-кестесі. Байланыс типтеріне бөленген жиілік диапазондар

Геостационарлы спутниктер 
(GEO) негізіндегі жүйелер Жер 
бетіндегі белгілі нүктеде орналасудың тұрақтылығынан ғаламдық 
байланысты ұйымдастыру кезінде бірқатар артықшылықтары бар: 
■ 
байланыс сеансы кезінде ҒА мен пайдаланушы терминалды 
өзара ауыстырудан байланысқа еш іркіліс бермейді; 
■ 
Жер бетінің 95 
% 
байланыспен қамтылған, ол үш 
геостационарлы спутниктерден тұрады; 
■ 
Өзара спутникті байланысты ұйымдастыруға қажеттілік жоқ 
(мысалы төменорбиталы жүйеге қарағанда). 
Геостационарлы спутник негізіндегі спутникті байланыс 
жүйелері Inmarsat, Intelsat, Eutelsat халықаралық консорциуммен 
құрылғын. Жекелеп алғанда Inmarsat техникалық құрамы түрлі 
байланыста, апаттық басымдық пен əдеткі коммерциялық 
байланыста белсенді пайдаланылады (телефония, телекс, деректерді 
тарату). Inmarsat арқылы сондай-ақ арнайы түрлі қызметтермен 
(медициналық кеңес жəне көмек беру, техникалық теңіз көмегі, 
Интеренет жəне т.б.) бірігіп қаматамысыз етілуде. Inmarsat жүйесі 
соттар мониторингі жүйесінде электронды карталарды түзету үшін 
деректерді тарату үшін де пайдаланады. 
Дербес байланыспен қамтамасыз ету үшін GEO- жүйесінің 
спутниктерін қолдану жобалары əзірленген. Бұл АРМТ 
(Asia Pacifik 
Mobil 
Telecommunications), 
ASC 
(Afro-Asian 
Satellite 
Communications), 
ACS 
(Asia Cellula Satellite) және басқа жобалар. 
Олардың айырмашылығы – үлкен (диаметрі 12 м кем емес) 
көпсəулелі антенналармен спутникт-ретрансляторларды қолдану. 
Соңғы 
онжылдықта 
GEO 
геостационарлы 
спутниктің 
топтамасын жəне жерүсті стационарлы стансаны өте кіші 
апертурлы антеннамен (VSAT — 
Very Small Aperture Terminal, 
антена диаметрі шамамен 1,5 ... 1,0 м) жəне олардың түрлілігі USAT 
— ультракіші апертурлы антенна стансасымен (диаметрі 0,5 м кем 
емес) пайдаланатын спутникті байланыс жүйесі кеңінен таралған. 
Антенналар диаметрі 0,5 ... 0,6 м Ка-диапазонында, 1,0 ... 1,5 м —
Ku- 
диапазоны, 1,2 ... 1,8 м — С-диапазонында істейді. Абонентті 
терминалдарда азқуатты таратқыштар қолданылады (5 ... 20 Вт). 
VSAT 
технологиясының 
мүмкіндігі 
зор. 
Заманауи 
мультимедиялық 
VSAT-терминалдарының 
негізіндегі 
желі 
телефонды жəне факсимильді байланыстан бастап, деректерді 
таратудан, 
бейнебағдарламалардытрансляциялау 
мен 
бйнеконференцияларды ұйымдастырумен, Интернетке рұқсат етуді 
ұсынуға дейін пайдаланушыларға кеңінен қызмет көрсету секторын 
ұсынуға қабілетті. 
303 

VSAr-жүйелер корпоративті спутникті байланыс жүйесін құру кезінде 
кеңінен пайдаланады. Осындай пайдаланудың ең қарапайым баламасы 
– корпаративті телефонды желіні құру, сондай-ақ қолданыстағы 
корпаративті желіге немесе ТФОП желіге қашықтықтағы абоненттерді 
қосу. Одан басқа, жерүсті стансалардың арзан бағалы болғанымен, 
VSAr-жүйеге шамамен 2 Мбит/с жəне одан да артық алмастыру 
жылдамдығымен деректерді таратудың бірегей желіде бір бірінен 
ажыраған жергілікті объектілерін біріктіру өте жеңіл. 
Типті VSAr-жүйесі ресейлік ОАО «Газпром» ААҚ-ға 
жатқызылған «Ямал» жүйесі болып табылады. 2015 жылдың басына 
төрт спутниктен тұратын орбиталды топтама («Ямал- 202», «Ямал- 
300К», «Ямал-401» и «Ямал-402») пайдалануға енгізілген, олар 
«Газпром» ААҚ мүддесінде, сондай-ақ ресейлік жəне шетел 
клиенттеріне спутникті байланыстарға қызмет көрсетуді қамтамасыз 
етеді (теледидар, телефония, деректерді тараты, Интернетке рұқсат 
ұсыну). 
Төменорбиталды 
спутникті 
жүйелерге 
(LEO 
жүйесі)
орбитаның биіктігі шамамен 700 ... 2 000 км, ҒА салмағы — 500 кг 
дейін, орбиталды топтамасы — бірден оншақы спутникке дейін 
орналасқандар жатқызылады. Жердің үлкен аймағын байланыспен 
қамту үшін орбитаның бірнеше жазықтығын пайдаланады. Төмен 
орбитасы арқылы «жоғары» жəне «төмен» спутникті байланыстардың 
аса қысқа сызықтары геостанциялықпен салыстырғанда сигналдың 
əлсіреуін жəне сигнал уақыттың кешігуін қаматамасыз етеді. Сонымен 
қатар, олар поляр маңындағы аудандарды қамтуға мүмкіндік береді 
(поляр орбитасы). 
Спутниктер топтамасының əрбір қызмет көрсетудің аясы 
шектеулі. Жəне ғаламдық қамту үшін олар арасындағы байланыс 
қажет. Әртүрлі жобаларда əртүрлі тəсілдермен қамтамасыз етіледі. 
Бірінде 

жүктеу/скачать 7.08 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: