Кодексіне түсіндірме жалпы және Ерекше бөліктер алматы «жеті жарғЫ» 2015
- т а р а у. ОТБАСЫНА ЖӘНЕ КӘМЕЛЕТКЕ ТОЛМАГАНДАРГА
жүктеу/скачать 7.26 Mb. Pdf көрінісі
|
| 2 - т а р а у. ОТБАСЫНА ЖӘНЕ КӘМЕЛЕТКЕ ТОЛМАГАНДАРГА
ҚАРСЫ ҚЫЛМЫСТЫҚ ҚҮҚЫҚ БҮЗУШЫЛЫҚТАР §1. Отбасына жэне кэмелетке голматандарі а карсы кылмысгык күкык бүзуніылыктарлан жалпы сииаттамасы Қазақстан Республикасы Конституциясының 27-бабында: Неке мен отбасы, ана мен әке жэне бала мемлекеттің корғауында болады (1); Балаларына қамқорлық жасау жэне оларды тәрбиелеу - ата-ананың табиғи қүқығы әрі парызы (2); Кәмелетке толған еңбекке қабілетті балалар ецбекке жарамсыз ата-анасына қамқорлык жасауға міндетті (3) - делін- ген. Бұл көрсетілген кағидалар халықаралык кұқықтың осы мәселелер жөніндегі негізгі ережелеріне сәйкестендірілген. Адам кұкығы жөніндегі 1948 жылгы Жалпыға бірдей Де- кларацияда, Азаматтык және саяси кұкықтар туралы 1966 жылғы Халықаралык пактіде отбасы қоғамның табиги негізгі ұясы және ол мемлекет пен коғам тарапынан қорғау кұкығына ие деп белгіленген. 1989 жылы 20 қарашада қабылданған «Бала кұкыктары жөніндегі» Конвенцияда да балалардың азаматтық жэне саяси-әлеуметтік құкықтарының қоргалуына ерекше мэн берілген. Қазақстан Республикасы да отбасы және кәмелетке толмағандар жөніндегі халықаралық кұкық нормаларын кастерлей отырып, осы мәселелерге байланысты пайда болатын қоғамдык катынастарды кылмыстық-құқықтык жолмен қорғауга ерекше мэн береді. 2014 жылы қабылданған жаңа Қылмыстық кодекстің Ерекше бөлімінің 2-тарауы от- басына жэне кәмелетке толмағандарға қарсы қылмыстық құқық бұзушылықтардан үшін жауаптылык белгілеген. Бұл тарауда осы тұрғыдағы қылмыстық кұкық бұзушылыкка арналған нақты кылмыстардың мынадай түрлері көрсетілген: кәмелетке толмаган адам- ды қылмыстық құқық бұзушылықтар жасауға тарту (132-бап); кәмелетке толмаған адамды қоғамга жат әрекеттер жасауға тарту (133-бап); кэмелетке толмаған адам- ды жезөкшелелікпен айналысуға тарту (134-бап); кэмелетке толмагандар саудасы (135-бап); баланы ауыстыру (136-бап); бала асырап алу жөніндегі заңсыз эрекет (137-бап); бала асырап алу кұпиясын жария ету (138-бап); балаларын немесе еңбекке жарамсыз ата-анасын асырауга арналған қаражатты төлеуден эдейі жалтару (139-бап); кәмелетке толмаған баланы тэрбиелеу жөніндегі міндеттерді орындамау (140-бап); балалардың өмірі мен денсаулыгының кауіпсіздігін камтамасыз ету жөніндегі міндеттер- ді тиісінше орындамау (141 -бап); камқоршы немесе корғаншы құқықтарын теріс пайдала- ну (142-бап); Кәмелетке толмаган адамды Қазақстан Республикасының шегінен тысқары жерге заңсыз экету (143-бап); Кэмелетке толмағандарды эротикалық мазмұндағы өнімді жасауға тарту (144-бап). Осы топка жататын кылмыстардың объектісі ата-аналар мен балалардың арасындагы отбасылық қатынастар, сондай-ақ кәмелетке толмагандардың дене бітімі, интеллектуалдық, рухани, адамгершілік тұрғысынан дұрыс дамып, калыптасу жағдайлары болып табылады. Енді осы топқа енген қылмыс құрамдарының әрқайсысына жеке-жеке талдау жасап өтейік. жүктеу/скачать 7.26 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|