109
ұстамдылығын баяндап, басалқылы мінез деген атауды қолданып тұр. Ішінде
емес, бар қызығы сыртында, – деді біреу күлкі үйріліп мұртында. Сыртқа қарай
жапырыла жөнелдік, Жедел басып
сәйкілер де, сылқым да (C. Жиенбаев, Алтын
қалам.).
Бұл жерде әйелдің кербездігі пен әсемпаздығына сәйкі мінез деп
қолданған.
Өзімде жоқ мінездерді –
ұстамдықты, сабырлылықты соның бойынан
көрген соң ойланбадым (Т.Әбдіков, Ақиқат).
Бұл сөзде әйелдің ұстамдылығын,
сабырлылығын қаншалықты тәрбие көргендігін көрсетеді. Мекіренгіш,
елжірегіш аналар киноға деп, сауық кешке деп
баласына әкесінен жасырып
ақшаны асыра беріп жаман үйрететіні сирек кездесер жәйт пе? (М.Әлімбаев,
Тәрбие.).
Мұнда әйел затының жүрегі нәзік, елжірегіш болып келетіні
баяндалады. Кешегі күнге дейін көп көнбістің бірі атанып келген Нағима ананың
жүзінде бүгін жаңа бір нүр, жаңа бір күш жалыны бар (Ғ.Мүсірепов, Өмір.).
Дәстүрлі қазақ отбасында қазақ әйелі көп жағдайларда айтқанға тез көнетін,
көнгіш мінезімен даналығын білдіріп отырған. Он төртіме келгенде
салиқалы
қыз болдым Жібектей шашын талдаған (Бес ғасыр жырлайды).
Мұнда әйел
бойындағы ең ізгі қасиеттерінің бірі ұстамдылық пен салиқалылық жайлы
айтылған. Біраз кідіріп үлкен кісі даусын кенеп алды да, құс мамықтың үстіне
жапқан үлбіреген шәйідей
мәйім үнмен бастап кетті (Қ.Найманбаев, Үміт.).
Әйел
мінезі жағымды болса, мәйім мінезді деп атаған. Қазақ әйелдерінің сүйкімділігі,
сөзге
шеберлігі,
ілтипаттылығы, қалыпты мінезі олардың табиғатына тән,
ерекше қасиет екені бірден көзге түседі (Жорж Буйон). Асылтас өзінің ерекше
Достарыңызбен бөлісу: