203
қасиеті өсімдіктің дамуы мен өсуіне жағдай жасайды. Шіріндінің ең
басты бөлігінің бірі – гумин қышқылы – өсімдіктің дамуы мен өсуін
тездетеді.
Топырақтағы органикалық заттар, қоректік материал бо-
лып табылады, ал
бұдан шығатыны, олар топырақтағы көптеген
микроорганизмдердің өмір сүруі үшін қажет.
Топырақта шірінді көп болса, ол микроорганизмдерге бай бола-
ды, онда өсімдік үшін қоректік заттардың жинақталуында маңызды
рөл атқаратын, биологиялық жəне химиялық процестер қарқынды
жүреді.
Топырақта органикалық заттардың
жинақталуы органикалық
тыңайтқыштар енгізіп, жасыл тыңайтқыштар мен басқаларды
қолданғанда жүзеге асырылады. Кез-келген дақылдардың жемісін
жинап болған соң топырақ қабатында тамыр қалдықтары қалады,
олар ыдырап, сондай-ақ біртіндеп шіріндіге айналады. Топырақтағы
қоректік элементтерді қолдану жəне
сақтау мен қалыптастыру
органикалық заттардың ыдырау жағдайының өзгеруіне сəйкес жол-
мен жүргізіледі.
Сонымен, органикалық заттарды анаэробты ыдырау жағдайына
қойып, біз, сонымен оның ыдырауын төмендетуге ықпал жасай-
мыз, керісінше, топырақта аэробты жағдай жасап, біз органикалық
заттардың минералдарға айналуын тездетіп, өсімдікті зольді жəне
азот азығымен қамтамасыз етуді үдетеміз.
Осылайша, органикалық қосылыстардың топырақ түзуде мəні
үлкен жəне алуан түрлі
болғандықтан, шірінді мөлшеріне мəнді
дəрежеде топырақтың өнім беру (нақты) қабілеті тəуелді бола-
ды. Сондықтан топырақтың жалпы салмағынан 1-3% аспайтын,
топырақтағы шірінді құрамы бар мұндай зоналарда, жоғарғы
жəне тұрақты өнім жасау кезінде, топырақты
органикалық заттар
жүйесімен құнарландыру – агротехниканың актуальды міндеті.
Достарыңызбен бөлісу: