Фанларидан саволлар базаси шакллантирилган
жүктеу/скачать 0.74 Mb. Pdf көрінісі
|
|
LINGVOKULTUROLOGIYA fani bo’yicha: Lingvokulturologiyaning tadqiqot obyekti, predmeti, maqsadi va vazifalari. Lingvokulturologiyaning asosiy tushunchaviy-terminologik apparati va ularning yuzaga kelishi. Lingvokulturologiya metodologiyasi va metodlari. Antroposentrik paradigma va uning lingvokulturologiyadagi oʻrni. Til va inson, ularning oʻzaro aloqasi. Madaniy antropologiya va lingvokulturologiya, ularning oʻzaro aloqasi. Jamiyatda inson, til va madaniyatning oʻrni. Madaniyat va uning oʻrganilishi, jumladan, lingvokulturologiyaning vujudga kelishi. Frazeologizmlarning lingvomadaniy jihatlari. Oʻxshatishlar – obrazli madaniy tafakkur mahsuli. Metafora – madaniyatning ko‘rsatkichi. Ramz – inson ruhi madaniyatining tili. Milliy madaniyatning stereotiplari. Lingvomadaniyatda lakuna muoammosi. Insoniy til va madaniyat. Til va etnos (inson)ning o`zaro aloqasi, nutq madaniyati masalalari. Madaniyatshunoslik va lingvokulturologiya tushunchalarining oʻzaro aloqasi, ularning boshqa fanlar orasidagi maqomi. Paradigmalarning qiyosiy-tarixiy, sistem-struktur va antropotsentrik turlari. Milliy mentalitet va lisoniy shaxs MATN TILSHUNOSLIGI fani bo’yicha : Matn tilshunosligi fanining predmeti va tadqiqot obyekti, maqsad-vazifalari, nazariy-metodologik asoslari, manbalari. Matn va uning tilshunoslikda o‘rganilish tarixi. Jahon tilshunosligida matn kategoriyasining o‘rganilishi; Chex tilshunosligida, nemis, polyak matn lingvistikasi muammolari; Rus tilshunosligida matn lingvistikasi fanining paydo bo‘lishi; Matn turlari va uni o‘rganish muammolari. O‘zbek tilshunosligida matn va uni o‘rganish muammolari. Matn atamasi va uning mazmun ifodasi; matnning murakkabligi va hajmi, kommunikativ vazifasi, muayyan janr talablariga mosligi hamda matn qismlarining xarakteri masalalari haqida o‘zbek tilshunoslarining qarashlari; o‘zbek tilshunosligida matn nazariyasining kirib kelishi. Matn tilshunosligida nutq derivatsiyasi muammolarini o‘rganish. Nutq va nutqiy faoliyat haqida F.de Sossyur ta’limoti. XX asrning 50- yillarida nutq lingvistikasiga e’tibor. V.Skalichka, E.Koseriunning fikrlari. Nutq derivatsiyasi va uning matnni shakllantirishsh masalasidagi nuqsonlar. Matn tarkibida so‘z birikmasi sintaktik derivatsiya jarayondagi o‘rni. Matnda sintaktik aloqani ta’minlovchi leksik vositalar. Matn komponetlarining o‘zaro sintaktik bog‘lanishidagi omillar (leksik takror; sinonimik munosabat; olmoshlar; kirish so‘z va birikmalar; bog‘lovchilar). Matn komponentlarining semantik va pragmatik munosabatlari. Tilshunoslikda semantik munosabatlarning turi (radikal va to‘g‘ridan-to‘g‘ri munosabat). Til bilan mantiqning o‘zaro bog‘liqligi va A.A. Potebnyaning fikri. Matn va murakkab sintaktik qurilmaning o‘zaro munosabati. Matn va uning tarkibiy qismlari. Gap, qo‘shma gap, murakkab qurilmali gaplar, period, abzats tushunchalari. Matn birliklarini kengaytirish usullari. Matn tarkibidagi birliklarning bir-biriga munosabati. Matn tarkibida noodatiy birikmalarning grammatik strukturasi. So‘z birikmalari va ularning turlari, undagi tobe-hokim bo‘laklarning munosabati formasi; bu munosabat formasi nodatiy so‘z birikmalarning shakllanish jarayoniga, ya’ni tobe-hokim bo‘laklarning munosabati formasiga mos kelishi va farqlari; noodatiy birikmalarning grammatik jihatdan o‘ziga xos xususiyatlari. Rus tilshunosi P.A.Lekantning nodatiy birikmalar ning haqidagi fikri. Matn komponentlarining pog‘onali munosabati. Matn komponentlariaro semantik va grammatik munosabatlar. Matn komponentlarining pogʻonali munosabati, matn komponentlari oʻrtasidagi semantik va grammatik munosabatlarning turi va ularning yuzaga chiqishi. Matn tarkibida ichki va tashqi sintagmatik munosabatlar. Matn tarkibida funksional pragmatik munosabatlar. Matnda modallikning ifodalanishi. Matnda sintagmatik munosabatning namoyon boʻlishi, ichki va tashqi sintagmatik munosabat, matnning pragmatik xususiyatlari, matnda modallik yuzaga chiqishi. Matn va uslub munosabati. Matnning funksional tasnifi masalalari. Matnning jonli so‘zlashuv uslubi-ga munosabati. Adabiy nutq uslublari va ularning matnga munosabati. Rasmiy, ilmiy, publisistik matnlar tuzish ko‘nikmalarini shakllantirish masalalari. Olmoshlarning deyktik xususiyatlari, gumon olmoshlarining semantik xususiyatlari, gumon olmoshlarining badiiy matndagi funksional-uslubiy xususiyatlari. Matnda jamlovchi olmoshlarning ayrim funksional-uslubiy xususiyatlari. Badiiy matn va uning shakllantiruvchi vositalar. Badiiy matnning ko‘rinishlari, ularning umumiy va farqli belgilari, badiiy matnda individual so‘z qo‘llash me’yorlari. Badiiy matnlarda laqablarning ayrim uslubiy xususiyatlari haqida. Badiiy matnda laqablarning qoʻllanilishi va bundagi maqsad, laqablarning funksional-uslubiy, pragmatik xususiyatlari, badiiy matnni tahlil va tahrir qilish muammolari. O‘zbek tilining badiiy tasvir vositalari va ularning matn turlari tarkibidagi ishtiroki masalalari. Badiiy tasvir vositalaridan foydalanishda me’yor masalalari. O‘zbek badiiy matnida metafora, epitet va o‘xshatish tasviriy vositalarining qo‘llanishi. Matn tilshunosligida kognitiv va pragmalingvistik imkoniyat-lardan foydalanish. Kognitiv, konsept, ssenariy, skript, freym, geshtalt, pragmatika” tushunchalarining ma’no-mohiyati va ularning matn bilan aloqadorligi. жүктеу/скачать 0.74 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|