Оқулық Орал 015 44. Г жәңгір хан атындағы Батыс Қазақстан аграрлық техникалық


-сурет. Қызанақ жапырағының бойындағы



Pdf көрінісі
бет169/228
Дата29.09.2023
өлшемі7.93 Mb.
#479238
түріОқулық
1   ...   165   166   167   168   169   170   171   172   ...   228
Ауылшаруашылық дақылдарының аурулары

130-сурет. Қызанақ жапырағының бойындағы 
альтернариялық рак ауруының белгісі 
 
Ауру 
ары 
қарай 
жетілген 
сайын 
жапырақтардың жиегі ширатылады, нәтижесінде 
кесел шалған жапырақ ӛліп қалады. Қызанақ 
жемісінің бойындағы ауру белгілері бастапқыда 
кішкене сұр дақтар түрінде басталады, кейін олар 
ұлғайып, 
беті 
ойысталып, 
қоңыр 
түсті 
тұйықталған даққа айналады. Жасыл техникалық 
деңгейде піскен жемістерде ауру белгілері 
байқалмауы мүмкін, алайда тасымалдау кезінде олар тез білінеді.
Аурудың таралу жағдайы: Ауру қоздырғыш патогенді саңырауқұлақ 
топырақтың бойында және ӛсімдік қалдықтарында бір жылдан астам уақыт 
сақталуы мүмкін. Жауын-шашын, суару және шық дерттің дамып, 
таралуына оң әсер етеді. Саңырауқұлақ конидиялары желмен оңай 
таралады. Ӛсімдік бойына инфекция шырпу кезінде пайда болатын 
ӛсімдік сабағындағы ашық жаралар арқылы енеді. Жара болмағанның 
ӛзінде де ӛсімдік залалдануы мүмкін.
4.2.6 Макроспориоз немесе қҧрғақ дақ 
 
Қызанақтың 
макроспориоз 
ауруы 
республикада кең тараған. 
Макроспориоз 
ауруына 
шалдыққан 
қызанақ 
ӛсімдігінің жапырақтарының 
бойында құрғақ, пішіні – 
дӛңгелек, 
шеңберленген 
айқын дақтар түзіледі (131-
сурет). Олардың аумағы 
бірнеше миллиметрден 1,5 
см дейін болуы мүмкін. 
Ауруға 
ӛсімдіктің 
басқа 
мүшелері да шалдығады 
(жеміс сағақтары, жемістері 
және ӛркендері).  
131-сурет. 
Макроспориоз 
ауруына шалдыққан қызанақ жапырақтары мен жемісі 
 


231 
Қызанақ жемісінің бойында пайда болған қоңыр түсті, сәл басылған 
дӛңгелектеу дақтардың бетінде түci қара мақпалды ӛңез түзіледі. Кесел 
жемістің сағаққа бекіген бӛлігінен басталады. 
Ауру қоздырғышы – Macrosporium solani Ell. et Mart. 
саңырауқұлағы. 
Оның 
жіпшумағы 
эндофитті, 
ұлпа 
бетіне 
конидиятасушылар мен конидиялар шығады. Конидияларының құрылысы 
әртүрлі. Жас конидиялары бip клеткалы, түссіз, жетілгендері – бip-eкi 
перделі, ал толық жетілгендерінің пiшiнi шоқпар тәрізді, бірнеше кӛлденең 
және бойлы перделері бар.
Құрғақ, ыстық ауа райынан кейін жаңбыр жауса немесе мол шық 
түскен жағдайда, ауру қарқынды дамиды. Инфекция қоры ӛсімдік 
қалдықтарында жіпше мен конидия түрінде және дертті жемістің 
қалдықтарында, тұқым арасында сақталады.
Аурудан жапырақтың ассимиляциялық аумағы кішірейіп, тұқымның 
сапасы тӛмендейді. Кесел кеңінен тараған кезде дертті ӛсімдіктердің 
жапырақтары қурап қалуына байланысты дақыл ӛнімі күрт тӛмендеп 
шаруашылықтар едәуір зиян шегеді. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   165   166   167   168   169   170   171   172   ...   228




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет