4
№1 сабақ.
Тақырыбы: Кіріспе. Халықаралық бірліктер жүйесі.
Сабақ жоспары:
1. Материя
2. Физикалық денелер мен құбылыстар
3. Физикалық шамалар мен оларды өлшеу
Физика терминін орыс тіліне алғаш енгізген орыстың ұлы ғалымы М.В Ломоносов. Физика гіректің
«Ф ю з и с» қазақша «табиғат» деген сөзінен шыққан.
Физика табиғатты зеріттейтін ғылымдардың
қатарына жататындықтан, онда
уақыт,
кеңістік,
қозғалыс, материя т. с. с. терминдер пайдаланылады. Материя біздің
санамызға тәуелсіз өмір
сүретін нәрсе.
«
Материя дегеніміз – адамға оның өзінің түйсігі арқылы мәлім болатын,
біздің түйсіктерімізге тәуелсіз бола тұрып, сол түйсіктеріміз арқылы көшірмесі, суреті, сәулесі
түсетін объективті реальдықты белгілеу үшін қолданылатын философиялық категория » ( В.
И.Ленин. Шығ. т. ж. 14-т., 133-б ) Материя үнемі толассыз қозғалыстаболады. Бізді қоршаған ортада
кездесетін өзгерістер материяның қозғалысы. Материя кеңістік пен уақыт бойынша өзгереді. Кеңістік
пен уақыт – материяның өмір сүру формасы, олар өзара тығыз байланысты. Сол сияқты, материяны
да кеңістік пен уақыттан бөліп қарауға болмайды.Физикада материя қозғалысының кейбір түрлері
қарастырылады. Материя қозғалысыныңең қарапайым түрі – механикалық қозғалыс.
Онан кейін
материя қозғалысының түрлері күрделене түседі: малекулалық қозғалыс, электромагниттікқозғалыс,
ядролық қозғалыс және т. б. Бұлардың әрқайсысы физиканың әртүрлі тарауларында оқылады.
Бізді қоршаған заттарды физикалық
денелер деп, ал осы физикалық денелердегі әр түрлі өзгерістерді
физикалық
құбыстарлы деп атаймыз. Құбылыстар арасындағы
тағайындалған тәуелділіктер
физикалық заңдылықтар болып табылады. Осызаңдылықтарды
ашу нәтижесінде адам баласы
қарапайым еңбек құралдарынан бастап атом энергиясына дейін қызмет істететін дәрежеге жетті.
Достарыңызбен бөлісу: