Ғ. Н.Қисметова Ағылшын тілі грамматикасы

Есептік сан есімде 20-дан 90-ға дейін ty деген жұрнақ қосылады. 
21- twenty -one, 22- twenty - two деген есептік сан есімдер дефис 
арқылы жазылады.
100- a (one) hundred, 200 - two hundred.
Hundred, thousand, million деген сан есімдердің алдында белгісіз (а) 
артикль немесе one деген сан есім қойлады.
Реттік сан есім (O rdinal numerals)
Реттік сан есімде (1 ,2 ,3 қоспағанда) th жұрнағы қосылады.
Мысалы: 1 - 1 2
13- 19
1st -the first - бірінші
13th- the thirteenth
2nd-the second - екінші
14th- the fourteenth
3rd-the third - үшінші
15th- the fifteenth
4lh-the fourth - төртінші
16th- the sixteenth
5th-the fifth - бесінші
17th- the seventeenth
6lh-the sixth- алтыншы
18th- the eighteenth
7tb-the seventh-жетінші
19th- the nineteenth
8lh-the eighth-сегізінші
9m-the ninth-тоғызыншы
10lh-the tenth-оныншы
1 l th-the eleventh-он бірінші
12th-the twelfth-он екінші
2 0 - 9 0
20 - the
twentieth
21 - the
twenty-first
22nd- the
twenty-second
30th- the
thirtieth
40tb- the
fortieth
50th- the
fiftieth
60th- the
sixtieth
70th- the
seventieth
80th- the
eightieth
90lh- the
ninetieth
Сан есімдерге th жұрнагы қосылганда ең соңғы эріп -у - іе 
әріптеріне өзгереді. 
100th-the hundredth 
101sl-the hundred and first 
200th- the two hundredth
10

Хронологиялык оқиға уакы ты .
§11. Ағылшын тілінде жылдар есептік сан есіммен көрсетіледі. 
1900-nineteen hundred 
1904- nineteen four 
1945- nineteen forty-five 
1961- nineteen sixty-one
Уақыттар ағылшын тілінде реттік сан есіммен көрсетіледі.
15й1 May, 1960-the fifteenth of May, nineteen sixty. May 15, 1960 May of 
fifteen, nineteen sixty.
Есімдік (The Pronoun)
§12. Есімдік деп зат есімнің 
немесе сын есімнің орына 
қолданылатын сөз табын айтады.
Мысалы: Pushkin is the greatest Russian poet. He was bom in 1799. 
Пушкин ең ұлы орыс ақыны. Ол 1799 жылы туған.
(Пушкин деген зат есімнің орына, he деген есімдік қойылады). 
The day was warm. Such days are rare in October.
Күн жылы болды. Қазан айында мұндай күндер сирек кездеседі. 
(warm деген сын есімнің орына, such деген есімдік қойылады).
Есімдіктер зат есімнің алдында тұрады.
Мысалы: I see them every day.
Мен оларды күнде көремін.
Where is my fountain-pen?
Менің қаламым қайда?
Есімдіктер өз алдына қолданылады.
Мысалы: 
He is a doctor Ол дәрігер.
Helen saw him yesterday. Лена оны кеше көрді.
The pencil is mine Қарандаш менікі.
Көптеген есімдіктер кей жағдайларда зат есімнің алдында 
колданылады, кейде есімдіктер өз алдына қолданылады.
Мысалы: Peter read all the stories in this book.
Петр бүл кігаптан барлық әңгімені оқып шықты 
All were ready for the trip.
Барлығы жол сапарға дайын болды.
11

Есімдіктерді м ағы насы на қарай топтастыру және олардың
қолданылуы.
Есімдіктер өз мағынасы бойынша келесі топтарға бөлінеді'.
1) жіктеу есімдіктері, 2) тэуелдеу есімдіктері, 3) өзіндік есімдіктері, 
4) сілтеу есімдіктері, 5) ортақ есімдіктері, 6) сұрау есімдіктері, 7) 
қатыстық есімдіктері, 8) белгісіз есімдіктері.
3. Ж іктеу есімдігі (Personal Pronouns)
Жак
Атаусептік
Объектік септік
Ж екеше түрі
1ж
I мен
МеМені, маган
2ж
Зж
Не she it ол
Him, her оны, оган
Көпше түрі
1 ж
We біз
Us Бізге, біздерді
2ж
You сіз
You Сізге, сіздерді
Зж
They олар
Them Оларга, оларды
I деген есімдік эрқашан бас эріппен жазылады. 
Мысалы: My brother and I took part in this work.
Менің агам жэне мен бұл жұмысқа қатыстық.
Не деген 
есімдік еркек жынысын көрсетеді. Зат есімдерді 
өзгертеді, she есімдігі эйел жынысын көрсетеді.
Мысалы: Peter is a doctor. He works at a hospital.
Петер - дәрігер. Ол ауруханада жұмыс істейді.
Where is Helen? She is at home.
Лена қайда? Ол үйде
It деген есімдік жансыз затты көрсетеді.
Мысалы: The pencil is black. It is black 
Қарандаш кара түсті. Ол кара.
The window is open. It is open.
Терезе ашық. Ол ашық.
It деген есімдік жан жануар туралы айтқанда қолданылады. 
Мысалы: The cat is under the table. It is under the table.
Мысық үстелдің астында. Ол үстелдің астында.
They (олар) - деген есімдік жанды жэне жансыз зат есімдердің орына 
колданылады.
Мысалы: The children are in the corridor. They are in the corridor. 
Балалар коридорда. Олар коридорда.
12

Жіктеу есімдіктер объекті септікте кімге? кімді? пеге? неяі? 
деген сұрақтарға жауап береді.
Мысалы: 
I saw him yesterday. Мен оны кеше көрдім.
Не showed them his library. Ол өзінін кітапханасын оларға көрсетті.
Есімдіктер 
объектік 
септікте 
әртүрлі 
демеуліктермен 
колданылады.
Мысалы: This letter is for you. Бит хат сізге.
They told me about Н.Олар маған бұл туралы айтты.

жүктеу/скачать 3.76 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: