Оқулық Орал 015 44. Г жәңгір хан атындағы Батыс Қазақстан аграрлық техникалық

270 
Ауру қоздырғышы – Erwinia amylovora Winsl.et al. бактериясы. 
Қоздырғыш суық пен құрғақшылыққа тӛзімді, ал 45-50°С температурада 
тіршілігін жояды. Қоздырғыштың дамуына қолайлы температура 18°С 
және жоғары ауа ылғалдылығы (70%), ал температура жоғарылаған сайын 
ауру бәсеңдеп, тоқталады. 
Қоздырғыш насекомдармен, әcipece бактерия экссудатымен 
қоректенетін аралар, соналар, сондай-ақ отырғызу және телінуші 
материалдармен, жемістермен таралады. Ӛсімдік әртүрлі жаралар мен 
жарақаттар, кейде леп тесіктері арқылы және күтіп-баптау кезінде 
қолданылатын құралдармен (ара, пышақ) де залалданады. 
Бұл ауруға кӛптеген жеміс ағаштары, әcipece алмұрт шалдыққыш 
келеді. Қоздырғыш ауру ӛсімдіктің клетка аралығында қыстап шығып, 
кӛзшелер мен шырындықтар арқылы енеді. Инфекция жинақтаушылар 
долана, шетен болуы мүмкін. 
Ауру ӛте зиянды, залалданған ағаш 1-2 жылда түгел жойылады. 
6.2 Cҥйекті жемістілердің аурулары 
Республикада сүйекті жемістілер негізінде саңырауқұлақтардың 
әсерінен туатын ауруларға шалдығып, ал бактериялы және вирусты 
кеселдер сирек кездеседі. 
Барлық сүйекті жемістілердің қатерлі аурулары клястероспориоз 
және цитоспороз болып табылады. Коккомикоз ауруы шиеге, полистигмоз 
немесе қызыл дақ – алхорыға, жапырақтың бұйралануы және ақ ұнтақ 
аурулары – шабдалыға едәуір зиян келтіреді. 
 
6.2.1 Клястероспориоз 
Ауру кең таралған, әcipece республиканың оңтүстік аймағында жиі 
кездеседі. Клястероспориоз кеселіне жеміс ағашының жапырағы, жемісі, 
ӛркені, бұтағы, ӛсу және гүл бүршіктері залалданады. 
Ауру белгісі жапырақ бетінде бастапқыда қызғылт дақтар түрінде 
түзіліп, кейін сары-қоңыр түске айналып ортасы ақшыл, шеті қызыл-қоңыр 
жиекпен шектеледі. Дақтардың аумағы мен пiшiнi әртүрлі болады. Дақ 
кейін үгiтiліп түciп, жапырақ тесіледі, сондықтан бұл ауруды "тесікті дақ" 
деп те атайды. Кесел қатты дамығанда ағаш жапырақтары түгел түсіп 
қалады (163-сурет). 

271 

жүктеу/скачать 7.93 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: