Оқулық Орал 015 44. Г жәңгір хан атындағы Батыс Қазақстан аграрлық техникалық

-тарау. Жеміс және жидек дақылдарының аурулары

жүктеу/скачать 7.93 Mb.

Pdf көрінісі

бет	190/228
Дата	29.09.2023
өлшемі	7.93 Mb.
	#479238
түрі	Оқулық

1 ... 186 187 188 189 190 191 192 193 ... 228

Ауылшаруашылық дақылдарының аурулары

6.1.1 Алма мен алмҧрттың таз-қотыры
153-сурет. Таз қотыр ауруы

6-тарау. Жеміс және жидек дақылдарының аурулары

6.1 Шекілдеуікті жеміс ағаштарының аурулары
Жеміс ағаштары кӛптеген ауруларға шалдығады. Шекілдеуікті
дақылдардың аса зиянды ауруларының бipi таз-қотыр. Кӛктемі созылмалы
және ылғалы мол жылдары бұл ауру қарқынды дамиды.
Республиканың оңтүстігі мен оңтүстік-шығысында ақ ұнтақ ауруы
жиі кездеседі. Аталған кеселдің дамуына және кең таралуына ауа-райының
ықпалы зор.
Тат, әртүрлі дақтар, шіріктер және басқа да аурулар олардың
қоздырғыштарына қолайлы жылдары дамып, шоғырланып кездескенімен
ӛнімнің шығымы мен сапасын тӛмендетіп, едәуір зиян келтіреді.
6.1.1 Алма мен алмҧрттың таз-қотыры
Таз қотыр (парша) – кең таралган ауру, бipaқ климаты құрғақ және
ыстық аудандарда сирек кездеседі.
Ӛсімдіктің жапырақтары, жемістері және ӛркендері залалданады.
Жапырақтың үстіңгі бетінде зәйтүн-жасыл, қоңыр-жасыл, қою-жасыл
кӛлемі мен пiшінi әртүрлі дақтар пайда болып, мақпалды ӛңезбен
жабылады.
Жеміс бетіндегі дақтар жоғарыда аталғандай, бірақ олардың шеті
жіңішке ақшыл жиекпен кӛмкеріледі. Залалданған ұлпалар тозды қабатқа
айналып, кӛбіне дақтар шытынайды. Бұл белгі алмұрт жемісінде жиі
байқалады. Залалданған жас жемістер бip жақты дамиды.
153-сурет. Таз қотыр ауруы сол жақта – алма жемісінде,
оң жақта – алмұрттың жемісі мен жапырағы
Ӛркендердегі таз-қотырдың белгісі қабықта сәл дӛңес түрінде білініп
кейін қабыршақтанып жарылған жарықтардан спора массасы кӛрінеді.
ӛркеннің ӛcyi саябырлап, бірте-бірте қурауы мүмкін.

258
Алма мен алмұрттың жапырақ сағақтары, сондай-ақ жеміс сағақтары
және гүлдері залалданады. Ауруға шалдыққан сағақтардың жапырақтары
мен жас түйіндері түсіп, залалданған гүлдер түйін байламайды. Гүл
тостағаншасының жеке жапырақтары ерте залалданса, ауру аса қауіпті,
себебі кеселден кейін жемісі аз байланып, зиян келтіреді.

жүктеу/скачать 7.93 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 186 187 188 189 190 191 192 193 ... 228