Арман -пв баспасы



Pdf көрінісі
бет150/162
Дата31.05.2024
өлшемі3.91 Mb.
#502151
түріОқулық
1   ...   146   147   148   149   150   151   152   153   ...   162
10 сынып. Арман ПВ. ҚГБ

Мотив
Мотив – қа зақ әде бие тін де «са рын» де ген сөз ге жа қын.
Мотив әде би термин ре тін де 20-жыл дар дан бе рі А.Весе ловский, В.В.Пропп 
ең бек те рін де зерт те ле бас та ды. Бұл зерттеу лер әр ха лық әде бие тін де бұ рын нан 
ке ле жат қан, бір әдебиет тен екін ші әде би ет ке, дәу ір ден дәу ір ге кө шіп жүрген 
сю жет ті са рын дар ды тү ген деп қа рай ды. Ұқ сас сю жет тік сарын дар ды өз 
дәуірі нен, нақ ты лы шы ғар ма лар да ғы көр кем дік ше шім нен, ұлт тық әде би 
үр діс тен бө ліп алып, же ке қа рас ты ру ға бол май ды, се бе бі ұқ сас са рын дар көп 
жағ дай да өмір дің өзі нен туа ды, олар ды ха лық тұр мы сын да ғы ұқ сас жағ дай-
лар дың әде би ет те гі кө рі ні сі деу ге бо ла ды. Кей де олар са ра ла нып, ірік те ліп, 
қалып тас қан дәс түр лі са рын дар бо ла ды. Не ме се шығар ма лар дың құ ра мын-
да ғы бір ай шық же ке бө лі гі си яқ ты бо лып ке ле ді, мы са лы, ау ыз әде бие тін де гі 
сиқыр лы ай на, әке сі мен ба ла сы ның жек пе-же гі, абжы лан ның хан ша ны ұр лап 
әкетуі. Кей бір жанрлар да тұ рақ ты са рын дар, мотивтер ұшы ра са ды. Мы са-
лы, эпопея мен авантюра лық ро ман дар да ғы саяхат қа шы ғу, ке ме нің күй реуі, 
кө ре ген қар ға, өлік тің ті рілуі жә не т.б. Мұндай сарын дар кей де же ке-да ра 
АРМАН
-ПВ
 баспасы
Все учебники Казахстана на OKULYK.KZ
*
Книга предоставлена исключительно в образовательных целях
согласно Приказа Министра образования и науки Республики Казахстан от 17 мая 2019 года № 217


152
ашы лып, бер тін ке ле ав тор дың өзін дік су рет кер лік ше бер лі гі мен, дү ни ета ны-
мымен, көр кем дік шы ғар ма құ ры лы мымен ұштас ты ры ла ды. 
Мі­нез­де­ме
Жа зу шы өз шы ғар ма сын да ғы кейiпкер лердiң мiнез-құлқын ай қын дап, 
оқыр ма ны на да ра лап көр се ту үшiн әртүрлi ше берлiк қыр ла рын iздейдi. 
Кейiпкер дің бей несiн сом дауда жә не өзін дік ба ға ла уын жет кі зуде ақын, 
жа зу шы қол да на тын өнiмдi тәсiл – кей іп кер ге мі нез де ме бе ру. Кейiпкер дің 
мiнезiнен си пат та ма ны ав тор түсiнiгi ар қы лы та нып, оның өсу жол да рын 
бағ дар лай мыз. Көр кем шы ғар ма да кей іп кер ге ба ға бе руді әр кей іп кер ге сай 
да ра лау мен жи нақ тау, кейіп кер дің мі нез-құл қы, жү ріс-тұ ры сы, іс-әре ке ті 
ар қы лы ав тор жан-жақ ты ашып, си пат тап көр се те ді. Сол ар қы лы көр кем 
шы ғар ма ның идеясы ашы лып, кей іп кер дің мі нез-құл қы, қа ра ма-қай шы лық-
та ры ар қы лы жа зу шы ті лі нің ше бер лі гін аң ға ра мыз.
Мі нез деу – кей іп кер дің мі нез бі ті мі, көр кем об раз дың өзегі, не гіз гі ар қауы. 
Кей іп кер дің ру ха ни әле мін, жан сы рын, идеясын, кү рес жо лын, мақ са тын
іс-әре ке тін на ным ды бей нелеу ар қы лы аша ды. Әде би ет те ту ра жә не жа нама 
мі нез деу деген тү сі нік бар.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   146   147   148   149   150   151   152   153   ...   162




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет