p
жəне
n
аймақтардың
шекарасында
еркін
заряд
тасымалдаушылардың концентрациясының градиенті орын
алған. Диффузия əсерінен n аймақтағы электронадар n аймаққа
ауысып ондағы кемтіктермен рекомбинацияға ұшырайды
(өзара жойылады). Кетіктер керісінше, р аймақтан n аймаққа
ауысып
электордармен
рекомбинацияға
ұшырайды.
Нəтижесінде р аймақта шекараға жақын ауданда осы аймаққа
өтіп кеткен электрондардың теңгерілмеген артық теріс заряды
пайда болады. Керісінше, n аймақтың шекараға жақын
аумағында осы аймаққа ауысқан кемтіктердің теңгерілмеген оң
заряды пайда болады. Зарядтар арасында «φк» потенциалдар
айырымы жəне кернеулігі Ек электр өрісі пайда болады. Бұл
өріс еркін заряд тасымалдаушыларының (электрондар мен
кемтіктердің) p жəне n аймақтарының терең аудандарынан p-n-
ауысудан əрі қарай ауыса беруіне (диффузиясына) бөгет
болады. p-n аймақтардың шекарасындағы еркін заряд
тасымалдаушылары кеміп қалған (кедейленген) аймақ p-n-
ауысу деп аталады.
2 Сурет – p-n-ауысудың тепе-теңдік күйі
Егер сырттан p-n-ауысуға ешқандай кернеу берілмеген
болса, онда p-n-ауысу арқылы бір біріне қарама қарсы
тектері екі түрлі зарядтар ағыны (екі түрлі ток) қозғалады,
жəне олар тепе-теңдік ағындар болып табылады. Біріншісі –
диффузиялық ток, концентраяциялар айырым əсерінен
пайда болады. Екіншісі – дрейфтік ток, диффузиялық ток
əсерінен пайда болған потенциалдар айырымы еркін заряд
тасымалдаушыларды қозғалысқа келтіреді, тек ол токтың
бағыты диффузиялық ток бағытына қарама-қарсы болады.
Достарыңызбен бөлісу: |
