Байсыдық индира болатбекқызы мінез сипаты атауларының лингвомәдениеттанымдық негіздері

126
ашушаңдық (113), өзімшілдік (111), момындық (98), аңқау (87), менмендік (81), 
басқаның ойын бірінші орынға қоюшылық (жұрт не дейді) (80), өтірікшілдік (77), 
сабырсыздық (71), қызғаншақтық (69), ақкөңілділік (55), қызуқандылық (55), 
қырсықтықт (55), дөрекілік (45), еліктеушілік (43), сараңдық (35), екіжүзділік 
(24), бөлінушілік (23), жағымпаздық (23), жауапсыздық (23), жуастық (23), 
сатқындық (22), надандық (22), сыншылдық (22), іштарлық (21), арттан сөз айту 
(21), ашкөздік (20), дарақылық (20), жайбасарлык (20), кекшілдік (19), қызбалық 
(19), қыңырлық (18), мәдениетсіздік (18), тәуелділік (18), тойшыл (15), ұяңдық 
(15), шыдамсыздық (15), ысырапшылдық (15).
 
Сурет 14 – Сауалнама “Қазақ халқының ең жаман мінезі” 
Орысша атап кеткен жағымсыз мінез атаулары: агрессия, гордыня, 
жадность, зависть, ленивость, не пунктуальность, нервность, подлость, 
понты, спешат, торопятся (у себя наблюдаю такие качества), сплетни, 
халатность, хвастовство, чувство превосходства. 
Әр сұрақтың жалпыланған жауаптары жоғарыда кестеде келтірілді. 
Жоғарыда алынған нәтижелерді жинақтай отырып, салыстырмалы талдау 
негізінде мынадай қорытындылар жасалды: 
- Сауалнаманың негізгі мақсаты мен алынған нәтиже сәйкес; 
- көптеген сауалнамаға жауап берушілердің пікірі диссертацияның 
теориялық бөліміндегі қазақ тіліндегі мінез атауларын жағымды және 
жағымсыз сипатты білдіретін атауларға топтастырып, жақсы, жаман 
мінезді танытатын концептілердің тілдік репрезентанттарының көбінен 
азына қарай топтастыруда екі жақ сәйкес келеді; 
- алынған деректерге сәйкес, қазіргі дискурста мінез атауларының 
варваризмі әсіресе жастар мәдениетінде сөздің, сындық атаудың орыс 

жүктеу/скачать 5.82 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: