SQL түріндегі сұрауларды ұйымдастыру SELECT операторының синтаксисі. SELECT операторының көмегімен таңдау –
реляциялық деректер базасымен жұмыс істегендеең көп қолданылатын команда болып
табылады. Бұл оператор шығарылатын ақпараттың құрылымын анықтауға, кіріс
ақпаратының көздерін нұсқауға, шығыс ақпаратын қалыптастыру əдісіне, жаңамəндерді
құруға жəне т.б. үлкен мүмкіндіктерге ие.
Əмбебап SELECT операторының конструкциясы келесідей:
SELECT [предикат] {*|кесте.* | [кесте.]өріс1 [,[кесте.] өріс2[, ... } [AS
псевдоним1[, псевдоним2[, ...
FROM өрнек [, ... [IN сыртқы деректер базасы][WHERE ... [GROUP
BY ...
[HAVING ...
[ORDER BY ...
[WITH OWNERACCESS OPTION
SELECT операторының синтаксисі күрделі сұрату алгоритмдерініске асырады.
SELECT сөзі шығарылатын ақпараттың құрылымын анықтайды,бұл кесте өрістері
жəне есептелетін өрнектер болуы мүмкін.
Есептелетін өрнек мыналарды қамтиды:
–
кестелер өрісі;
–
тұрақтылар;
–
операциялық белгілер;
–
құрамдас функциялар;
–
SQL тобының функциялары.
Мысал – SELECT операторын пайдалану:
1.
SELECT [Аты], [Тегі] FROM Студент
2.
SELECT Т0Р5 [Тегі] FROM Студент
3.
SELECT Т0Р5 [Тегі] FROM Студент ORDER BY [Тобы
Бірінші жағдайда, көрсетілген өрістер құрамынан СТУДЕНТ кестесінің барлық
жазбалары таңдалады. Егер барлық өрістер кесте құрылымында көрсетілген тəртіппен
таңдалса, нүкте таңбасын қолдануға болады.
Екінші жағдайда бірінші бес студенттің аты-жөні таңдалады. Үшінші жағдайда,
алғашқы бес оқушының аты таңдалады, ал жазбалар оқу топтары арқылы реттеледі.
Физикалық жобалау - нақты ДҚБЖ үшін дерекқор схемасының құру. Нақты ДҚБЖ
ерекшелігі дерекқор нысандарының атауының қатысты шектеулерді қамтитын қолдау
деректер түрлері бойынша шектеулер жəне т.б.. Физикалық жобалау кезінде нақты деректер
базасының ерекшелігі дискі жады басқару əдістерін таңдау (физикалық жинақтаушыға
байланысты таңдау шешімдер кіреді дерекқор файлы мен құрылғылардың бөлу, деректерге
қатынау əдістері), индекстер жасау жəне т.б..
ORM немесе нысан-реляциялы (rus.Obektno-реляциялық) - деректерді сақтау жəне
бағдарламалық қамтамасыз ету объектілерінің арасындағы, атап айтқанда, ООП модельдерді
сыйыспайтын түрлерін түрлендіруге рұқсат беретін бағдарламалау əдісі болып табылады.
ORM Реляциялық деректер базасында жəне шығарып алу үшін нысандарды үнемдеу
процесін жеңілдету үшін пайдаланылады. ORM дерекқор жəне қолдануы бастапқыда жұмыс
44
істей аласыз, онда сондай-ақ əзірленген қосымшаларды, міндеттерді толық бөлу
қарастырылған.