі кезеңде, фото теру барабанына бояу тонері
түсіріледі, ол ұсақ бөлшектер. Статистикалық зарядтан бөлшектер
барабан бетіне экспозицияға ұшыраған, бояғыш рельефі түріндегі
кескінді жасайтын нүктелермен оңай тартылады.
Қағаз берер лотогына тартылады жəне білік жүйесі арқылы
барабанға ауыстырылады. Барабан алдындағы коротрон қағазға
статистикалық заряд хабарлайды. Содан кейін барабанмен
жанасады жəне барабанға алдында түскен тонер бөлшектердің
өзінің заряды арқылы тартылады.
Тонерді бекіту үшін екі аунақша арасынан қағаз 180 °С
температурасымен өткізіледі. Баспа процесстің аяқталуынан кейін
барабан толық тоқтайды, баспаның жаңа процессін жүзеге асыру
үшін жабысып қалған артық бөлектерінен тазаланады. Лазерлі
принтер əр беттік болып табылады, яғни баспа үшін толық парақты
дайындайды.
Лазер принтерінің жұмыс процессі компьютерден команда алу
сəтінен бастап басылған беттің шығуына дейін, ол сəтте процессор
жазбасы; температураны басқару блогы; парақты тартуды басқару
блогы; қағазды тартуды басқару тақтасы; интерфейсті тақта; қорек
блогы; бастырма тақтасы жəне басқаратын панель индикациялау;
ЖҚҚ кеңейтудің қосымша тақтасы сияқты принтердің, орталық
процессордың
қандай
функционалды
компоненттер
іске
қосылатынын бірнеше өзара байланысты кезеңдерге бөлуге болады.
Лазерлі принтерді іске қосу компьютерді қосқандай: басқы
функциялар өзара қадағаланып байланысқан жəне басқарылған сол
орталық
процессор;
принтерді
басқа
құрылғылармен
байланыстыруды жүзеге асыратын деректер мен шрифттер
орналасқан ЖҚҚ, интерфейсті тақта жəне басқарушы тақта панелі,
қағаз бетіне ақпарат шығаратын баспа торабы.
252
Принтерді қосу кезінде картридж баспаға дайындалады: баспа
үрдісіндегідей, картридждің негізгі тораптарының барлығы
қозғалысқа дайындалады,бірақ лазер сəулесі барабанға түспегенше
жəне оның салдарынан сурет жасалмайды. Картридж тораптары
тыныштық жағдайына түскенде, принтер Ready (баспаға дайын)
жағдайына көшеді.
Түсті сурет лазерлі принтер арқылы бүріккіш принтерлерде
пайдаланатын CMYK стандартты схемасымен жасалады. Түсті
лазерлі принтерде əрбір түс үшін реттелген жарыққа сезімді фото
қабылдағыш лентаға құралады. Тенер үшін төрт сыйымдылық жəне
екіден төртке дейін көріну тораптары бар.
Парақ төрт өтумен басылады, ол баспа жылдамдығына
байланысты. Түсті лазерлі принтерлер жадының үлкен көлемімен,ь
процессормен
жəне
əдеттегідей
меншікті
винчестермен
жабдықталған. Винчестерде принтердің өнімділігін оңтайлығы мен
жағдайын басқаратын, жұмысты басқаратын түрлі шрифттер жəне
арнайы бағдарламалар орналасқан. Нəтижесінде түсті лазерлі
принтерлер күрделі жəне қымбат құрылғылар.
Лазерлі принтердің шу деңгейі орта 40 дБ құрайды.
Лазерлі принтердің ажыратымдылығы көлденең жəне тігінен
келесі факторларға байланысты. Тік ажыратымдылық барабанның
айналу қадамымен анықталады жəне негізінде дюмға 1 200
нүктемен құралады (1 дюйм = 2,54 см). Көлденең ажыратымдылық
бір тармақтағы нүктелер санымен анықталады жəне лазер
сəулесінің анықталу нақтылығы шектеледі.
Лазер
принтерінің
баспа
жылдамыдығы
минутасына
парақтармен өлшенеді жəне екі факторға бағынады: қағазды
механикалық тарту уақыты жəне баспа үшін растрлы парақтарды
құрамдау кезінде ЭЕМ түсетін деректерді өтеу жылдамдығы.
Қағида бойынша лазерлі принтер меншікті процессормен
жарақталған. Баспа жылдамдығы 20 ... 60 мин/парақ диапозонында
жəне процессор жұмысымен ғана емес, принтер жарақталған жады
көлеміне тəуелділігімен анықталады.
Лазерлі принтер жадысы есептеуіштердің көптеген санын
қамтамасыз ететін ақпаратты біртіндеп өңдейді.
253
Мысалы 300 х 300 dpi ажыратымдылық кезінде А4 форматтағы
парақта 9 млн., ал 1 200 х 1 200 — 140 млн. астам нүкте есептеледі.
Негізінде 16 до 256 Мбайтқа дейін жадымен принтерлер
пайдаланады, бұл ретте түсті лазер принтерлерінің жадысы
əлдеқайда үлкен. Жүйелі лазер принтерде сыртқы жадысы
(винчестер) да бар.
Hewlett-Packard фирмасы лазерлі принтерінің интерфейсі
USB-порт түрінде орындалған. Лазерлі принтерлердің көптеген
модельдері
Wi-Fi қосылғыштары арқылы сымсыз жүйеге қосылуға
мүмкіндігі бар.
Принтер тілі оперциялық жүйесы ДК команда беру тіліндей,
компьютер принтерге бит түрінде ғана хабар ұсынады, ал оны
бұдан əрі өңдеу принтермен орындалады. Принтердің команда
тілінің жинағы əдетте
ROM принтерінде құрылғын жəне оны CPU
түсіндіріледі. Лазерлі принтерлер үшін аса таратылған тіл:
PCL6
(Printer Control Language
версиялары 6) болып табылады,
сондай-ақ
PostScript
— парақтарды бейнелеудің стандартты тілі, ол
қуатты аппараттық қамтамасыз етуді жоспарлайды.
Қажеттілік туындаған кезде лазерлі принтерді жүйелі ретінде
пайдалануға болады. Лазерлі принтерлердің негізгі параметрлеріне
екіжақты баспа жатады. Үстелді құрылғылардың көбісі сиплексті
болып табылады, яғни қағаздың бір ғана жағына басылады. Кейбірі
дуалекс қосымша моделімен жабдықталған, баспа алдында қағазды
басқа жағына аударып отырады.
Принтерлердің бөлек модельдері «қолды дуплекс» режимімен
жұмыс істеуге мүмкіндік береді, содан соң пайдаланушының өзі
қағазды аударып, баспаны жалғастырады.
Жарық диодты принтерлер немесе
LED-принтеры (Light
Emitting Diode), лазерлі жұмыс істеуіне негізделген. Құрылмалық
айырмашылығы жазбасы механикалық басқарылатын айнамен
қамтамасыз етілетін лазердің сəулесімен емес, барабан 2
000 ...
10 000 жарықты диодтардың
жылжымайтын диод тармақтарымен
жарықтандырылады. Бұл тармақ əрбір нүктені емес, толық
тармақты бейнелейді. Жарық диодты технология беріктеу, өйткені
оның құрылмалыө іске асыру қарапайым. Сонымен қатар, жарық
диодты панелі бар принтерлер ыңғайлы. Бірақ лазерлі принтерлер
тезірек жұмыс істейді, ал жарық диодты – үнемдірек.
254
|