- ӛнеркәсіптік және ӛндірістік қауіпсіздік;  8  -

8 
- ғимараттарды, қҧрылыстарды және олардың территорияларына жататын 
нысандарды пайдаланудағы қауіпсіздік; 
- ӛрт қауіпсіздігі; 
- биологиялық қауіпсіздік; 
- электромагнитті сыйымдылық; 
- экологиялық қауіпсіздік; 
- ядролық және радиациялық қауіпсіздік; 
- химиялық қауіпсіздік; 
- электрлік қауіпсіздік; 
- ақпараттық қауіпсіздік; 
- токсикологиялық қауіпсіздік; 
- ӛлшемдердің бірыңғайлығы;
- азық-тҥлік тағамдарының қауіпсіздігі; 
- балалар тағамының қауіпсіздігі; 
- механикалық қауіпсіздік бағыттары бойынша жҥргізіледі. 
Қазақстан Республикасында қабылданған Техникалық регламенттерге: 
1. Геофизика, геологиялық зерттеу, мҧнай-газ және бҧрғылау саласының
жабдықтарының қауіпсіздігіне арналған талаптар;
2. Қазақстан Республикасының территориясында қолдануға шығары-
латын автокӛліктік қҧрылғылардың зиянды заттарына (ластаушы) арналған 
талаптар туралы; 
3. Автомобиль жолдарын жобалаудағы қауіпсіздік талаптары; 
4. Автомобиль жолдарын пайдаланудағы қауіпсіздік талаптары; 
5. Автокӛліктік қҧрылғылардың қауіпсіздігіне арналған талаптар; 
6. Ӛндіріс обьектеріндегі дабылдық тҥстерге, ескертулерге және қауіп-
сіздік белгілеріне арналған талаптар; 
7. Ӛрт болған жағдайда адамдарды кӛшіруде басқаруға, автоматтан-
дырылған ӛрт дабыл қаққышының және автоматты ӛрт сӛндіру жҥйесінің 
ғимараттарының, қоймаларының жабдықтарына арналған талаптар; 
8. Баптауға, таңбалауға, этикеттеуге және олардың дҧрыс салынуына 
арналған талаптар; 
9. Ғимараттарға, аумақтарға және оларға енетін территорияларға арналған 
талаптар; 
10. Қҧрылыс материалдарының, бҧйымдарының және қҧрылымдарының 
қауіпсіздігі; 
11. Тҧрмыстық химиялық тауарлар мен синтетикалық жуғыш заттардың 
қауіпсіздігіне арналған талаптар;
12. Еріткіш заттар мен бояу материалдарының қауіпсіздігіне арналған 
талаптар; 
13. Парфюмерлік-косметикалық ӛнімдердің қауіпсіздігіне арналған 
талаптар;
14. Дәндердің қауіпсіздігіне арналған талаптар; 
15. Ветеринарияда қолданылатын биологиялық препараттардың және 
дәрілік қҧрылғылардың қауіпсіздігіне арналған талаптар; 
16. Улы химикаттардың қауіпсіздігіне арналған талаптар; 

9 
17. Сәйкестікті бекіту процедуралары; 
18. Ет және ет ӛнімдерінің қауіпсіздігіне арналған талаптар; 
19. Сҥт және сҥт ӛнімдерінің қауіпсіздігіне арналған талаптар; 
20. Крахмал және крахмал ӛнімдерінің, ҧнтақтық ӛнеркәсіп ӛнімдерінің 
қауіпсіздігіне арналған талаптар;
21. Жем және жемдік қосылыстардың қауіпсіздігіне арналған талаптар; 
22. Тҧрғындар қолданатын ауыз судың қауіпсіздігіне арналған талаптар; 
23. Шырын және шырындық ӛнімдердің қауіпсіздігіне арналған талаптар; 
24. Кӛкӛністердің, жемістердің, тамырлық ӛнімдердің және оларды 
ӛңдеуге арналған ӛнімдердің қауіпсіздігіне арналған талаптар; 
25. Мҧнай базалары мен жанармай қҧю бекеттерінің қауіпсіздігіне 
арналған талаптар; 
26. Емдік-профилактикалық, диеталық және балаларға арналған азық-
тҥлік тағамдарының қауіпсіздік талаптары; 
27. Белгілі бір сыйымдылыққа қҧйылған ауыз судың қауіпсіздігіне 
арналған талаптар; 
28. Кондитерлік, нан және нан ӛнімдерінің қауіпсіздігіне арналған 
талаптар; 
29. Тағамдық қосылыстардың, олардың ӛндірісі мен айналымының 
қауіпсіздігіне арналған талаптар; 
30. Жылу электр станцияларының қазандықтарында әртҥрлі жанармайды 
жаққандағы қоршаған орта эмиссияларының талаптары; 
31. Балаларға арналған бҧйымдар мен ӛнімдердің қауіпсіздік талаптары; 
32. Жол салуға арналған қҧрылыс материалдарының қауіпсіздік 
талаптары; 
33. Обьектілерді қорғауға арналған ӛрт сӛндіру техникаларының 
қауіпсіздік талаптары;
34. Желдету жҥйелерінің қауіпсіздік талаптары; 
35. Газ шығындарын есептейтін қҧрылғылар мен газ қҧю бекеттерінің 
қауіпсіздік талаптары; 
36. Металлургиялық ӛндіріс ҥрдістерінің қауіпсіздік талаптары; 
37. Метрополитендердің қауіпсіздік талаптары; 
38. Мҧнай операцияларымен байланысты жердегі және теңіздегі 
ӛндірістік обьектілер қҧрылысының қауіпсіздік талаптары;
39. Кернеуі тӛмен жабдықтардың қауіпсіздік талаптары; 
40. Ыстық су және бу қҧбырларының қауіпсіздік талаптары; 
41. Автоматтандырылмаған салмақ ӛлшеу қҧралдарының қауіпсіздік 
талаптары; 
42. Темір бетондық және бетондық қҧрылымдардың қауіпсіздік 
талаптары; 
43. Металдық қҧрылымдардың қауіпсіздік талаптары; 
44. Ағаштық қҧрылымдардың қауіпсіздік талаптары; 
45. Басқа да материалдардан жасалған қҧрылымдардың қауіпсіздік 
талаптары; 
46. Балық және балық ӛнімдерінің қауіпсіздік талаптары; 

10 
47. Ауыл шаруашылығы мен орман шаруашылығының тракторларының, 
машиналарының қауіпсіздік талаптары; 
48. Ферроқорытпаларды ӛндірудегі қоршаған орта эмиссияларының 
қауіпсіздік талаптары; 
49. Жеңіл ӛнеркәсіп ӛнімдерінің қауіпсіздік талаптары; 
50. Май ӛнімдерінің қауіпсіздік талаптары; 
51. Тағамға арналған биологиялық активті қосылыстардың қауіпсіздік 
талаптары; 
52. Байерлік пісіру әдісі арқылы саздарды ӛндірудегі қоршаған орта 
эмиссияларының қауіпсіздік талаптары; 
53. Шахталық кӛтергіш қҧрылғылардың қауіпсіздік талаптары; 
54. Ашық әдіспен шашыранды, кенді және кенді емес ошақтарды 
дайындау ҥрдістерінің қауіпсіздік талаптары; 
55. Кӛтергіш кӛліктік қҧрылғылардың қауіпсіздік талаптары; 
56. Қысыммен жҧмыс істейтін жабдықтардың қауіпсіздік талаптары; 
57. Мҧздатқыш компрессорлы стационарлы қҧрылғылардың қауіпсіздік 
талаптары; 
58. Су ысытатын және бу қазандықтарының қауіпсіздік талаптары; 
59. Газбен қамту жҥйесінің қауіпсіздік талаптары; 
60. Ӛрт қауіпсіздігіне арналған жалпы талаптар; 
61. Мазуттың, дизельдік жанармай мен бензиннің қауіпсіздік талаптары 
62. Тыңайтқыштардың қауіпсіздік талаптары; 
63. 
Медицинаға 
тағайындалған 
бҧйымдар 
мен 
медициналық 
техникалардың қауіпсіздік талаптары; 
64. 
Автомобильдік транспорт қҧрылғыларына арналған арнайы 
сҧйықтықтар мен майлардың қауіпсіздік талаптары; 
65. 
Ауылшаруашылық 
шикізаттарын 
қайта 
ӛңдеуге 
арналған 
жабдықтардың қауіпсіздік талаптары. Мал шаруашылығының ӛнімдері; 
66. 
Ауылшаруашылық 
шикізаттарын 
қайта 
ӛңдеуге 
арналған 
жабдықтардың қауіпсіздік талаптары. Ӛсімдік ӛнімдері; 
67. Зерттеуге арналған ядролық қҧрылғылардың ядролық және 
радиациялық қауіпсіздігі; 
68. Атомдық станциялардың ядролық және радиациялық қауіпсіздігі; 
69. Кӛмір мен оны ӛндірудегі ӛндірістік ҥрдістердің, қайта ӛңдеудің, 
сақтаудың және тасымалдаудың қауіпсіздік талаптары; 
70. Теміржол транспорттары арқылы жолаушыларды, пошталық 
жӛнелтулерді, багаждары, жҥк багаждарын, жҥктерді тасымалдаудағы 
қауіпсіздік талаптары; 
71. Алкогольдік ӛнімдерге арналған қауіпсіздік талаптары кіреді. 
Cтандарт негізгі нормативтік қҧжат болып табылады.
Стандарт (СТ) – бҧл келісімдер негізінде дайындалған, қҧзыретті 
органдармен бекітілген және белгілі-бір салада реттіліктің оптималды
деңгейіне қол жеткізуге бағытталған нормативтік қҧжат.
Стандартта әртҥрлі қызмет тҥрлері мен олардың нәтижелеріне қатысты 
жалпылай және кӛп қайтара қолдануға арналған жалпы қағидалар, ережелер 

11 
және сипаттамалар бекітіледі. Стандарт жалпы практикалық тәжірибелерге, 
техникалық жетістіктерге және ғылыми зерттеулердің нәтижелеріне негізделген 
болуы тиіс.
Стандарттардан басқа, сонымен қатар стандарттау бойынша ҧсыныстар, 
стандарттаудың ережелері нормативтік қҧжаттар болып табылады. Қазақстан 
Республикасының заңына сәйкес міндетті сертификаттауға жататын ӛнімдердің 
нормативтік қҧжаттарына ерекше талап қойылады. 
Стандарттарды дайындаудың негізгі қағидалары: келісім, еріктілік, 
қолжетімділік, экономикалық мақсаттылық.
Стандарттар қҧжаттар секілді ҧсыныстық сипатқа ие, яғни олардың 
орындалуы міндетті емес. 
Бҧдан нарықтық экономиканың қағидаларының бірі кӛрінеді 
–
таңдау 
бостандығының қағидасы, яғни тиым салудың санын мейлінше тӛмендету 
ҧсталуы тиіс. Ӛндірушілерге әсер ету жанама әдістермен, әсіресе, 
экономикалық ӛлшемдер негізінде жҥзеге асырылады. 
Міндетті стандарттау арқылы әкімшілік жетекшіліктің жоқтығы 
ӛнеркәсіптердің ӛз жҧмыстарына жауапкершілігін жоғарылатады, олардан 
ӛнеркәсіп ішіндегі ассоциацияларда, одақтарда және бірлестік ішінде қолдануға 
арналған ӛздерінің жеке стандарттарын дайындауын талап етеді. Ӛнеркәсіптер 
ӛз бизнестерінің бағыттарын жетекшілікке ала отырып, ӛздерінің шаруашылық 
қызметтерін ӛз алдына реттеуге мҥмкіндік алады, ол ҥшін саны мақсатты тҥрде 
ӛсіп тҧратын ӛздерінің жеке стандарттарын, нормативтік қҧжаттарын қҧра білуі 
қажет. 
Ерікті стандарттау барлық мҥмкіндікке қол жеткізгендікті білдірмейді, 
мҥлде олай емес. Кӛптеген ӛндірісі дамыған елдерде бҧл жҥйе бҧрыннан бері 
жҧмыс істеп келеді, онда мемлекеттік әкімшіліктік стандарттау мҥлде 
болмаған, мысалы, АҚШ-та. Нарықтық қағидаларға негізделген стандарттау
әкімшіліктік стандарттауға қарағанда, ӛте қатаң болып табылады. Нарықтың 
заңдары ӛндірушілерге стандарт талаптарынан ауытқуға жол бермейді, яғни 
тҧтынушылар талап ететін ӛнім қҧрамының тӛмендеуіне алып келетін 
жағдайларға, ал осындай жағдайлар орын алса, компания қаржылық 
қиындықтардан қҧтыла алмайды.
Стандарттардың тҥрлері 
–
негізгі стандарт, терминологиялық, бақылау 
әдістеріне, ӛнімге, ҥрдіске, қызметке, әдістемелік жағдайларға, суреттейтін 
жағдайларға арналып, бӛліне береді.

жүктеу/скачать 3.11 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: