Оқулық Орал 015 44. Г жәңгір хан атындағы Батыс Қазақстан аграрлық техникалық



Pdf көрінісі
бет176/228
Дата29.09.2023
өлшемі7.93 Mb.
#479238
түріОқулық
1   ...   172   173   174   175   176   177   178   179   ...   228
Ауылшаруашылық дақылдарының аурулары

4.3.2 Қара шірік 
Қара шірік ауруы республиканың сәбіз ӛсірілетін барлық 
аймақтарында кең таралған. 
Залалданған сәбіз ӛскінінің тамыр мойны қарайып, жапырақтары 
сарғайып, солып, қурайды. Ауа райы ылғалды болғанда жапырақ бетінде, 
қоңыр зеңді ӛңез түзіледі. 
Қоймада сәбіз тамыржемістерінің бүйірінде немесе тӛбесінде 
сұрғылт түcтi, беті сәл басылған, құрғақ дақтар пайда болады. 
Тамыржемістің кӛлденең кесіндісінде қара-кӛмір түсті залалданған ұлпа, 
сауынан айқын оқшауланып тұрады (138-сурет). 
138-сурет. Сәбіздің қара шірік (альтернариоз) ауруы: бастапқы 
кезеңде (сол жақта) және соңында (оң жақта) 
Ауру қоздырғышы – Alternaria radicina M., D. et E. саңырауқұлағы. 
Қоздырғыш жоғары температура мен мол ылғалдылықтан әлсіреген 
ӛciмдіктерді залалдап, олардың ұлпасын ыдыратады. Жасанды 
ылғалданған ортада дақ үстінде сұрғылт-жасыл түсті жіпшумақ пен 
конидиялы спора тасушылардан тұратын ӛңез түзіледі. Саңырауқұлақтың 
жетілген конидиялары қоңыр түcтi, бірнеше кӛлденең және бойлы 
перделері бар, ал жетілмегендері – түссіз, 2-3 перделі тізбектеліп түзіледі. 


239 
Қоздырғыш сәбіз және басқа да крестгүлділерді залалдайды. Инфек-
ция қоры – залалданған тұқымда, ӛciмдік қалдықтарында, тамыржемісте 
қыстайтын саңырауқұлақ жіпшелері мен конидиялары. 
Кеселдің 
зияндылығы 
мол. 
Қоймада 
дұрыс 
сақталмаған 
тамыржемістер түгел шipiп, жойылады. 
4.3.3 Сулы шipiк 
Сулы шірік кең таралған сәбіз ауруы. Ол тұқымдық және сақтауға 
салынған тағамдық сәбізді залалдайды.
Сәбіз тамыржемісінің сулы бактериалды шірік ауруы танапта да, 
қоймада да байқалады. Танапта залалданғанда сәбіз тамыржемісінің 
құйрығы жағынан бастап сула дақтар пайда болады. Олар ӛсімдіктің 
солуына соқтырады.
Алайда кеселдің зияны сақтау кезінде 
кӛбірек болады. Бұл кезде дақтар негізінен 
тамыржемістердің бас жағынан бастап түзіледі. 
Бұл дақтар бастапқыда қоңыр түсті болады да 
ауру меңдеген сайын дақтар бірте-бірте 
ұлғайып, 
қараяды 
(139-сурет). 
Дертті 
тамыржемістер суланып, тауарлық және дәмдік 
қасиеттерін жоғалтады. Залалданған ұлпа 
босап, жағымсыз иісті, ботқа тәрізді массаға 
айналып, 
шіриді. 
Қоймада 
дерт 
ауру 
ӛсімдіктерден сауларына тарайды.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   172   173   174   175   176   177   178   179   ...   228




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет