Исахметов Т.И., Жаздыкбаева Д.П. ерекшелік осы кітаптарға негізделе отырып олар ант береді.
Егер кітапты, бюроға тіркеуге тапсыратын болса, өтірік айту,
соныменен өзіңнің жақындарыңды да алдау соншалықты оңай
емес. Осы кітаптар мұқият белгіленіп, дүрыс тіркелген уақытта
алаңсыз үйіне барып, өзінің істеріңді жазуды бастай бер деп
жазады.
1773 жылы Шотландия астанасы - Эдинбургтің адрестік
кітабында жеті аудитордың есімі жазылған. Кейінірек, 1854
жылы мұнда бухгалтер-аудиторларды біріктірген. «Бухгалтерлер
қоғамы» қүрылды. Бұл жеке авторларға «батыс елдерінде
кәсіпқой аудит Шотландияда XIX ғасырдың ортасында пайда
болды деген қорытынды жасауға негіз болды. К.А. Угольниковтің
пікір бойынша аудит 200 жылдан астам уақыттан бері бар.
Оның пайда болуының түп-тамыры кәсіпорынды басқарумен
тікелей шүғылданатындар мен оның қызметіне инвесторлардың
көзқарастары арасында бөліну туындаған уақытқа кетеді. Осы
уақытта акционерлік қоғамдар пайда болып, аудитор (ревизор)
сыртқы есеп берудің коғамдық бақылаушысы ретінде орталық
орында болуында»-дейді.
Басқаша
айтқанда,
бухгалтер-аудитор
мамандығы
акционерлер, кредиторлар жэне салық қызмет органдары
кәсіпорындардың қаржы жағдайы туралы объективті қорытынды
бере алатын тәуелсіз маманды іздеуге мәжбүр болған уақыттагы
акционерлік қоғамда пайда болды.
Аудиттің әрі қарай дамуына 1862 жылы қабылданған британ
компаниялары жайындағы заң жаңа серпін беріп, тез дамуына
жол ашты. Онда компаниялардың қорытынды есептерін кемі
жылына бір рет міндетті түрде тексеріліп отырылуы белгіленді.
Бұл кэсіпорындардың нақты қаржы жағдайы мен белгілі бір
кезең үшін оның шаруашылық қызметті жайлы шын мэліметтер
алу үшін акционерлік қоғамньщ қорытынды есебін объектиші
бағалау
қажеттілігінен
туындады.
Серіктестіктің
өзіне
бүтіндей сенім артуы қауіпті еді, өйткені соңғы нәтижесінде
акционерлер мен пай қосушылар немесе кредиторлар өздерінің
капиталын жоғалтатын кэсіпорынның банкрот болып қалуы
6