Қозғалыстағы денелердің жағдайын анықтау үшін, таңдап алынған дене векторлық шама

жүктеу/скачать 237.76 Kb. Дата 10.04.2024 өлшемі 237.76 Kb. #498302

«Санақ денесі» ұғымы: қозғалыстағы денелердің жағдайын анықтау үшін, таңдап алынған дене векторлық шама координат басы тәуелсіз координаттар саны Орын ауыстыру дегеніміз: дененің бастапқы және соңғы орнын қосатын түзудің бағытталған кесіндісі жылдамдық векторы сипаттайтын түзу дененің бастапқы және соңғы орнын қосатын түзу дененің бастапқы және соңғы орнын қосатын кесінді траекторияның ұзындығы Материалдық нүктенің кеңістіктегі орнын координаталарының уақытқа байланысы арқылы анықталады: Инерциалды санақ жүйе ұғымы: Ньютон заңдары ақиқат болып есептелетін санақ жүйесі декарт координат жүйесімен байланысқан санақ жүйесі ілгерілемелі қозғалатын санақ жүйесі айналмалы санақ жүйесі күнмен байланысқан санақ жүйесі Кеңістіктегі нүктенің орнын анықтау үшін неше координата қажет: 3 6 9 12 «Еркіндік дәреже саны» ұғымы: дене немесе денелер жүйесінің орнын анықтауға қажетті тәуелсіз координаталар саны дене массасының оның жылдамдығына көбейтіндісі Декарт жүйесіндегі координаттар саны берілген процесс үшін сақталу заңдарын сипаттайтын теңдеулер саны гироскоп осьтері Айналмалы еркіндік дәрежелері ұғымы: кеңістіктегі дененің қозғалысын сипаттайтын теңдеулер саны ауырлық центрінің декарттық координаталары жолдың уақыт бойынша туындысы Эйлер бұрыштары дененің кез келген нүктелер арасындағы қашықтықтың лездік мәндері Ілгерілемелі қозғалыс: дененің барлық нүктелері бірдей орын ауыстырса егер де дененің қозғалысы кезінде, оның қандай да бір екі нүктелері қозғалыссыз қалса дененің барлық нүктелері параллель кеңістікте орын ауыстырады оське қатысты дененің қозғалысы дененің қорытқы қозғалысы Айналмалы қозғалыс: дененің барлық нүктесі шеңбер бойымен қозғалғанда, центрі бір түзу бойында жатса дененің барлық нүктелері параллель кеңістікте орын ауыстырса дененің барлық нүктелері бірдей орын ауыстырса осьтің қозғалысы қатты дененің күрделі қозғалысы Ньютонның бірінші заңы: егер де денеге ешқандай күш әсер етпесе, онда ол өзінің тыныштық күйін немесе бірқалыпты қозғалысын сақтайды екі денеге әсер етуші күш сан жағынан тең, ал бағыты жағынан қарама-қарсы бағытталады кез келген дене тыныштықта тұрғанда, оған әсер ететін күштің қосындысы нольге тең дене массасының үдеуге көбейтіндісі күшке тең Арнайы салыстырмалық теорияның бірінші постулаты: бір санақ жүйесінен екінші санақ жүйесіне өткенде табиғат заңдары инвариантты болады бос кеңістіктегі жарық жылдамдығы – тұрақты шама эфир бар болмайды абсолют қозғалыс жағдайын анықтау мүмкін емес эфирдің бір уақытта барлық инерциалды санақ жүйелерімен байланыста болуы мүмкін емес Арнайы салыстырмалық теорияның екінші постулаты: вакуумдағы жарық жылдамдығы барлық инерциалды санақ жүйесінде бағыттары жағынан бірдей, сонымен қатар жарық көзі мен бақалаушының жылдамдығына тәуелсіз абсолют қозғалыс жағдайын анықтау мүмкін емес бос кеңістіктегі жарық жылдамдығы – тұрақты шама эфир бар болады бастапқы шарттары бірдей болатын барлық физикалық құбылыстар бірдей жүреді Лездік жылдамдық: Траектория ұғымы: Материялық нүктенің өз қозғалысы кезінде сызатын сызығы Жолдың басын және соңын қосатын шама Координат басынан перпендикулярға дейінгі қашықтық Нүктенің орын ауыстыруы Векторлық қисық сызық Қозғалыстың векторлық түрде анықталуы: Жылдамдықты құраушыларға жіктеу: Қорытқы жылдамдықтың модулі: Нормаль үдеу: Ұзындықтың Лоренц қысқартулары: координаталық жүйеде қозғалыста болатын стержень, тыныштық жүйеде тұрған стерженьге қарағанда әлдеқайда қысқа координаталық жүйеде қозғалыста болатын стержень, тыныштық жүйеде тұрған стерженьге қарағанда әлдеқайда ұзынырақ Лоренц түрлендірулеріне қатысты ұзындық инвариантты Галилей түрлендірулеріне қатысты стержень ұзындығы инвариантты Тұйықталған жүйе үшін импульстің сақталу заңы: Консервативтік емес күштер: үйкеліс күші серпімді күштер жұмысы жолдың формасына тәуелсіз тартылыс күші дұрыс жауабы жоқ Күш моменті: Квазисерпімді күш: Гармониялық тербелістер кезінде материалдық нүкте қандай күштің әсерінен қозғалады: Ньютонның екінші заңының жалпы түрі: 2 Мещерский теңдеуі: Абсолют қатты дене: Деформациясын ескермеуге болатын дене Өлшемдерін ескермеуге болатын дене Дұрыс пішіндес дене Санақ денесі Кез келген таңдап алынған дене Материалдық нүктелер жүйесінің импульсі: Массасы 100 кг адам, 6 м/с жылдамдықпен жағадағы қозғалыссыз қайыққа секіреді Қайық массасы 200 кг Қайық пен адам қандай жылдамдықпен қозғалар еді: 2 м/с 1,5 м/с 6 м/с 9 м/с 3 м/с Қай санақ жүйесіне қатысты материалдық нүкте аз массаға ие: нүктенің жылдамдығы максимал болатын жүйеге қатысты нүкте бірқалыпты және түзу сызықты қозғалатын жүйеге қатысты нүкте бірқалыпты үдемелі қозғалатын жүйеге қатысты нүктенің жылдамдығы нөлге тең болатын жүйеге қатысты масса санақ жүйесінің қозғалыс жылдамдығына тәуелсіз Ауырлық күштің энергиясы: Күш жұмысының ұғымы: Дененің толық энергиясы: Маятниктің еркін тербелісі кезіндегі, оның максимал кинетикалық энергиясы 20 Дж Оның толық механикалық энергиясы қандай аралықтарда өзгереді: -20-дан +20 Дж-ге дейін 0-ден 40 Дж-ге дейін өзгермейді және ол 20 Дж-ге тең өзгермейді және ол 40 Дж-ге тең 0-ден 20 Дж-ге дейін Айнымалы қозғалыс үшін динамиканың екінші заңы Штейнер теоремасы: Шардың инерция моменті: Жазық қозғалыс кезіндегі дененің кинетикалық энергиясы: Центрге тартқыш үдеу: Инерттілік анықтамасы: дененің, тыныштық күйін немесе бірқалыптылығын және түзу сызықты қозғалысын сақтау қасиеті дененің, басқа денеге әсерін білдіреді дененің жылдамдығын, шамасын немесе бағытын өзгертуге жасалған жұмысқа кедергі көрсету дененің, өзіне басқа денелерді тарту қасиеті дұрыс жауабы жоқ Айналмалы қозғалыстың кинетикалық энергиясы: . . . Адиабаталық процесс кезінде: Жылу алмасу болмайды, энтропия тұрақты. Жүйе сыртқы ортамен жылу алмасады. Жұмыс орындалмайды немесе нөлге тең. А=0 немесе А=1.  немесе А=1. Термодинамикалық параметрлерге ... жатады: Температура Бұрыштық үдеу. Масса дефектісі. Тербеліс жиілігі. Ток күші. Материалдық нүктелер жүйесінің қозғалыс теңдеуі: мұндағы - қорытқы ішкі күш мұндағы - қорытқы сыртқы күш Сұйық ағынының үзіліссіздік теңдеуі: Изохоралық процесс теңдеуі (m=const: V=const): Тұрақты сұйық ағыны үшін үзіліссіздік теңдеуі: Гармониялық тербелістер қандай заңдылық бойынша жүреді: Нүктенің гармониялық тербелісінің кинетикалық энергиясы: Гармониялық тербелістердің координат теңдеуі: Гармониялық тербелістің жылдамдығы: Гармониялық тербелістің үдеуінің теңдеуі: Нүктенің гармониялық тербелістерінің толық энергиясы: Математикалық маятниктің периоды: Физикалық маятниктің периоды: Еркін тербелістің дифференциалдық теңдеуі: Өшетін тербелістің дифференциалдық теңдеуі: Идеал газ күйінің теңдеуі (Менделеев-Клайперон теңдеуі): МКТ растайтын кейбір тәжірибелер: Броундық қозғалыс. Френель тәжірибесі. Кавендиш тәжірибесі. Био-Савар тәжірибесі. Ом тәжірибесі. Молекулалардың микроскопиялық параметрлері: Масса. Температура. Көлем. Концентрация. Зат мөлшері. Үдемелі айнымалы қозғалыстың бұрыштық үдеуімен бұрыштық жылдамдығы қалай бағытталады: аксиальды векторлар болғандықтан айналу өсінің кез келген нүктесінен салуға болады троекторияға нормаль бағытымен троекторияға 600 бұрыш жасай бағытталады троекторияға жүргізілген жанаманың бағытымен аксиальды векторлар болғандықтан оларды кескіндеуге болмайды Изотермиялық процесс теңдеуі Изобаралық процесс теңдеуі (m=const; P=const) Изохоралық процесс теңдеуі (m=const; V=const) диаграммасында газға жасалған процесс келтірілген. Газдың 2-ші күйдегі температурасы қандай, егер 1-ші күйде 400 К болса: 1600 К 2400 К 800 К 400 К 200 К Идеал газдың молекула-кинетикалық теориясының негізгі теңдеуі: Адиабаталық деп өтетін процесті айтамыз: жүйе мен сыртқы орта арасында жыду алмасуынсыз тұрақты қысымда тұрақты көлемде тұрақты температурада тұрақты жылу сыйымдылықта Газды идеал деп санауға болады, егер: молекулалардың өлшемі, арақашықтағы өзара әсерлесуі ескерілмесе және молекулалар арасындағы соқтығыс серпімді болса олардың арақашықтағы өзара әсерлесуін ескермеуге болатын болса молекулалар арасындағы соқтығыс серпімді болатын болса молекулалардың өлшемін ескермеуге болатын болса молекулалардың өлшемі, арақашықтағы өзара әсерлесуі ескерілмесе Идеал газдың ішкі энергиясы мынаған тәуелді: температураға көлемге көлем мен температураға қысым мен көлемге қысымға Изоэнтропиялық процесс: энтропия тұрақты температура тұрақты жылу тұрақты қысым тұрақты көлем тұрақты Изобаралық процесс кезіндегі энтропия өзгерісі: Майер формуласы Берілген мөлшердегі идеал газдың қысымы 1-ші күйден 2-ші күйге өткен кезде температура: жоғарылайды өзгеріссіз қалды төмендейді жоғарылауыда, төмендеуіде мүмкін айтарлықтай өспейді Изотермиялық процесс кезіндегі энтропия өзгерісі Берілген газ тығыздығын молекулалар концентрациясы n, молярлық массасы М және белгілі n концентрация арқылы өрнектеңіз: СИ жүйесінде қысым өлшем бірлігі Па мына түрде келтіріл мүмкін: Максвелл таралуы – молекулалардың таралуы: жылдамдық бойынша жылдамдық компоненттері бойынша кеңістікте координата бойынша потенциалдық энергия бойынша Больцман таралуы – молекулалардың таралуы: консервативті күштер өрісіндегі потенциалдық энергия бойынша тек биіктік бойынша тек Жердің тартылу өрісіндегі потенциалдық энергиясы бойынша кинетикалық энергия бойынша жылдамдық бойынша Таралу функциясының f(v) дұрыс жазылған формасын көрсетіңіз: Больцман формуласының дұрыс жазылғанын көрсетіңіз ( - молекуланың сыртқы күш өрісіндегі потенциалдық энергиясы): Идеал газдың ішкі энергиясы: молекулалардың кинетикалық энергияларының қосындысы молекулалардың кинетикалық және потенциалдық энергияларының қосындысы молекулалардың кинетикалық және потенциалдық энергияларының айырымы молекулалардың потенциалдық энергияларының қосындысы сыртқы өрістегі потенциалдық энергиялардың қосындысы Изохоралық процесс үшін термодинамиканың бірінші бастамасының жазылуы: Изобаралық процесс үшін термодинамиканың бірінші бастамасының жазылуы: Изотермиялық процесс үшін термодинамиканың бірінші бастамасының жазылуы: Изохоралық процесс кезіндегі идеал газдың жұмысы: нольге тең теріс оңда терісте бола алады оң жылу мөлшеріне тең Изотермиялық процесс кезінде идеал газдың ішкі энергиясы: өзгермейді төмендейді артуыда төмендеуі де мүмкін артады жұмысқа тең Төменде келтірілген қасиеттердің қайсысы идеал газға тән емес: молекулалардың хаостық қозғалысының кинетикалық энергиясы олардың өзара әсерлесуінің потенциалдық энергиясының ретіндей арақашықтықта молекулалар арасындағы өзара әсерлесуді елемеуге болады молекулалар арасындағы соқтығысты серпімді деп санауға болады молекулалар көлемін елемеуге болады ұсынылған жауаптардың бәрі дұрыс Термодинамиканың бірінші бастамасының дифференциалды түрі: Бір атомды молекулалардан тұратын газдар үшін мынаған тең: 1,67 1,4 1,33 1,5 1,2 Екі атомды молекулалардан тұратын газдар үшін мынаған тең: 1,4 1,67 1,33 1,5 1,2 Көп атомды (3-тен кем емес) молекулалардан тұратын газдар үшін мынаған тең: 1,33 1,4 1,67 1,5 1,2 Идеал газдың P=const және V=const жылу сыйымдылықтарының қатынастары қандай болады: Дұрыс қатынасты көрсетіңіз: Бір моль идеал газдың ішкі энергиясының (U) дұрыс формуласын көрсетіңіз: Адиабаталық процестің теңдеуін көрсетіңіз: Пуассон теңдеуін көрсетіңіз: Адиабаталық процестің жұмысының дұрыс формуласын көрсетіңіз: Политропалық процестің анықтамасы: политропалық процесс – тұрақты жылу сыйымдылығымен жүретін процесс политропалық процесс – ортамен жылу алмасуынсыз жүретін процесс политропалық процесс – тұрақты температурада жүретін процесс политропалық процесс – тұрақты қысымда жүретін процесс политропалық процесс – жылу сыйымдылығының өзгерісімен жүретін нақты процесс Тұрақты 105 Па қысымда пәтердегі ауа көлемі қыздыру нәтижесінде 4 м3 өсті Ұлғаю кезінде ауа қандай жұмыс жасады: 4*105 Дж 2,5*104 Дж 4*10-5 Дж 0 Дж 2*10-5 Дж Егер дене гравитациялық өрісте гравитациялық центрден r қашықтықта болса және белгілі бір жылдамдыққа ие болса, онда оның толық механикалық энергиясы: E = + E = - G E = + = const E = E = + G E = G E = – mg E = - жүктеу/скачать 237.76 Kb. Достарыңызбен бөлісу: