Деректер қорын басқару жүйесі (ДҚБЖ) — деректер базасын қҧру
және пайдалану бақылау ҥшін тілі мен бағдарламалық қамтамасыз ету
жиынтығы.
Деректер базасын басқару жҥйесін
деректер алу, ӛңдеу, деректер
қҧрылымын ӛзгерту және оларды талдау қҧралы болып табылады.
ДҚБЖ деректерге қол бақыланатын, ыңғайлы, жылдам және ӛте
маңыздысын қамтамасыз етеді, деректер қорын ақпарат жазбаны және
ӛзгертуге мҥмкіндік береді, сондай-ақ пайдаланушыға мӛлшерлеу,
деректер тҧтастығын қамтамасыз ету ҥшін
және пайдалануға базаны
қамтамасыз ету қҧралдары бар. ДҚБЖ әдетте қҧрылымдау
автоматтандырылған қҧралдарын біріктіретін және қҧпиялылығын
қамтамасыз ету қҧралдарымен деректерді манипуляциялау, бірнеше
ортада ақпаратты қалпына келтіру және сақтау.
Дерекқорды басқару жҥйесі ең алдымен
кәсіби әзірлеушілерге
арналған. Орташа пайдаланушы дерекқорды басқарады және
қосымшалар деп аталатын арнайы қосымшаларды пайдаланып
деректермен жҧмыс істейді. Қолданбалар
деректер базасына кіру
қҧралдарын пайдаланатын бағдарламалау жҥйесімен қоршаған ортада
немесе ДҚБЖ ортасынан тыс жасалуы мҥмкін.
Жалпы жағдайда кӛптеген әртҥрлі бағдарламалар сол дерекқормен
жҧмыс істей алады. Мысалы, егер дерекқор белгілі бір кәсіпорынды
модельдесе, онда онымен жҧмыс істеу ҥшін
бірнеше бағдарламалар
жасалуы мҥмкін: қызметкерлерді есепке алудың кіші жҥйесі,
қызметкерлердің жалақысын есептеудің шағын жҥйесі немесе
қоймалық есепке алудың кіші жҥйесі және т.б. Бір дерекқормен жҧмыс
істейтін қосымшаларды қарастыру кезінде деректердің бір-біріне
параллель және бір-біріне тәуелсіз жҧмыс жасайтындығы болжанады.
Бҧл әртҥрлі ӛтінімдердің бір дерекқормен жҧмыс
істеуін қамтамасыз
етуі тиіс, олардың әрқайсысы дҧрыс орындалады, бірақ басқа
қосымшалармен жасалған дерекқордағы барлық ӛзгерістерді
ескереді
(7.2 сурет)).
Бір пайдаланушылық жүйесі — бҧл бір уақытта бір
пайдаланушыдан дерекқорға қол жеткізе алмайтын жҥйе.
Кӛп пайдаланушылық жүйесі — бҧл бірнеше пайдаланушылар
дерекқорға бір уақытта кіруге болатын жҥйе.
Кӛптеген пайдаланушылардың жҥйелерінің
негізгі міндеті әрбір
жеке пайдаланушының бір жҥйедегі жҥйе ретінде жҧмыс істеуіне
мҥмкіндік беру болып табылады. Бір пайдаланушылық жҥйесі мен
Достарыңызбен бөлісу: