Түркілердің Ислам тарихына араласуы

Түркістан өлкесінде туып- өскен ұлы 
даналардың Ислам өркениетіне қосқан үлестері 
үш топта көрініс тапты. 
•Бірінші
тобы-
шығармаларын
араб
тілінде
жазғандар
•Олар: Мұхаммед ибн Мұса Харезми(770-850),
• Әбунәсір Әл- Фараби (870-940),
• Әбу Рейһан әл-Бируни(973-1048/50),
• Әбу Әли ибн Сина(980-1037).
• Екінші тобы- туындарын парсы тілінде жазып
мұра қалдырғандар.
•Олар: Низами Гәнжи(1141-1209),
•Маулана Жәлаледдин Руми(1207-1273),
•Мырза Хайдар Дулат(1499-1551),

•Үшінші тобы- еңбектерін Түркі тілінде жазған
түркі ақындары мен ғалымдары.
•Олар: Жүсіп Баласағұн «құтты білік»,
•Махмұд Кашғари «диуан лұғат түрік»,
•Қожа Аһмет Йасауи(1041-1167) «хикмет»,
•Әлішер Науаи(1441-1501),
•Зәһиреддин Мұхаммед Бабыр(1483-1530).
•Сондықтан IIX-XV ғасырлар арасында Ислам
өркениетінің ұлы жетістіктері араб, парсы және
бүгінгі түріктектес халықтарының ортақ рухани
қазнасы болып саналады.

Түрік мәдени мұрасы: сәулет өнері

Ежелгі Орта ғасырларда Қазақстан аумағында құрылыстың
қарқынды дамуы басталды, археологиялық ескерткіштер Кедер,
Жамут, Құландағы, Көк-Мардандағы тұрғын үйлер, будда
ғибадатханалары мен Суяба және Навакет монастырлары,
Испиджаб монастырлары, исламның таралуымен мешіттер
тұрғызыла бастады, кесенелер салынып жатыр.

Тараз қаласында моншалар үлкен танымалдыққа ие болды,
олардың қалдықтары табылды. Дала түріктерінің мүсіні:
монументалды тас мүсіні, тас жазықтығындағы контурлық кеспе
сурет, сирек - көлемді мүсіндер, исламның таралуымен адам
бейнесінің дәстүрі біртіндеп жоғалады

Ауызша халық шығармашылығы
Ежелгі дәуірде пайда болды, ортағасырлық және
кейінірек өз дамуын жалғастырды. Мифтер,
ертегілер, Ертегілер, әндер, мақал-мәтелдер,
эпостар, поэтикалық жарыстар, жақсылық пен
жамандық күресі.
Кең таралған мифтердің бірі - өлімге қарсы
күреске түскен қорқыту-музыкант туралы аңыз.
Жазба: мемлекеттің дамуымен жазу үлкен
маңызға
ие
болады,
түркілердің
басқа
мемлекеттермен
дипломатиялық
қарым-
қатынаста түрік тілінде ресми грамоталарды
пайдалануы.

жүктеу/скачать 4.23 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: