«геоморфология және геология негіздері»
жүктеу/скачать 0.54 Mb. Pdf көрінісі
|
| Метаморфизм – таужыныстардың жер қыртысында физикалық-химиялық
жағдайлардың өзгеруіне әкелетін эндогендік процестер ықпалынан түрленуі. Түрленуге кез-келген таужыныс, яғни шөгінді, магмалық және бұрын жаралған метаморфтық таужыныстар ұшырауы мүмкін. Таужыныстар өздері жаралған жағдайлардан өзгеше физикалық-химиялық жағдайларға түскенде, олардың минералдық құрамы, құрылымы мен бітімі өзгереді. Метаморфизм кезінде таужыныстың минералдық құрамының өзгеруі екі жолмен жүреді: 1) изохимиялық, яғни метаморфталатын таужыныстың химиялық құрамы өзгермейді; 2) метасоматоздық, яғни метаморфталатын таужыныстың химиялық құрамы заттың әкелінуі мен әкетілуі есебінен елеуі өзгереді. Метаморфизм – күрделі химиялық құбылыс, ол температураның, қысымның және химиялық белсенді заттың комплексті ықпалына байланысты. Олар метаморфизм факторлары деп аталады. Табиғи жағдайларда жер қыртысының әр түрлі бөлікшелерінде метаморфизмнің бірнеше факторы бірге білінеді. Бірақ олардың біліну масштабы тұтастай және метаморфизм процесіндегі фактордың салыстырмалы ролі нақты геологиялық жағдайда білінеді. Кеңiстiктегi орналасу ерекшелiктерi мен процестiң құлаш жаюы бойынша метаморфизмнiң екi типi бөлiнедi: локальдық (жергілікті немесе шектеулi) және аймақтық. Олар метаморфизм факторларының басым ықпалына байланысты мынадай түрлерге бөлiнедi: термалық (басты фактор – температура), динамометаморфизм (қысым) және метасоматоздық (химиялық белсендi заттар). Термалық (немесе жапсарлық) және динамометаморфизм (немесе катаклаздық) шектеулi алқапта бiлiнсе, ал метасоматоздық метаморфизм шектеулi де, аймақтық та жағдайларда дамиды. Шөгінді және магмалық таужыныстар жер қыртысы қозғалыстарының салдарынан жоғары температураның, үлкен қысымның және әр түрлі газ бен су ерітінділерінің әрекетіне ұшырауы мүмкін. Әрине жүктеу/скачать 0.54 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|